Page 14 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

14 [ EDEBİYATIN TARİH VE DİNLE İLİŞKİSİ / TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ ]

20 BÜYÜK DAVA ADAMI MEHMET AKİF ERSOY
Sen ki son ehl-i salîbin kırarak savletini,
Şarkın en sevgili sultânı Salâhaddîn’i,
Kılıç Arslan gibi iclâline ettin hayran...
Sen ki, İslâm’ı kuşatmış, boğuyorken hüsran,
O demir çemberi göğsünde kırıp parçaladın;
Sen ki, rûhunla beraber gezer ecrâmı adın;
Sen ki, a’sâra gömülsen taşacaksın...Heyhât,
Sana gelmez bu ufuklar, seni almaz bu cihât...
EDİTÖR YAYINEVİ
Görselde Mehmet Akif Ersoy’un Çanakkale Şehitlerine isimli şiirinden bir bölüm verilmiştir.
Bu şiir edebiyatın aşağıdaki bilim dallarından hangisiyle ilişkisine örnek gösterilebilir?
A) Tarih B) Coğrafya C) Sosyoloji D) Psikoloji E) Felsefe

21 TANZİMAT FERMANI Batı bizden daha ileride, bazı
Bu yenilik Avrupa’nın
desteğini almak için şeyleri örnek almalıyız. Yenilik
şarttı. İnşallah artık sadece yönetimde değil zihni-
kalkınır ve refaha ka- mizde de olmalı. Bunu edebiyat
vuşuruz. vasıtasıyla halka aşılamalıyız.

1- Osmanlı vatandaşları arasında
hukuksal eşitlik sağlanacak kanun
önünde herkes eşit sayılacaktır.
2- Tüm halkın, can, mal ve namus
güvenliği sağlanacaktır.

Hasta adamı ayağa kaldırmak için bu
doğrultuda halkı bilinçlendirmek biz ay-
3 Kasım 1839 dınların görevidir. Batı’nın ulaştığı bilim ve
Gülhane Parkı tekniği öğretebilecek mektepler açılmalı.
Tanzimat Fermanı’yla ilgili yukarıdaki görselden hareketle aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Toplumu etkileyen bazı siyasi olaylar edebiyatı da etkilemiştir.
B) Siyasi olarak başlayan yeniliğe halkın kapılmaması için aydınlar harekete geçmelidir.
C) Gülhane Parkı’nda yetkilinin okuduğu fermanı halk benimsememiştir.
D) Batı’nın kültür ve edebiyatının örnek alınması dilimizi olumsuz etkilemiştir.
E) Hedeflenen gelişimi yakalamak için Batı her yönüyle taklit edilmelidir.

Divan Edebiyatı (Klasik Edebiyat / Yüksek Zümre Halk Edebiyatı
Edebiyatı)
İslamiyet’ten önceki Türk edebiyatının devamı niteliğindedir.
İlk örnekleri 13. yüzyılda verilen divan edebiyatının Hoca Deh- Dörtlük nazım birimiyle ve hece ölçüsüyle şiir yazma temeline
hani ile başladığı kabul edilir. Divan edebiyatı halktan uzak, süs- dayanır. Sade ve anlaşılır bir dil hakimdir. Halk şairlerine “âşık”
lü sanatlı ifadelerin fazlaca kullanıldığı bir edebiyattır. Bu edebi- adı verilmiştir. Âşıklar saz eşliğinde ve doğaçlama bir şekilde
yat genellikle Arap ve Fars edebiyatlarının etkisiyle oluşmuştur. şiir söylemişlerdir. Halk edebiyatı kendi içerisinde anonim halk
Divan edebiyatında nazım birimi olarak genellikle beyit ve ölçü edebiyatı, âşık tarzı halk edebiyatı ve dini - tasavvufi halk edebi-
olarak da aruz ölçüsü kullanılmıştır. yatı olmak üzere üç kola ayrılır.