Page 36 - 7. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 1 ANLATIM BOZUKLUKLARI

5 Cümle �çer�s�nde anlamına uygun yerde kullanılmayan 7 Hem “sen�n” hem de “onun” anlamlarını karşılayan cüm-
sözcükler anlatımı bozar. “Bütün gün bomboş evde otur- lelerdek� anlam bel�rs�zl�ğ�n� g�dermek �ç�n bu cümlelerde
dum.” cümles�nde kasted�len “bomboş ev” değ�l, “bom- “sen�n” ya da “onun” zam�rler�nden b�r� kullanılmalıdır.
boş oturmak”tır. Dolayısıyla “bomboş” sözcüğü “oturmak” Bu, k�ş� zam�r�n�n kullanılmamasından kaynaklanan b�r
sözcüğünün önüne get�r�lmel�d�r. “Bugün Ankara’dak� anlatım bozukluğudur. “K�tabını dün aldım.” cümles� hem
babamın ev�ne k�racılar taşındı.” cümles�nde kasted�len “sen�n” hem de “onun k�tabını” anlamlarına geld�ğ� �ç�n
“Ankara’dak� baba” değ�l, “Ankara’dak� ev”d�r. Dolayısıyla anlatım açısından bozuktur. Dolayısıyla bu cümlen�n
“Ankara’dak�” �fades� “ev�ne” �fades�nden önce gelmel�- başına “sen�n” veya onun” zam�rler�nden b�r� get�r�lme-
d�r. “Çocuklar fazla çekmeceler� karıştırıyor.” cümles�nde l�d�r. Bazı cümlelerde noktalama �şaretler�n�n kullanılma-
kasted�len “fazla çekmeceler” değ�l, “fazla karıştırmak”- ması da anlam bel�rs�zl�ğ�ne neden olur ve anlatımı bozar:
tır. Dolayısıyla “fazla” sözcüğü “karıştırıyor” sözcüğünden “Yaralı adama b�r şeyler anlatıyordu.” cümles�nde kaste-
önce gelmel�d�r. d�len�n “yaralı adam” mı “yaralı” mı olduğu bell� değ�ld�r.
Buna göre metn�n konusu aşağıdak�lerden hang�s�- Dolayısıyla bu cümlede “yaralı” �fades�nden sonra v�rgül
d�r? kullanılırsa kasted�len�n “yaralı” olduğu sonucuna ulaşılır.
A) Anlamca çel�şen �fadeler�n b�r arada kullanılması Bu met�nde aşağıdak�ler�n hang�s�nden bahsed�l-
mekted�r?
B) Aynı anlama gelen söz veya söz öbekler�n�n b�r arada
kullanılması A) Anlam bel�rs�zl�ğ�
C) Sözcükler�n yanlış yerde kullanılması B) Anlamca çel�şen �fadeler�n b�r arada kullanılması
D) Yanlış sözcük kullanılması C) Aynı anlama gelen söz veya söz öbekler�n�n b�r arada
kullanılması
D) Yanlış sözcük kullanılması

6 Dey�mler kalıplaşmış �fadelerd�r. Dolayısıyla dey�mler-
dek� sözcükler� eş anlamlarıyla b�le değ�şt�rmek anla-
tımı bozar. Bunun dışında, anlamına uygun cümlelerde
kullanılmayan dey�mler�n de anlatımı bozduğunu unut-
mamak gerek�r: “Al� çok çalışıyordu çünkü bu �şe gönül
koymuştu.” cümles�nde dey�m yanlış kullanılmıştır. Çünkü
“gönül koymak” dey�m� “darılmak” anlamındadır. Bu dey�- 8 Mantık ve sıralama yanlışlığı; cümlelerdek� �fadeler�n
m�n yer�ne “gönül vermek” dey�m� kullanılmalıdır. “Salon- önem sırasına göre ver�lmemes� veya mantığa aykırı
dak�ler kulak kabartmış, d�nl�yordu.” cümles�nde dey�m olması anlatımı bozar. Örneğ�n; Bırak annem� aramayı
yanlış kullanılmıştır. Çünkü “kulak kabartmak” dey�m� arkadaşlarımı b�le aramıyorum. (“Annem� arama” �fades�
“g�zl�ce d�nlemek” anlamındadır. Oysa cümlede “d�nle- daha öneml� olduğu �ç�n “arkadaşlarımı” sözcüğü �le
men�n” g�zl�ce yapıldığını �fade eden b�r anlam yoktur. “annem�” sözcüğü yer değ�şt�rmel�d�r.) Ayşe 26’ya karşı
Bu dey�m yer�ne “kulak kes�lmek” (d�kkatl�ce d�nlemek) 14 oyla başkan seç�ld�. (26’ya karşı 14 oyla değ�l, 14’e
dey�m� kullanılmalıdır. karşı 26 oyla başkan seç�leb�l�r.)
Met�nde ele alınan konu aşağıdak�lerden hang�s�d�r? Bu met�nde yazar, düşünce gel�şt�rme yollarından
hang�s�ne başvurmuştur?
A) Anlamca çel�şen �fadeler�n b�r arada kullanılması
B) Aynı anlama gelen söz veya söz öbekler�n�n b�r arada A) Tanımlama
kullanılması B) Benzetme
C) Dey�mler�n yanlış kullanılması C) Örneklend�rme
D) Yanlış sözcük kullanılması D) Tanık gösterme

36 Markaj Yaynlar / 7. Snf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI