Page 9 - 10. SINIF TARİH BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI - GİRİŞ YAYINLARI
P. 9

3. ÜNİTE: DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SAVAŞÇILAR VE ASKERLER
          Tımar Sistemi ve Tımarlı Sipahiler                                   BECERİ TEMELLİ TEST  2

          1  Tımar sistemine göre tımar arazisinden alınan vergi geliri,   3  Tımar sahipleri, savaş zamanında hazırladıkları cebelü-
             o bölgenin tımar beyi tarafından maaş ve asker yetiştirme  lerle birlikte sefere katılırdı. Seferlere katılmayan sipahile-
             karşılığında toplanıyordu.                            rin dirlikleri ellerinden alınır, idam da dâhil çeşitli cezalara
                                                                   çarptırılmaları söz konusu olabilirdi. Sancaklara dağıtılan
             Bu sistem sayesinde;
                                                                   Tımarlı Sipahiler, sancakbeyinin emri altındaydı. Sefer-
            ◆ Yerleşik yaşam yaygınlaşmıştır.                      ler sırasında sipahilerin onda biri, bulundukları bölgenin

            ◆ Üretimde süreklilik sağlanmıştır.                    korunması, asayişin sağlanması ve başta zirai faaliyetler
                                                                   olmak üzere günlük işlerin görülmesi amacıyla geride
            ◆ Devlet otoritesi güçlendirilmiştir.
                                                                   bırakılırdı. Osmanlı Devleti’nin asıl savaş gücünü, eyalet
            ◆ Hazineden para harcanmadan büyük bir orduya sahip    askerleri yani Tımarlı sipahilerin de içinde olduğu askerî
               olunmuştur.                                         birlikler teşkil etmiştir. Osmanlı Devleti’nde Tımarlı sipa-
             Buna göre tımar sistemi;                              hilerden başka yine eyalet askeri statüsünde akıncılar,
                GİRİŞ YAYINLARI
                                                                   deliler, yörükler, beşliler, yayalar ve müsellemler gibi
             I. sosyal,
                                                                   yardımcı kuvvetler kullanılmıştır. Bu kuvvetler daha çok
             II. ekonomi,                                          öncü, geri hizmet ve kale kuvvetleri şeklinde görevlen-
             III. siyasi                                           dirilmiştir.
             alanlarının hangilerine katkıda bulunmuştur?          Buna göre;
             A) I ve II        B) I ve III        C) II ve III     I. Tımar sistemi sayesinde üretimin devamlılığı sağlan-
                                                                      mıştır.
                      D) I, II ve III    E) Yalnız II
                                                                   II. Tımar sistemi sayesinde her an savaşa hazır büyük
                                                                      bir askeri kuvvet bulundurulmuştur.
                                                                   III. Osmanlı taşrada farklı görevleri olan askeri teşkilatlar
                                                                      da kurmuştur.
                                                                   yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

                                                                   A) I, II ve III     B) II ve III     C) I ve III
                                                                             D) Yalnız III      E) I ve II


          2  Osmanlı Devleti’nde idari sisteme bağlı olarak bugünkü
             manada hem askerlik hizmeti yapanlar hem de memur
             statüsünde bulunanlar askeri sınıfı oluştururdu. Bu sınıfa
             mensup beylerbeyi, sancakbeyi, tımarlı sipahi gibi kişi-
             ler  vergi vermez ve yaptıkları askerlik hizmetleri karşılığı   4  (I) Osmanlı Devleti; Balkanlar, Anadolu, Arap Yarımadası
             bir yerin veya köyün  vergisini toplama yetkisine sahip   ve Kuzey Afrika’yı fethettiğinde farklı ekonomik sistem ve
             olurdu. Vergi veren şehir, kasaba ve köy ahalisi ile konar-  çeşitli kültürlere sahip toplulukları da bünyesine katmıştır.
             göçerlere ise “reaya” denirdi. Reayanın devlete karşı   (II) Bu toprakların idaresi ve merkezi otoritenin bu bölge-
             görevleri kanunlarla belirlenmiştir. Bu görevleri dışında   lerde sağlanması için bir sistemin oluşturulması gerek-
             reayanın karşılıksız çalıştırılması yasaktır.         miştir. (III) Oluşturulacak sistem hem merkezden uzak
                                                                   toprakların idaresini hem de toprağın işlenmesini sağla-
             Buna  göre  Osmanlı  Devleti’nde  askeri  ve  reaya   mıştır. (IV) Sistemin uygulanması dönemin şartları gere-
             ayrımı;                                               ğidir. (V) Sistem devlete ait toprakların bir bölümünde
             I. tımar sisteminin siyasi ve ekonomik uygulamaları,  uygulanmıştır. Böylece Osmanlı Devleti daha önce de

             II. halkın eğitim düzeyi,                             Büyük Selçuklu ve Memlûklular gibi devletler tarafından
                                                                   kullanılan toprak sistemini geliştirip tımar sistemini ortaya
             III. sahip oldukları toprakların büyüklüğü            çıkarmıştır.
             durumlarından hangilerine göre belirlenmiştir?        Parçada son cümlede bulunan çıkarımın gerekçesi
             A) Yalnız I        B) Yalnız II      C) I ve III      hangi cümlede verilmiştir?

                      D) II ve III      E) I, II ve III            A) I      B) II     C) III     D) IV     E) V

                                                                                 Giriş Yayınları / 10. Sınıf Tarih  27
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14