Page 30 - 2024 KPSS JÜRİ MATEMATİK SORU BANKASI - DATA YAYINLARI

BÖLÜM 14 GRAFİK VE TABLO YORUMLAMA

GRAFİK VE TABLO
En çok kullanılan grafik türleri, çizgi, sütun ve daire grafikleridir.

Çizgi grafikleri, genellikle içinde değişim ifadeleri olan problemlerde kullanılır. Hız-zaman, alış-satış... v.b.
Sütun grafikleri, farklı grup karşılaştırması olan problemlerde kullanılır. Sınıflar ve içindeki öğrenci sayı karşılaştırmaları,
şirketler kâr-zarar durumları... v.b.
Daire grafikleri, bir bütünü oluşturan parçaların yorumlanmasında kullanılır. Toplam maaşın ne şekilde nereye kullanıldığı,
ekili bir tarlanın parsellerdeki farklı bölgeleri... v.b. Daire grafiğinde tamamın 360° olduğunu hep hatırlayalım. Orantı kurar-
ken çokça faydalanacağız.

NOT: Çizgi grafiklerinde eğim karşılaştırması, sütun grafiklerinde sütun karşılaştırması yapılır.

Aşağıdaki grafik bir mağazanın alıp sattığı ürünlerin Bir aracın yokuşlu bir yolu çıkarken ve inerken başladığı
alış-satış fiyatlarını göstermektedir. noktaya olan uzaklığı ve harcadığı yakıt miktarı aşağıdaki
Satış fiyatı (TL) grafiklerde gösterilmiştir.

100 E Aracın deposu dolu iken çıkar ve hiç durmadan tekrar
aynı yoldan döner. Aracın A noktasına olan uzaklığı Gra-
D
80 DATA YAYINLARI
fik-1'de, çıkarken ve inerken harcadığı yakıt Grafik-2'de
gösterilmiştir.
30 B C Uzaklık (km) Yakıt (litre)
20
10 A 80 60
Alış fiyatı (TL) 44
10 20 40 70 90 40
Bu mağaza sahibinin alıp sattığı ürün sayıları da aşağı-
daki gibidir. 4 6 Zaman 4 6 Zaman
(saat) (saat)
Ürünler A B C D E Grafik - 1 Grafik - 2
Alınan 30 40 50 60 20
Satılan 10 8 12 20 10 Buna göre otomobilin yokuştan inerken 1 litre yakıtla gittiği
yol, çıkarken 1 litre yakıtla gittiği yoldan kaç km fazladır?
Buna göre mağaza sahibinin satılan ürünlerden elde ettiği
kâr-zarar durumu ne olur?
Çıkarken 1 litre ile gidilebilecek yolu bulalım. Grafik-1'de
80 km 4 sa giderse
A ürünü için satış-alış= 10-10= 0 TL
x 1 sa gider
B ürünü için satış-alış= 30-20 = 10 TL 80
C ürünü için satış-alış= 20-40 = -20 TL x= 4 = 20 km 1
D ürünü için satış-alış= 80-70 = 10 TL
Grafik-2'de 60-44= 16 litre benzin harcanmış. Yani
E ürünü için satış-alış= 100-90 = 10 TL
4 sa 16 litre benzin harcarsa
Toplam= 10.0 + 8.10 + 12(-20) + 20.10 + 10.10 1 sa x litre benzin harcar.
= 0 + 80 + (-240) + 200 + 100 16
= 140 TL kâr elde eder. x= 4 = 4 litre 2

122