Page 7 - 2024 KPSS TEK KİTAP KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

2.
CÜMLEDE ANLAM
BÖLÜM

CÜMLEDE ANLAM I ÖRNEK
● Yazar, sürükleyici anlatımı ve ilginç betimlemeleriyle
Bir yargıyı, durumu ya da işi kişilere ve bir zamana bağlı
olarak bildiren sözlere, söz öbeklerine cümle denir. okuyucuyu olayın içinde yaşatıyor.
yaşayabilir. EDİTÖR YAYINEVİ
Cümle, anlam ve görev ilgisiyle bir araya getirilmiş söz- ● Okuru saran, yalın ve gösterişsiz bir dili vardır.
cük topluluğudur. Sözcük topluluğunun cümle olabilmesi ● Bilgece deyişlere sıkça yer verişi okuru etkiler ve
için bir isteği, duyguyu veya düşünceyi tam olarak anlat- anlatımı renklendirir.
ması gerekir.
● Çatık kaşları, yaralı yüzüyle insanı ürküten bir havası
vardı.
● Güzelim ovalar giderek çoraklaşıyordu.
ANLATIM ÖZELİKLERİNE GÖRE CÜMLELER
● Tarık Buğra, haklı olarak, yeterince anlaşılmadığına
Nesnel Anlatım inanır ve zaman zaman bu durumdan samimiyetle
Herkes için aynı kanıyı uyandıran ve kişisel yorumlardan yakınırdı.
arındırılmış cümlelerdir. Bu tür cümlelerde dile getirilen ● Yirmi dördüncü baskısı yapılan kitabın, bu ilgiyi hak
yargı kişiden kişiye değişmez. etmediğini düşünüyorum.
Bu cümlelerde renkli yazılan ifadeler cümlelere öznellik
I ÖRNEK
anlamı katmıştır.
● Bu ülkenin insanları günün en sıcak saatinde işlerini
bırakır, istirahate çekilirler.
● Kendisini ölüme götüren hastalığa yakalanıp hasta- Doğrudan Anlatım
neye yatırıldığında, gazetedeki köşemde “Geçmiş
olsun Tarık Ağabey!” diye bir yazı yazmıştım. Bir sözü, kişinin söylediği biçimde, hiç değiştirmeden
olduğu gibi aktarmaya doğrudan anlatım denir. Doğru-
● Aydınlarımız, konuşmalarında sık sık İngilizce söz- dan anlatımlarda aktarılan söz ya tırnak içinde verilir ya
cüklere başvurmaktadır.
da aktarılan sözden sonra virgül konur.
● Polisler onun yabancı olduğunu anlamış ve gemiye
binmeden onu kıskıvrak yakalamışlardı. I ÖRNEK
● Bazı hayvan türleri hem denizde hem de karada ● Arkadaşım bana, bu film gerçekten güzel, dedi.
● Mevlâna, “Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşın-
● Halit Ziya’nın eserlerinde toplumun her kesiminden dakinin anlayabildiği kadardır.” diyor.
insana rastlamak mümkündür. ● Öğretmenimiz, yağmur yağmazsa ülkede kıtlık baş
● Yazar, kahramanlarını tanıtırken onların ruhsal yön- gösterir, dedi.
leri üzerinde de durmuştur.
● Kurbağa hem suda hem de karada yaşayabilen bir
canlıdır. Dolaylı Anlatım

Başkasına ait bir sözü, cümleyi anlatıcının kendi söyle-
Öznel Anlatım yişine göre değiştirerek aktarmaya dolaylı anlatım denir.

Anlatıcının kişisel kanaatlerini dile getirdiği cümlelerdir. I ÖRNEK
Öznel anlatım cümlelerinde kişi, bir olay ya da durumla
ilgili görüşlerini anlatırken cümleye kendi duygularını ● Arkadaşım bana bu filmin çok güzel olduğunu söyledi.
katar, bir yorum yapar. Bu tür yargılar “bence, bana göre” ● Ne kadar bilirsen bil, söylediklerinin karşındakinin
anlamı taşır. Aşağıdaki cümle örneklerinde anlatıma anlayabildiği kadar olacağını Mevlâna dile getirmiştir.
katılan kişisel yorumların altı çizilmiştir. ● Bana bugün gelemeyeceğini söyledi.