Page 5 - 7. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

SözcükTe anlam PARAGRAF TESTI 1

1 Dilin anlamlı en küçük birimlerine sözcük (kelime) denir. 3 Sözcüklerin akla gelen ilk anlamına gerçek anlam denir.
Sözcükler bir araya getirilerek cümleleri oluşturulur. Söz- Gerçek anlam, bir sözcüğün söylendiği anda zihnimizde
cükler, sahip oldukları anlamların dışında zamanla yeni uyandırdığı ilk çağrışımdır. Gerçek anlam, sözcüklerin
anlamlar kazanabilir. Ayrıca dilde aynı anlamı karşılayan sözlükteki ilk anlamıdır. Yani herkesçe bilinen yaygın
birden çok sözcük de bulunabilir. Sözcükler tek başlarına anlamıdır. Örneğin; Soğuktan su boruları patlamış. (Sıvı
anlamlı olabildikleri gibi cümlede veya söz içinde kullanı- durumda bulunan, renksiz, kokusuz, tatsız madde). Biraz
lışlarına göre yeni anlamlar da kazanabilir. sonra toprak bir yola girdik. (Karada canlıların geçmesi
için açılmış yürümeye uygun yer) Verilen cümlelerde altı
Bu metinde aşağıdakilerden hangisine değinilme-
miştir? çizili sözcükler zihnimizde oluşan ilk anlamlarıyla kullanıl-
mıştır. Bu nedenle sözcüklerin bu anlam özelliğine gerçek
A) Cümlelerin, sözcüklerin bir araya gelmesiyle oluşma- anlam diyoruz. “Çiçek, masa, koşuyorum” gibi kelime-
sına lerin tek başına bir anlamı vardır. “Gibi, ve, üzere, de”
B) Cümlelerin farklı anlamlar içermesine gibi sözcüklerin ise tek başına bir anlamı yoktur. Bunlar
C) Bir sözcüğün farklı anlamlı olmasına kullanıldıkları cümlede anlam ve görev kazanır. Bir söz-
cüğün temel anlamlı olabilmesi için tek başına karşıladığı
D) Aynı anlamı karşılayan farklı sözcüklerin olmasına
anlamı ile cümle içindeki anlamının aynı olması gerekir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisine değinilmemiş-
tir?
A) Gerçek anlamlı sözcüğün zihinde uyandırdığı ilk çağ-
rışım olmasına
B) Gerçek anlamın herkesin aklına ilk gelen anlam ol-
masına
C) Bazı sözcüklerin tek başına anlamı olmadığına
D) Bazı sözcüklerin gerçek anlamının dışında kullanıl-
dığına

4 Bir sözcüğün gerçek anlamından bütünüyle uzaklaşa-
rak kazandığı yeni anlama mecaz anlam denir. Başka
bir deyişle bir kelimenin gerçek anlamı dışında, başka
bir kelimenin yerine kullanılması sonucu ortaya çıkan
2 Fiil çekimlerinde kullanılan kip ekleri her zaman kendi anlamdır. Mecaz anlamda anlatımı renklendirmek ve
anlamlarında kullanılmaz. Bir fiil kipi başka bir fiil kipi- kuvvetlendirmek esastır. Örneğin; işsizlik sorunu hükü-
nin anlamını karşılayacak şekilde kullanılmışsa buna kip meti terletecek. Doktora boş gözlerle bakıyordu. Bu söze,
(anlam/zaman) kayması denir. “O daha üç yaşındayken gençlerden biri ince bir karşılık verdi. Yukarıdaki cüm-
babasını kaybediyor.” cümlesinde fiil şimdiki zamanla lelerde altı çizili sözcükler gerçek anlamlarını kaybedip
çekimlenmesine rağmen cümlede geçmiş zaman anlamı mecaz anlam kazanmıştır.
vardır. “Keloğlan’ın yolu bir gün bir kasabaya düşer.” cüm- Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili;
lesinde geniş zaman, geçmiş zaman (-mış) yerine kul- I� Benzetmeye başvurulmuştur.
lanılmış. Bazı cümlelerde ise haber kipleri dilek kipleri
yerine kullanılır. II� Nesnel ifadelerden yararlanılmıştır.

Bu metinde yazar, ana fikri desteklemek için aşağı- III� Örneklemelerden yararlanılmıştır.
dakilerden hangisine başvurmuştur? IV� Tanımlama yapılmıştır.

A) Tanımlama - Örneklendirme numaralanmış ifadelerden hangisi ya da hangileri
B) Benzetme - Tanık gösterme yoktur?
C) Örneklendirme - Sayısal verilerden yararlanma A) Yalnız I B) Yalnız II
D) Tanık gösterme - Karşılaştırma C) I ve III D) I, II ve IV

markaj yayınları / 7. Sınıf Türkçe 5
MARKAJ YAYINLARI