Page 6 - 10. SINIF TARİH BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI - GİRİŞ YAYINLARI

2. ÜNİTE: BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI SİYASETİ (1302 - 1453)
BECERİ TEMELLİ TEST 1 Aşiretten Beyliğe

1 Paul Wittek: Osmanlı Beyliği’nin çok güçlü bir devlet ola- 3 Osmanlı Beyliği’nin kuruluşu üzerinde özellikle XX. yüz-
rak ortaya çıkmasını bu beyliği kuranların gaza düşünce- yılın başlarında yerli ve yabancı araştırmacılar çokça dur-
siyle hareket etmelerine bağlamıştır. muş ve 400 atlıdan cihan beyliğine geçişin sırlarını araş-
tırmışlardır. Bunlardan H.A Gibbons “Osmanlı küçük bir
Fuad Köprülü: Selçuklu Devleti’nin zaafa düşmesiyle
Anadolu’da ortaya çıkan otorite boşluğunda yararlanan aşiretti. Yeni Müslüman olmanın heyecanıyla Anadolu’ya
bu beylik gaza ruhu ile hareket etmiş, bu anlayışı ile gelen Osmanlılar kendi nüfusları az olduğundan gayri-
Anadolu’daki askeri, sosyal ve iktisadi grupların deste- müslimleri zorla İslamlaştırdıktan sonra dine dayalı yeni
ğini almıştır. bir Osmanlı ırkı meydana getirdiler.” demiştir.
Buna göre H.A Gibbons’un Osmanlı’nın kuruluşu ile
Halil İnalcık: Bizans sınırında gelen gaza ideolojisiyle
donanmış bir nüfus potansiyeli iyi yönlendirilerek yeni ilgili;
bir Türk beyliğinin doğuşunu sağlamıştır. I. Osmanlı Devleti’ni meydana getiren toplumun daha
GİRİŞ YAYINLARI
çok yabancı kökenli milletlerden oluştuğu,
Tarihçilerin verilen açıklamaları değerlendirildiğinde
Osmanlı Devleti’nin büyümesinde etkili olan aşağı- II. Osmanlı’nın kuruluşundan itibaren teokratik bir yapıya
daki kavramlardan hangisi ile ilgili ortak görüş belirt- sahip olduğu,
mişlerdir? III. Anadolu’daki gayrimüslimlerin tamamını İslamlaştır-
A) Siyasi B) Ekonomi C) Dini dığı

D) Sosyal E) Kültürel düşüncelerinden hangilerini ifade ettiği söylenebi-
lir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
2 Osmanlı Devleti’nin kuruluş tarihi olarak ders kitaplarında
yıllarca 1299 yılı verildi. Ancak yapılan tarihi araştırma-
lar bu tarihin doğru olmadığını gösterdi. Osmanlı’nın bir
hanedan kurucusu durumuna gelmesi, 1302’de Bizans
ordusuna karşı Koyunhisar (Bapheus) Savaşı’nda elde
edilen zaferle ilgilidir. Bizans tarihçi Pakimeres’in (Pach- 4 Tarihçi Paul Wittek Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ile ilgili
ymeres) verdiği 27 Temmuz 1302 tarihi ile Osmanlı kay- yaklaşımlarda bulunurken, eski kaynaklarda verilen
nağında geçen hicri 702 (başlangıcı 26 Ağustos 1302) Osman Bey’in dedesi Süleyman Şah ile alakalı öykü-
tarihi aynı yıl üzerinde birleşmektedir. Bir imparatorluk lerdeki farklı anlatımlara atıfta bulunmuştur. Bu anlatım
ordusuna karşı kazanılan bu savaş, Osman Gazi’nin böl- farklılıklarından dolayı kabile geleneğinin olamayacağına
gede karizmatik ve otoriter bir bey durumuna getirmiştir. dair bir çıkarımda bulunmuş ve Osmanlılar kabile değil,
Bu zafer birçok Türkmen boyunu ve gazileri onun bayrağı başka bir şeyi esas alıyor düşüncesine sahip olmuştur.
altında birleştirmiştir. Dolayısıyla 27 Temmuz 1302 tari- Wittek’e göre ilk dönemin öncüleri sahip oldukları dini
hini Osmanlı Devleti’nin kesin kuruluş tarihi olarak kabul inancı yeni yerlere taşımak için büyük bir arzu duyuyor-
edebiliriz. lardı. Bu düşüncesi aynı ideali paylaşan ve diğer beylik-
Tarihçi Halil İnalcık’ın bu açıklaması örnek alındı- lere de atılmayı bekleyen insanları kendine çekmiş ve
ğında; Osmanlılar Rumeli’ye geçerek kendilerine çok münbit
(verimli) bir genişleme alanı bulmuştur.
I. Tarihçiler geçmişte yaşanmış tarihi olaylarla ilgili
sürekli araştırmalar yapmaktadır. Buna göre Wittek, Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda
II. Bizans kaynakları Osmanlı tarihini aydınlatan temel ve büyümesinde aşağıdaki unsurlardan hangisinin
kaynaklar olarak kabul edilmektedir. etkili olduğundan söz etmiştir?

III. Yeni bilgi ve belgeler, mevcut tarihi bilgilerin değişme- A) Gaza ve cihat anlayışı
sine yol açabilmektedir. B) Merkeziyetçi yapısı

yargılarından hangileri söylenebilir? C) Coğrafi konumu
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) Beyliklerin destek vermesi
D) II ve III E) I, II ve III E) Geleneklerine bağlı olması

16 Giriş Yayınları / 10. Sınıf Tarih