Page 70 - 7'DEN LGS'YE TÜRKÇE HAZIRLIK İLK ADIM - EDİTÖR YAYINLARI

8. SINIF KONULARINA GİRİŞ PARÇADA ANLAM

ANLATIM BİÇİMLERİ
Açıklayıcı Anlatım (Açıklama)
y Herhangi bir konu hakkında bilgi verilmek istendiğinde başvurulan anlatım biçimidir.
Düşünceyi geliştirme yollarından özellikle tanımlama ve örneklendirme çokça kullanılır.
Tartışmacı Anlatım (Tartışma)
y Okurun bir konudaki fikrini değiştirmek veya bir konuda bizim gibi düşünmesini sağlamak
için başvurulan anlatım biçimidir. Öne sürülen fikri destekleyen düşüncelere yer verilir.
Öyküleyici Anlatım (Hikâye Etme - Öyküleme)
EDİTÖR YAYINLARI
y Kahramanların başından geçen olayların yer ve zaman unsurları da barındırarak anlatıl-
dığı anlatım biçimidir.
Betimleyici Anlatım (Tasvir Etme - Betimleme)
KAZANIM / KONU ÖZETİ Tanımlama DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI
y Bir nesnenin kelimeler aracılığı ile okuyucunun zihninde canlandırılmasıdır. Varlıklar be-
timlerken onların şekilleri, renkleri, durumları anlatılır. İnsan duyularından yararlanılır.

y Bir kavramın, durumun veya nesnenin tanıtıldığı cümlelerdir. “Bu nedir?”, “Bu kimdir?” soru-
larının cevabı vardır. Genellikle açıklayıcı ve tartışmacı anlatımın olduğu parçalarda bulunur.
Karşılaştırma
y Kavramların, durumların ve nesnelerin arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya ko-
yan cümlelerdir. İki farklı unsur karşılaştırılabileceği gibi bir unsurun farklı yönleri de or-
taya koyulabilir. Genellikle tartışmacı anlatımla yazılmış metinlerde kullanılır.
Örnekleme

y Ortaya atılan görüşü daha inandırıcı kılmak için örneklerin peş peşe sıralanmasıdır.
Tanık Gösterme
y Yazıyı daha inandırıcı hâle getirmek için, ortaya atılan görüşle ilgili tanınmış bir kişinin
sözlerinden veya yazılarından alıntılar yapılmasıdır.
Sayısal Verilerden Yararlanma

y Yazıyı daha inandırıcı kılabilmek için konu ile ilgili istatistiki bilgi cümleleri kullanmaktır.
Benzetme
y Bir yönden güçlü bir varlığın özelliğinin daha güçsüz bir varlığa aktarılmasıdır.

1 “Bazı bilim adamları yanlış, anlaşılmaz bir Türkçe 2 Şair, yaşadığı acılardan sonra da ayağa kalkmayı
ile yazıyorlar. Üstelik bunlar, edebiyatçı olmadık- bildi. Kolay olmadı ama direndi ve devam edebildi.
larını ileri sürerek hoş görülmelerini de istiyorlar. Ondan da bu beklenirdi. Kökü derinde olan, kalın
Ama bu, mazeret olamaz.” diyen bir yazar hangi gövdeli ağaçları hangi rüzgâr yıkabilir ki? Olsa olsa
anlatım biçimini kullanmıştır? birkaç dalı budanır ve daha kuvvetlilerine yer açılır.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han-
A) Öyküleyici B) Açıklayıcı
gisine başvurulmuştur?
C) Betimleyici D) Tartışmacı A) Benzetme B) Örneklendirme
C) Tanık gösterme D) Tanımlama
Çözüm: Parçada önce bir durumdan bahsedilmiş,
daha sonra yazarın bu durumu tasvip etmediği belirtil- Çözüm: Şair yaşadıkları karşısında ayakta kalabildiği için
miştir. Yazarın karşı çıktığı bir görüş olduğu için metin- fırtınalara dayanan kalın gövdeli ağaçlara benzetilmiştir.
de tartışmacı anlatım biçimi kullanılmıştır. Dolayısıyla parçada benzetmeden yararlanılmıştır.

70
70