Page 21 - 2024 kpss matematik çalışma yaprakları data
P. 21

KPSS MATEMATİK                                                                    BİLEŞKE FONKSİYON

                          BİLEŞKE FONKSİYON                      Örnek:

                                                                 f ve g reel sayılar kümesinde tanımlı birer fonksiyondur.
            A, B ve C boş olmayan birer küme olmak üzere,
                                                                 g(x) = 2x - 5         f(x) = 2x + 4
            f: A → B, g: B → C                                                 gof(x)
                                                                 olduğuna göre        ifadesi nedir?
            f(x) = y ve g(y) = z ise gof: A → C                                fog(x)
                                                                 A)  2x + 3           B)  6x + 4          C)  6x - 4
            gof(x) = g(f(x)) = z kuralı ile tanımlı fonksiyona g ile f'nin   x + 2       3x +4               3x - 4
            bileşke fonksiyonu denir.                                       D)  4x - 3          E)  4x + 3
                                                                               4x + 6              4x - 6
                          DATA YAYINLARI
            Bu tanımı bir de şu şekilde inceleyelim:
                                                                 Çözüm:
                       A    f            B    g             C    g(x) = 2x - 5     f(x) = 2x + 4
                                                                             .
                                                                 •  f(g(x)) = 2  (g(x)) + 4

                  • x              y = f(x)         z = g(f(x))     f(g(x)) = fog(x) = 2  . (2x-5) + 4 = 4x - 10 + 4
                                                                    fog(x) = 4x - 6

                                                                 •  g(f(x)) = 2  . (f(x)) - 5 = 2  . (2x+4) - 5

                                                                    gof(x) = 4x+8-5 = 4x+3
            O hâlde; A → B tanımlı f fonksiyonu ile               gof(x)   =  4x + 3
                                                                  fog(x)  4x - 6
            B → C tanımlı g fonksiyonu kullanılarak A kümesinin

            elemanlarını C kümesine eşleyen fonksiyona g ile f'nin
            bileşkesi denir ve (gof) şeklinde gösterilir.
                                                                  Ÿ   Fonksiyonların bileşke işleminin değişme özelliği
                                                                  yoktur. fog(x) ≠ gof(x)
             {   fog(x) = f(g(x)) demek f(x) fonksiyonunda x gördü-
             ğün her yere artık g(x)'i yaz demektir.


            Örnek:                                               Örnek:


            Reel sayılarda tanımlı f ve g fonksiyonları verilsin.  Reel sayılardan tanımlı f ve g fonksiyonları için
                                                                            2
                                                                 gof(x) = 2f(x)  + 4f(x) - 6 biçiminde tanımlanıyor.
            f(x) = 3x
                                                                 Buna göre g(3) kaçtır?
            g(x) = x + 1
                                                                 A) 20      B) 21       C) 22      D) 24      E) 27
            olduğuna göre fog(x) aşağıdakilerden hangisidir?

            A) 3x + 1            B) 3x + 3            C) 3x + 2  Çözüm:
                                                                 gof(x), g(x) fonksiyonunda x gördüğümüz yere f(x) yaza-
                        D) 3x - 1          E) 3x - 3
                                                                 rak elde edilir.
            Çözüm:                                               gof(x) = 2f(x)  + 4f(x) - 6 ise
                                                                            2
                                                                         2
            f(x) = 3x                                            g(x) = 2x  + 4x - 6 olmalıdır. O hâlde;
                                                                          2
                                                                              .
                                                                                       .
                                                                        .
                                                                 g(3) = 2  3  + 4  3 - 6 = 2  9 + 12 - 6 = 24
            g(x) = x + 1 ise
            fog(x) =   f(g(x)) = 3  . (g(x))

                    f(g(x)) = 3  . (x + 1)                        Ÿ   Fonksiyonların bileşke işleminin birleşme özelliği

                                                                  vardır. Yani, fo(goh) = (fog)oh olur.
            f(g(x)) = fog(x) = 3x + 3
                                                                                                              137
   16   17   18   19   20   21   22   23   24