Page 17 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ TÜRKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ - TÜRKLERİN KULLANDIĞI ALFABELER ] 17

TEST 3 3 Arap alfabesinden sonra en geniş çaplı
kullanılan alfabedir. Türk dili ve lehçelerinin
TÜRKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ - yazımında kullanılır. Özellikle en eski Slav
TÜRKLERİN KULLANDIĞI ALFABELER kitaplarının yazımında kullanılan bu alfabe
9. yüzyılda oluşturulmuştur. Günümüzde
1 Türklerin kullandığı alfabeler aşağıdaki- ise hâlâ bu alfabeyi kullanan birçok Türk
lerin hangisinde günümüzden geçmişe boyu vardır.
doğru kronolojik sıra ile verilmiştir?
Yukarıdaki bilgiler aşağıdaki alfabeler-
A) Latin alfabesi - Kiril alfabesi - Arap alfa- den hangisine aittir?
besi - Uygur alfabesi - Göktürk alfabesi
EDİTÖR YAYINEVİ
A) Uygur alfabesi
B) Latin alfabesi - Uygur alfabesi - Arap al-
fabesi - Göktürk alfabesi - Kiril alfabesi B) Latin alfabesi
C) Kiril alfabesi
C) Kiril alfabesi - Arap alfabesi - Göktürk
alfabesi - Uygur alfabesi D) Arap alfabesi
D) Latin alfabesi - Kiril alfabesi - Arap alfa- E) Göktürk alfabesi
besi - Göktürk alfabesi
E) Göktürk alfabesi - Uygur alfabesi - Arap
alfabesi- Latin alfabesi

4 Göktürkçe ve Uygurcanın etkili olduğu bu
dönemde Türk adının geçtiği ilk ürünlere ve
ilk Türkçe belgelere rastlanmaktadır. Türk-
2 Aşağıda verilen özelliklerden hangisi
Göktürk alfabesiyle ilgili değildir? çenin bilinen en eski örneklerinin yer aldığı
bu dönem 8-13. yüzyıllar arasını kapsamak-
A) VII ve IX. yüzyıllar arasında yaygın ola- tadır.
rak kullanılmıştır.
Yukarıdaki parçada verilen bilgiler Türk-
B) Bu alfabe kullanılarak oluşturulan yazı çenin tarihi gelişim aşamalarından han-
tarzına runik denmiştir. gisini ifade eder?
C) Alfabede çift sesten oluşan harfler de
vardır. A) Altay Dil Birliği
B) Eski Türkçe
D) Bu alfabeyi çözen ilk kişi Rus araştırma-
cı Yadrintsev’dir. C) Yeni Türkçe
E) 38 harften oluşan alfabede ünlü ve ün- D) İlk Türkçe
süz harf sistemi mevcuttur. E) Orta Türkçe

TÜRKÇENİN TARİHİ GELİŞİMİ Eski Türkçe Çağı
Göktürk Devleti’nin kurulmasıyla başlayan dönemdir. Türk yazı
Türkçenin tarihi gelişimi incelendiğinde en eski yazılı kaynak- dilinin belgelerle takip edilebilen ilk dönemidir. Bu dönem; gü-
ların II. Göktürk Devleti zamanında (8. yy. başlarında) yazılan nümüzde Türk dili ile ilgili bilinen ilk belgelerin yazıldığı yüzyıl
Orhun Yazıtları olduğu görülür. Orhun Yazıtları’nda kullanılan olan MS VIII. yüzyılda başlar, X. yüzyıl sonuna kadar devam
dilin işlekliği ve olgunluğu, Türklerin yazı dilini 8. yüzyıldan önce eder. Bazı Türkologlar bu döneme Karahanlı Türkçesini de kata-
de kullanmış olduğunu göstermektedir. Türkçenin yazı dili ola- rak Eski Türkçe devrini XIII. yüzyıla kadar devam ettirirler. Eski
rak en eski dönemlerden günümüze kadar geçirdiği aşamalar Türkçe devresinin, Göktürk Dönemi ve Uygur Dönemi olmak
şunlardır:
üzere başlıca iki dönemi vardır.