Page 113 - 5. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

1. Tema

• Terim anlamlı olan kelimeler, belli bir grubun ortak dilini oluşturur� Grupta bulunan herkes kullanılan terimin ne
anlama geldiğini bilir�

̛ Örnek: “Köprü” sözcüğü “dişçilik”le ilgili bir terimdir�

“Köprü” sözcüğü “Herhangi bir engelle ayrılmış iki Ancak diş hekimlerinin kullandığı bir terim olarak dü-
yakayı birbirine bağlayan şünüldüğünde “Olmayan dişlerin
veya trafik akımının, baş- yerini tutmak veya takma dişleri

ka bir trafik akımını kes- ağızdaki dişlere sağlam tutturmak
meden üstten geçmesini amacıyla yapılan diş protezi�” an-
Ő EDİTÖR YAYINLARI
sağlayan ahşap, beton lamına gelir� Tüm diş hekimleri “köprü” sözcüğünün
veya demir yapı�” anlamında kullanılan bir sözcüktür� terim anlamını bilir�

{ Not: Terim anlamlı kelimelerin belirli bir alana özgü olduğunu unutmamak gerekir�

̛ Örnek:

Ő Erozyon tehlikesinin en az olduğu bölge Karadeniz Bölgesi’dir� (Coğrafya ile ilgili terim)
Ő Bu hafta isimler konusunu işleyeceğiz� (Türkçe ile ilgili terim)
Ő Öğretmenimiz tahtaya bir üçgen çizdi� (Geometri / Matematik ile ilgili terim)

Ő Perdeli çalgılarda notalara dikkat etmek gerekir, örneğin gitarlarda� (Müzik ile ilgili terim)
Ő Öğretmenimiz konuyla ilgili ayet ve hadislerden örnekler seçmişti� (Din ile ilgili terimler)

{ Not: Terim anlamlı sözcükler, okunduğunda veya duyulduğunda ait oldukları alanı çağrıştırır�

{ Not: Sözcüklerin terim anlamı, aynı zamanda gerçek anlamlarını yansıtır� Ancak sözcük terim anlamlıysa söz-
lükteki ilk anlamını değil, özel anlamını ifade eder�

Ő Doktor dişlerime köprü yapılması gerektiğini söyledi� (Diş protezi)
Ő Türkçe kelimlerin köklerini belirterek inceleyiniz� (Sözcüğün anlamlı en küçük birimi)
Ő Mânicilerin kafa yormadan buldukları ayaklar Cenap’ı şaşkınlığa sürükler� (Kafiye)
Türkiye’de bugün yazı dili olarak İstanbul ağzı kullanılmaktadır� (Yerleşim bölgelerine özgü olan konuşma dili)

Terim Anlamda Kullanılan Bazı Sözcükler İlgili Oldukları Alanlar

› pas, penaltı, smaç, korner, şut, faul, hakem, voleybol, gol › Spor
› mısra, dize, uyak, redif, kafiye, dörtlük, kıta, şiir, paragraf › Edebiyat
› enlem, boylam, vadi, dağ, ova, boğaz, köprü, gezegen › Coğrafya

› sahne, dekor, sufle, perde, kostüm, replik, mimik, jest › Tiyatro
› kromozom, deney, bileşke, üreme, madde, yalıtkan, gaz › Fen Bilimleri

› çarpma, toplama, çıkarma, bölme, üçgen, kare, dikdörtgen › Matematik
› sıfat, zamir, edat, bağlaç, ünlem, yüklem, özne, sesteş, ek › Dil Bilgisi

Türkçe / 1. Tema 113