Page 15 - 10. SINIF TARİH ÖĞRETEN PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

7. ÜNİTE: KLASİK ÇAĞDA OSMANLI TOPLUM DÜzENİ PARAGRAF TESTİ 2

1 (I) Osmanlı ekonomisinin üretim sisteminde Lonca Teş- 3
kilatının ve narh uygulamasının rolü büyüktü. (II) Lon- I� Anadolu’nun şehir ve kasabasında bulunan Ahiler;
calar, İslam toplumlarında uzun bir geçmişe sahip olan güvenliği sağlar, gezgin ve misafirlere ziyafet verir,
fütüvvet ve Ahilik zincirinin zamanla değişikliğe uğramış türkü ve oyunlarla halkın hoş vakit geçirmesini sağlar,
bir devamıdır. (III) Lonca Teşkilatı şehrin nüfusuna göre ihtiyacı olanlara yardımda bulunurdu.
üretim miktarının ayarlanması ve ürünlerin fiyatlarının
belirlenmesinde etkiliydi. (IV) Osmanlı şehirlerinde üretim II� Ayrıca lonca, toplumda felakete maruz kalanlara da
ve hizmet sektörlerinde görev yapan esnafların hemen yardım ederdi.
hepsi loncalara üyeydi. (V) Bu kişilerin; mesleğe çırak III� Orta Çağ’da, İslam dünyasında doğan fütüvvet anla-
kazandırmak, ham madde temin ederek üyelere dağıt- yışı sonucu ortaya çıkan Ahilik ve Lonca teşkilatları
mak, üretilen malların standartlara uygunluğunu kontrol toplumsal hayatta önemli rol oynardı.
etmek ve meslek mensupları arasında dayanışmayı sağ- Numaralanmış cümlelerden hangileri bir paragrafın
GİRİŞ YAYINLARI
lamak gibi görevleri vardı. giriş cümlesi olamaz?
Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinden A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
sonra “Bu teşkilat içinde her iş kolunun başında o kol-
daki ustalar tarafından seçilen bir şeyh, bir kethüda ve bir D) I ve II E) II ve III
yiğitbaşı bulunurdu.” cümlesi getirilmelidir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

2 Esnaf ahlakına uymayan veya standartlar dışında mal
üreten esnaf, kendi şeyh ve ihtiyarlarından oluşan lon- 4
cada cezalandırılırdı. Ağır suçlar dışında kişilik haysi-
yetini aşağılayacak cezalardan kaçınılmış, dolayısıyla I� Bunlar gerek esnaf içerisinde gerekse devletle olan
verilen cezalar uzlaştırıcı ve eğitici olmuştur. Ahî Evran ilişkilerde ön plana çıkan kişilerdi.
her fırsatta esnafı gezer, yapılan işlerin sağlamlığı ve II� Esnaf içerisinde çıkılacak en yüksek basamak usta-
temizliği gibi hususları denetlerdi. Hatta ayakkabıcıları lıktı.
gezerken beğenmediği ayakkabıları dükkânın damına III� Gedik, Osmanlılarda esnafın bir mesleği yapabilme
asar ve herkes “bugün falan ustanın pabucu dama atıldı” yetkisidir.
derdi. Bu tabir o ustanın kalitesiz mal ürettiği anlamına
gelirdi. Suçun derecesine göre esnaflıktan men etme, IV� Usta olabilmek için mesleğin inceliklerini öğrenmek
selam ve yardımı kesme, dayak, para, hapis, mallara el yeterli olmayıp aynı zamanda gedik sahibi olunması
koyma, ikna ve nasihat gibi cezalar da uygulanırdı. Örne- gerekirdi.
ğin bozuk terazi kullananlar ibretiâlem için çarşı pazar V� Ustalar içerisinde mesleğinin inceliklerini en iyi bilen
dolaştırılır, ekşi pekmez satanın pekmezi başına geçirilir, seçkinler grubuna ihtiyarlar ya da esnaf ihtiyarları
sahte mal üretenler meslekten çıkarılırdı. denirdi.
Bu metinde yazar, ana fikri desteklemek için aşağı- Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluş-
dakilerden hangisine başvurmuştur? turmak için sıralama nasıl olmalıdır?
A) Tanımlama A) II- IV -III- V- I

B) Tanık gösterme B) II- IV- III- I -V
C) Sayısal verilerden yararlanma C) III -II- IV- I- V
D) Örneklendirme D) III- I- II- V- IV
E) Benzetme E) I- II- IV- III- V

Giriş Yayınları / 10. Sınıf Tarih 43