Page 110 - 8. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

ÜNİTE 4: MADDE VE ENDÜSTRİ ÖZETİN ÖZETİ

Günlük Yaşamda Asitler ve Bazlar

Q Günlük yaşamda sıkça kullandığımız bazı asitler ve bu asitlerin bulundukları maddeler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Madde İçerdiği Asit Madde İçerdiği Asit

Elma Malik asit Turşu Benzoik asit
Limon Sitrik asit Reçel Sorbik asit

Yoğurt Laktik asit Gazoz Karbonik asit

Çilek Folik asit Gazlı içecekler Fosforik asit

Üzüm Tartarik asit Sirke Asetik asit

Q Bazı asit ve bazların formülleri, bilimsel ve özel adları, kullanım alanları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Kimyasal Formülü Bilimsel Adı Özel Adı Kullanım Alanları
HCl Hidroklorik asit Tuz ruhu Temizlik ürünlerinde kullanılır.

H SO Sülfürik asit Zaç yağı Boya sanayisinde ve patlayıcı yapımında kullanılır.
2 4
Çeşitli patlayıcılar, dinamit, azotlu gübre ve plastik yapımında
HNO Nitrik asit Kezzap
3 kullanılır.
Gübrelerde ve ilaç yapımında kullanılır. Gıda koruyucu olarak ve
H PO 4 Fosforik asit Fosfor asidi gazlı içeceklerde kullanılmaktadır.
3
Sabun, kağıt, tekstil, boya, deterjan sanayisinde, yağ çözücü
NaOH Sodyum hidroksit Sud-kostik
olarak ve tıkanmış boruların açılmasında kullanılır.
Arap sabunu ve şampuan üretiminde, gübre sanayisinde ve pil
KOH Potasyum hidroksit Potas-kostik
yapımında kullanılır.
Ca(OH) Kalsiyum hidroksit Sönmüş kireç Kireç, çimento, alçı yapımında ve deri sanayisinde kullanılır.
2
Temizlik malzemelerinin yapımında, boya, ilaç ve plastik gibi orga-
NH Amonyak Amonyak
3 nik madde imalatında kullanılır.

pH Değeri

+
-
Q Bir çözelti içindeki asit ya da baz miktarını belirleyen H ya da OH iyonu miktarıdır.
+
+
-
-
Q Çözeltideki; H iyonu sayısı, OH iyonu sayısından fazla ise çözelti asidiktir. H iyonu sayısı, OH iyonu sayısından az ise
+
-
çözelti baziktir. H iyonu sayısı OH iyonu sayısına eşit ise çözelti nötrdür.
Q Bir çözeltinin asitlik ve bazlık derecesini tarif eden ölçü birimine pH adı verilir. Asitlerin ve bazların etkileri (kuvveti) birbi-
rinden farklıdır.
Q Bir maddenin asitlik ve bazlık derecesini ölçmek için oluşturulan ölçeğe pH ölçeği denir. pH ölçeği 14 birime ayrılmıştır.
5 pH değeri 0 -7 arasında olan maddeler asidiktir.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
5 pH değeri 7 -14 arasında olan maddeler baziktir.
5 pH değeri 7 olan maddeler nötrdür (saf su veya tuz). Asitlik artar. Nötr Bazlık artar.
Q pH değeri düşük olan asitler daha kuvvetlidir, pH değeri yüksek olan bazlar daha kuvvetlidir.

8. Sınıf Fen Bilimleri 109