Page 14 - 10. SINIF TARİH BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI - GİRİŞ YAYINLARI

6. ÜNİTE: SULTAN VE OSMANLI MERKEZ TEŞKİLATI
BECERİ TEMELLİ TEST 1 Topkapı Sarayı ve Divân-ı Hümâyun

1 Divan-ı Hûmayun Osmanlı Devleti’nin en yüksek idari ve 3 ve 4. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
siyasi kurumudur. Her millet ve dinden insanın mahalli Osmanlı Devleti kuruluşunda taht mücadelelerine sahne
kadılıklarda halledemedikleri davalarını getirdikleri son olmamıştır ancak daha Osman Bey Dönemi’nde amcası
karar yeridir. Fatih Sultan Mehmet Dönemi’nden itibaren Dündar Bey’in taht iddiasında bulunması üzerine Dün-
Divan-ı Hûmayun bir danışma meclisi niteliğine dönüş- dar Bey meselesi ortadan kaldırılmıştır. Ankara Savaşı’nın
müştür.
ardından Yıldırım Bayezid’in çocukları arasında taht müca-
Buna göre Divan-ı Hûmayun’un danışma meclisine delesinin yaşandığı Fetret Devri’nde Osmanlı Devleti yıkılma
dönüştüğüne aşağıdakilerden hangisi kanıt olarak tehlikesi geçirmiştir. Fatih Sultan Mehmet bu sarsıntıların bir
gösterilebilir? daha yaşanmaması için kardeş katlini çıkardığı kanunname
ile hukuki bir statüye kavuşturmuştur. Kardeş katlinin meş-
A) Fatih’e kadar divan toplantıları her gün yapılırken bu
dönemden itibaren haftada dört güne indirilmesi rulaştırılması, Osmanlıları bütün Türk tarihi içerisinde farklı
bir konuma taşımıştır. Bu sayede önceki Türk devletlerinde
GİRİŞ YAYINLARI
B) Divan-ı Hûmayun başkanlığının sadrazama bırakıl- olduğu gibi Osmanlı Devleti’nde bölünme yaşanmamıştır.
ması Osmanlılar bu sayede Avrupa’ya karşı üstünlük kurmuştur.
C) Üyelerinin çoğunun devşirme kökenli olması Olumsuz bir hadise, yani kardeş katli, 600 yıl devam edecek
D) Üyelerinin sadece kendi alanlarında yetkili olması büyük bir devletin gerçekleşmesindeki en önemli köşe taş-
E) Kurumun fetva yetkisinin olmaması larından birisidir.

3 Her yönüyle eleştirilen kardeş katlinin doğru bir
uygulama olduğunu anlatan yukarıdaki görüş bu
düşüncesini aşağıdaki hangi ilkeye dayandırmıştır?

A) Tarihi olaylar değerlendirilirken gerçekleştiği döne-
min şartları dikkate alınarak değerlendirilmelidir.
B) Kardeş katli ilk Türk devletlerinden itibaren görülen
bir uygulamadır.
2 Topkapı Sarayı 1465-1478 yılları arasında Fatih Sultan C) Tarihi belgeler yoruma muhtaçtır.
Mehmet tarafından bugün Sarayburnu denilen mevkide D) Geçmişte yaşanan bir olay bugünün değer yargılarıy-
yaptırılmıştır. Fatih gerek İstanbul’u dünyanın siyasi ve la ele alınmalıdır.
ekonomi merkezi hâline getirme gerekse Türk devlet E) Geçmişte yaşanan her olayın bir doğruluk payı vardır.
kültüründe var olan sosyal devlet anlayışını yansıtma
düşüncesiyle İstanbul’da büyük bir imar ve kalkındırma
projesi başlatmıştır. Bu projenin önemli bir adımı da şehir
kültürünün oluşumu ve gelişiminde örnek bir model olan
Topkapı Sarayı’dır.
Buna göre Fatih’in İstanbul’un dünyanın siyasi ve 4 Türk tarihinin bir sorunu olan kardeş katli meselesi-
ekonomi merkezi olduğunu yansıtmak amacıyla nin yaşanmasında;
yaptırdığı Topkapı Sarayı aşağıdakilerden hangisi- I. belirli bir veraset sisteminin olmaması,
nin göstergesidir?
II. veliahtlık kurumunun oluşturulmaması,
A) Cihan hâkimiyetinin ve gücün
III. Türk toplumunun her zaman güçlüden yana olması
B) Ordunun büyüklüğünün
C) Türk mimari tarzının özgünlüğünün durumlarından hangileri etkili olmuştur?
D) Hukuk devleti olduğunun A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
E) Sanata önem veren bir padişah olduğunun D) II ve III E) I, II ve III

50 Giriş Yayınları / 10. Sınıf Tarih