Page 105 - 7. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM

8. Bölüm: Parçada Anlam - 2 ETKİNLİK DEFTERİ

7. Metnin Dil ve Anlatım Özellikleri
Aşağıda üç ayrı metin verilmiştir. Bu metinlerde aşağıda yer alan anlatım özelliklerinden hangilerinin bulun-
Etkinlik duğunu örnekteki gibi yanlarındaki boşluklara yazınız. (Bazı özellikler birden çok metin için ortak olabilir.)

1. Tanımlama yapılmıştır. 4. Benzetme yapılmıştır. 8. Bilgilendirici metindir.
2. Açıklayıcı anlatım vardır. 5. İkilemeler kullanılmıştır. 9. Düzyazı şeklinde yazılmıştır.
3. Coşku ve heyecan dile 6. Nesnel ifadeler vardır. 10. Bir duygu sezdirme vardır.
getirme vardır. 7. Öznel ifadeler vardır.

Kahve, İstanbul’un ve Anadolu’nun günlük hayatına girmiş. Ekmek
gibi, su gibi ihtiyaç maddeleri arasında yer almıştır. İstanbul’da açı- a
lan yazlık ve kışlık kahvehaneler, bu kahvehanelerde kahve gelenek
ve görenekleri, yerli ve yabancı pek çok yazara konu olmuştur. Ger- Öznel ifadeler vardır.
çekten de usta ellerde özene bezene pişirilen kahvelerimizin şöhreti İkilemeler kullanılmıştır.
dünyaya yayılmış, pirinç cezvelerde pişirilerek kulpsuz “kallavi” fin-
canlarda içilen sadesinden şekerlisine, türüm türüm kokan, buram Düzyazı şeklinde yazılmıştır.
buram tüten kahveler “Türk kahvesi” adıyla dünyanın her yerinde
aranır olmuştur. Bugün de eş dost ziyaretlerinde ikramın başını çe- Açıklayıcı anlatım vardır.
ken kahve, öyle gelişigüzel pişirilmez. Pişirilirse konuğa saygısızlık Benzetme yapılmıştır.
sayılır. Hele ziyarete gelen konuk, bir ehlikeyif, bir kahve tiryakisi ise
kahveden, kahveyi getirene kadar bir “tazelik” arardı.

b
Bu yağmur, bu yağmur, bu kıldan ince,
Nefesten yumuşak yağan bu yağmur. Öznel ifadeler vardır.
Bu yağmur, bu yağmur, bir gün dinince, Benzetme yapılmıştır.
Aynalar yüzümü tanımaz olur. Coşku ve heyecan dile getirme vardır.

Bu yağmur, kanımı boğan bir iplik, İkilemeler kullanılmıştır.
Tenimde acısız yatan bir bıçak. Bir duygu sezdirme vardır.
Bu yağmur, yerde taş ve bende kemik,
Dayandıkça çisil çisil yağacak.

Kar, beyaz, parlak, çoğunlukla altıgen şekilli, buz kristallerinden
oluşan bir yağış çeşididir. Buz kristalleri 0°C altında su buharının c
yoğunlaşması ile oluşur. Çok sayıda kar kristal çeşidi olmasına rağ-
men hepsi altı köşelidir. Kar tanelerinin kristal yapıları birbirinin tıpa
tıp aynısı değildir. Mikroskopla büyütülen kar taneleri üzerinde ya- Nesnel ifadeler vardır.
pılan araştırmalarda, kristal yapıları birbirinin aynı olan iki kar tane- Tanımlama yapılmıştır.
sine rastlanmamıştır. Kar kristalleri üzerinde ilk araştırmaları yapan
Amerikalı Wilson Bentley, gördüğü muhteşem sanat karşısında adeta Bilgilendirici metinlerdir.
büyülenmiş ve elli yıl boyunca sürekli kar kristali fotoğrafı çekmiştir.
Elde ettiği 6000 resim içinde kristal yapıları birbirinin aynı olan iki Açıklayıcı anlatım vardır.
kar tanesine rastlayamamıştır. Daha sonraları diğer bilim adamlarının
sürdürdüğü çalışmalar neticesinde şimdiye kadar kar tanecikleri ara- Düzyazı şeklinde yazılmıştır.
sında aynı büyüklükte, aynı şekilde ve aynı sayıda su molekülü ihtiva
eden iki kristal bile bulunamamıştır.

Markaj Yayınları / 7. Sınıf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI 105