Page 7 - 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

1. ünİte: gİrİş PARAGRAF TESTİ 3

1 Kök Türk alfabesi; Hunlar, Kök Türkler ve diğer Türk 3 Her insan duygu, düşünce ve hayallerini, bilgilerini aktar-
kavimleri tarafından kullanılmıştır. Alfabede bulunan 38 mak için iletişim kurar. İletişimin temel ögesi dildir. Dili
harften 4’ü ünlü, 8’i bitişik, 26’sı ise ünsüz harftir. Bu alfa- kalıcı kılan da yazıdır. Yazı yazmanın amacı, duygu ve
benin Kök Türklerden sonra gelen Uygurlar Dönemi’nde düşünceleri gözlem ve birikimlerimizden yararlanarak
de bir süre kullanıldığı görülmektedir. güzel, doğru ve etkili bir biçimde yansıtmaktır. Hangi
konuda olursa olsun yazmanın etkili ve güzel olabilmesi,
Uygurlar tarafından kullanılan Uygur Alfabesi; 18 adet
işaret ve sembolden meydana gelmiştir. Alfabe 4’ü sesli belirli aşamaları takip etmekle mümkündür. Ancak yazılı
14’ü sessiz harften oluşmaktadır. Harfler sağdan sola ve anlatımda sadece kuralları öğrenmek yeterli değildir.
birbirine bitişik olacak şekilde yazılır. Bu alfabe İslami- Bunları yazıya aksettirmek de işin önemli bir bölümünü
yet’in kabulünden sonra da varlığını koruyabilmiştir. oluşturur. Yani öğrenilenleri doğru, kolay, pürüzsüz ve
inandırıcı bir anlatım tarzı ile ifade edebilmek için uygu-
Latin Alfabesi; 1925 yılında ilk olarak Azeri Türkleri tara- lama yapmak şarttır.
fından kullanılmıştır. Latin alfabesi, 1 Kasım 1928’de
kabul edilen “Harf İnkılabı” ile ülkemizde kullanılmaya Parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşı-
başlanmıştır. Bu alfabede 21 sessiz, 8 sesli harf bulun- lamaz?
maktadır. A) İnsanlar, duygu ve hayallerini aktarmak amacıyla ile-
tişim kurarlar.
Bu parçalarda sözü edilen alfabelerin ortak özelliği
aşağıdakilerden hangisidir? B) Dil ile aktarılanlar, yazı sayesinde ölümsüzleşir.
C) Belirli basamakları katedemeyen dil etkili olamayabi-
A) Aynı dönemde kullanılmıştır. lir.
B) Türkler tarafından kullanılmıştır. D) Yazıya dökülmeyen dilin etkileyiciliği olamaz.
C) Sağdan sola doğru yazılır.
E) Öğrenilenlere inandırıcılık katabilmek için bunlarla
D) İnkılaplar sonucunda kullanılmaya başlanmıştır. ilgili pratik yapılması gerekir.
E) Günümüzde kullanımları bazı bölgelerde devam et-
mektedir.

4 İletişim, insanlar arasında anlamları ortak kılma çaba-
sıdır. Bu çaba sözel, bedensel dil kullanarak sağlanabi-
lir. İletişim becerisi üst düzey bir beceridir ve zamanla
kazanılır. Toplum içinde başarılı insanlar iletişim becerisi
2 İletişim, insanların kendilerini ifade etme ihtiyacından yüksek kişilerdir. İletişim becerisi kendini ifade etmek ve
doğmuştur. İnsanlar kendilerini önce sözle anlatmışlar, bunu gerçekleştirebileceği etkinliklere katılmakla gelişti-
yazının bulunuşuyla da yazılı iletişime geçmişlerdir. Gün- rilebilir. Bu etkinliklerden biri de hazırlıklı konuşmalardır.
lük hayatta başarıyı yakalamış insanların ortak özellikleri Buna göre aşağıdakilerden hangisi hazırlıklı konuş-
arasında güzel ve etkili konuşmak, insanlarla sağlıklı ile- malar arasında değerlendirilemez?
tişim kurmak vardır. Bu nedenle başarılı ve mutlu olmak
için güzel ve etkili konuşmaya dikkat etmek gerekir. A) Sempozyumda anlatılacakların kapsamlı bir araştır-
masının yapılması
Buna göre aşağıdakilerden hangisi iletişim amacıyla
kurulmuş bir cümle değildir? B) Münazarada savunulacak konu ile ilgili önceden çev-
redekilerden görüş alınması
A) Erkenden uyumak istediğini aklından geçirdi.
C) Eski arkadaşlarla, geçmişte yaşananlar hakkında ko-
B) Benimle akşam yemeğine gelir misin? nuşmak
C) Lütfen bir daha emniyet kemerini takmadan Araç kul- D) Yeni yapılacak olan bir iş merkezi projesinin tanıtımı
lanma! için ön hazırlık yapılması
D) Beni bu konuda bir kez daha çok şaşırttın. E) Açık oturumda konuşma yapmadan önce katılımcı
E) Yarınki toplantı için tüm hazırlıklarınızı tamamlayın. tarafından konu ile ilgili notlar alınması

Markaj Yayınları / 10. Sınıf türk Dili ve edebiyatı 7
MARKAJ YAYINLARI