Page 12 - 2024 kpss matematik çalışma yaprakları data
P. 12

KPSS MATEMATİK                                                             ARALARINDA ASAL SAYILAR

                     ARALARINDA ASAL SAYILAR                     ASAL ÇARPANLARA AYIRMA
                                                                      x
                                                                         y
                                                                            z
                                                                               t
                                                                       .
            Birden başka ortak pozitif tam sayı böleni olmayan sayı-  A = 2   3 . 5 . 7 ……
            lara aralarında asal sayılar denir.                  x, y, z, t ∈ Z +
            Örneğin; (15 ve 16), (13 ve 11), (15 ve 22) sayıları arala-  biçiminde yazılmasına asal çarpanlara ayırma denir.
            rında asaldır.
                                                                 Örnek:
             Ÿ   Ardışık pozitif tam sayılar aralarında asaldır.  360 = 2   3  5 z
                                                                        x
                                                                           y
                                                                         .
                                                                              .
             İki farklı asal sayı daima aralarında asaldır.      olduğuna göre x + y + z toplamının alacağı değer kaçtır?
             Asal olmayan iki sayı da aralarında asal olabilir. (9 ve   A) 4   B) 5     C) 6        D) 7       E) 8
                          DATA YAYINLARI
             16 gibi)
             1 ile bütün sayılar aralarında asaldır.
                                                                 Çözüm:
             Ardışık pozitif tek sayılar aralarında asaldır.                                       360  2
                                                                          .
                                                                 360 = 36   10                     180  2
                                                                         . . .
                                                                         = 12  3  2  5
            Örnek:                                                                                 90    2
                                                                        . . . . .
                                                                         = 2  2  3  3  2  5                 3 . 2 . 1
            a ve b aralarında asal iki sayı olmak üzere                 3 .  2 .  1                45    3 2   3   5
             b

            a = 125 ise                                                  = 2   3   5  → x = 3  y = 2  z = 1  15    3
            a + b toplamının değeri en fazla kaç olur?                                             5      5
            A) 120     B) 123     C) 126     D) 128     E) 130                                     1

                                                                  {   x, y ve z birer asal sayı olmak üzere
            Çözüm:                                                K = x   y   z  olsun.
                                                                          b
                                                                       a
                                                                            c
                                                                           .
                                                                        .
                            1
            5  = 125 veya 125  = 125                              K sayısının,
             3
            a = 5 ve b = 3          a = 125 ve b = 1              Tam bölen sayısı = 2. (a + 1)  (b + 1). (c + 1)
                                                                                           .
            a + b = 8                  a + b = 126 (en büyük değer)  Pozitif bölen sayısı = (a + 1)  (b + 1). (c + 1)
                                                                                           .
                                                                                            .
                                                                  Negatif bölen sayısı = (a + 1)  (b + 1). (c + 1)
             {   K, L aralarında asal ve a, b de aralarında asal ol-  Asal bölenleri = a, b ve c (3 tane)
             mak üzere
              K   =   eşitliği varsa K = a ve L = b olmalıdır.
                  a
              L   b                                              Uygulama Örneği:
                                                                 120 sayısının,
                                                                                              120  2
                                                                 a) Tam bölen sayısı kaçtır?
            Örnek:                                                      3  1  1               60   2
                                                                         .
                                                                            .
            (3x – 2) ile (2y + 3) aralarında asal iki sayıdır.   120 = 2   3   5              30    2        3  1  1
                                                                         .
                                                                   .
                                                                                .
                                                                 2  (3 + 1)  (1 + 1)  (1 + 1)         120 = 2 . 3 .5
             3x - 2   =  12                                                                   15    3
                                                                       . . .
             2y + 3  27                                                   2   4   2   2 = 32’dir.
                                                                                              5      5
            olduğuna göre y – x farkı kaçtır?
                                                                 b) Pozitif bölen sayısı kaçtır?  1
            A) 1        B) 2       C) 3        D) 4       E) 5
                                                                             .
                                                                       .
                                                                 (3 + 1)   (1 + 1)   (1 + 1)
            Çözüm:
                                                                   . .
                                                                 4  2  2 = 16
             3x - 2   =  12   (12 ve 27 şu an için aralarında asal değil, arala-
             2y + 3  27                                          c) Negatif bölen sayısı kaçtır?
            rında asal olana kadar sadeleştirmeliyiz.)           Bir sayının ne kadar pozitif böleni varsa o kadar da ne-
             3x - 2   =  12 : 3   =  4    3x - 2   =  4          gatif böleni vardır. Yani 120 sayısının 16 adet negatif bö-
             2y + 3  27 : 3   9           2y + 3  9              leni vardır.
            3x – 2 = 4 → 3x = 6 ve x = 2                         d) Asal bölen sayısı kaçtır?
            2y + 3 = 9 → 2y = 6 ve y = 3      O hâlde y – x = 3 – 2 = 1  2, 3 ve 5  120’nin asal bölenleridir yani 3 tanedir.

                                                                                                               21
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17