Page 12 - 2024 KPSS JÜRİ MATEMATİK SORU BANKASI - DATA YAYINLARI
P. 12

BÖLÜM 5                     ÜSLÜ SAYILAR - KÖKLÜ SAYILAR






                      ÜSLÜ SAYILAR                                    Üslü İfadelerde Toplama
                                                                    Üslü ifadelerde toplama yaparken taban ve üs aynı
                     üs (kuvvet)      a a a ... a⋅⋅  = a n          olmalıdır.
                                                                                      n
                                                                                  n
                                                                                             n
                                                                                                x a
                a n                                                              a +  a + .....a =⋅  n
                                                                                 
                     alt (taban)        n tane                                         x
                                                                                  5
                                                                                          5
                                                                                      5
                                                                                             3 2
                                                          n
         n tane a sayısının kendisi ile tekrarlı çarpımı ile oluşan a            2 +  2 +  2 =⋅  5
         sayısına üslü sayı denir. a taban, n üst olarak isimlendirilir.
                                                                      Üslü İfadelerde Çıkarma
           yazılır. DATA YAYINLARI
                      Üslü Sayıların Özellikleri                    Taban  ve  kuvvetleri  aynı  olan  sayılar  arasında
                                                                    çıkarma işlemi yapılır.
         • 0 hariç bütün sayıların 0. kuvveti 1’dir.                             n     n         n
                                                                                    l a =
             0
                          0
                                         0
           10  = 1     5  = 1     (-3)  = 1                                   k a⋅  2  −⋅  2  (k − l) a⋅  2  2
            0
         • 0  belirsizdir.                                                    5 3 ⋅  − 4 3 ⋅  = (5 −  4)3 = 3
         • Bütün sayıların 1. kuvveti sayının kendisine eşittir.      Üslü İfadelerde Sıralama
            1
                                         1
                         1
           7  = 7     13  = 13     (-4) = -4
                                                                                        3
                                                                        4
                                                                                8
                                                                    a = 8 ,   b = 4 ,    c = 16  sayılarını sıralayalım.
         • Bir  sayının  negatif  kuvveti  o  sayının  çarpma  işlemine        4
           göre tersidir.  a − 1  =  1                              a = 8 4  = ( ) =2 3  2 12
                            a                                                  8
         • Negatif sayıların çift kuvvetleri pozitif, tek kuvvetleri ne-  b  = 4 8  = ( ) =2 2  2 16
           gatifdir.                                                c  =16 3  = 2 4  3  12
                                                                             ( ) = 2
                  kl⋅
         •  a k  l  a  kuvvetin kuvveti alınırken, kuvvetler çarpılır.  a =<c  b'dir.
           ( ) =
         • Üs olarak bilinmeyeni bulunan denklemlere üslü denk-
                        x
                            y
           lemler denir.  a +  b = c
         • Kuvvetleri aynı olan üslü sayılar bölünürken tabanlar bö-  2 =  3 a 
                                                                 3
                                                                       
                                                                      
           lünür ortak üs bölümün kuvveti olarak yazılır.  a n  =    a   n dir.  4  b  ise a b ⋅= ?
                                                                       
                                                b n    b    3 =  2 
         • Tabanları aynı olan sayılar bölünürken bölünen sayının
           kuvvetinden bölen sayının kuvveti çıkarılır, ortak taban
                                                                            .
                                                                                  .
                 a n  = a (n m)−                                3   =  a      a  b = 3  4 = 12'dir.
                                                                    4
                                                                b
                 a m
         • Kuvvetleri  aynı  olan  üslü  ifadeler  çarpılırken,  tabanlar
                                   n
                                n
           çarpılır, ortak üs yazılır.  a ⋅ b =  (a b)⋅  n
         • Tabanları  aynı  olan  üslü  ifadeler  çarpılırken  kuvvetler     1  2
                                                                  1
                                                                
                                    n
                                       m
           toplanır, ortak taban yazılır.  a ⋅ a = a nm+         −−     işleminin sonucu kaçtır?
                                                                 
                                                                     2
                                                                    1
         •  a ≠ 0,  a ≠ 1,  a ≠ -1 olmak üzere;                    −   3
            x
                y
           a  = a  ise  x = y'dir.                                   2 
         • n ≠ 1 ve n tek sayı ve n sıfırdan farklı bir sayı ise
                n
            n
           x  = y  ise x = y'dir. (n tek)
            n
                n
                                                                  3
           x  = y  ise x = y veya x = -y olur. (n çift)           −    2  9
                                                                
                                                                                   ( 8 =−
            a
           x =  y n   a  n                                       2  →  4  →  9  ⋅ −  )  18
                  
         •          =                                           − 1      − 1    4
                 
            b
                k b
           x =  y     k                                           8        8
                  
          52
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17