Page 12 - 2024 KPSS COĞRAFYA KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI

BÖLÜM TÜRKİYE’DE ULAŞIM, TİCARET

7 VE TURİZM

TÜRKİYE’DE ULAŞIM

● Ulaşım; bir şeyi bir yerden başka bir yere aktarma durumudur. Ulaşım; deniz yolu, demir yolu ve kara yolu olmak üzere farklılık
gösterir.
● Türkiye ulaşım yolları üzerinde elverişli bir konuma sahiptir. Avrupa ülkelerini Orta Doğu’ya bağlayan kara yolları Türkiye’den
geçmektedir.
● Karadeniz’e kıyısı olan ülkelerin Akdeniz’de bağlantıları, kıyılarımızdan ve Boğazlarımızdan sağlanabilmektedir.
● Türkiye’nin konumunun ulaşımda sağladığı avantajlara karşılık olumsuz bazı koşulları da vardır. Bunlar;
DATA YAYINLARI
► Yer şekillerinin engebeli olması nedeniyle yol yapım maliyetlerinin fazla olması
► Dağların çoğunun doğu - batı yönlü uzaması ve ulaşımın geçitlerle sağlanması
► İklim koşulları
► Sermaye, teknolojik araçların yetersizliği vb. etmenlerdir.
● Dış ticarette ulaşımın en ucuzdan en pahalıya doğru sıralanması şöyledir: Deniz yolu, demir yolu, kara yolu ve hava yoludur.

ULAŞIM ÜZERİNDE ETKİLİ OLAN FAKTÖRLER

Doğal Faktörler
Coğrafi Konum Yeryüzü Şekilleri İklim

• Coğrafi konum nedeniyle ülkemiz • Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde • Ulaşım sistemleri, genellikle bulun-
toprakları üç kıtanın (Asya, Avrupa, dağların kıyıya paralel uzanması, dukları alanın iklim koşullarına
Afrika) birleştiği noktada yer alır kuzey - güney yönlü ulaşımı güçleş- uygun bir şekilde yapılır� Buz tutması,
ve bu kıtalar arasında doğal köprü tirmiş ve ulaşımın geçitlerle sağlan- sağanak yağışlar, sis ile görüş mesa-
görevi üstlenir� masını zorunlu kılmıştır� Aynı neden fesinin azlığı büyük kazalara yol aça-
• Türkiye coğrafi konumu nedeniyle yol yapım maliyetini yükselttiğinden rak ulaşımı olumsuz yönde etkiler�
Avrupa, Kafkasya, Orta Asya, Kuzey ülkemizde genellikle kara yolları • Yurdumuzun özellikle doğu kesimle-
Afrika ve Orta Doğu’yu birleştiren doğu - batı yönlü gelişmiştir� rinde kar yağışları ve tipi nedeniyle
kara yolu, demir yolu, deniz yolu ve • Yükseltinin az olduğu ovalar ve alçak yollar sık sık kapanmakta, birçok
hava yolu ile enerji taşımacılığında platolar ulaşımın geliştiği alanlar köy ve ilçenin il merkezleriyle olan
merkez konumdadır� olarak dikkati çeker� bağlantıları kesilmektedir�

Beşeri ve Ekonomik Faktörler

Sanayileşme, teknoloji düzeyi, sermaye, insan unsuru ve ülkelerin gelişmişlik düzeyi ulaşımı etkileyen beşeri ve ekonomik
faktörlerin başında gelir� Çünkü yol yapımı her şeyden önce belirli bir ekonomik kaynak gerektirir� Turizm ve sanayi faali-
yetlerinin yoğun olduğu yerlerde ulaşım daha canlıdır�
Ülkemizde ulaşımı etkileyen beşeri faktörlerin başlıcaları;
• Ulaşım için gerekli mali kaynakların sağlanması,
• Yatırım ve çalışmaların planlanması,
• Çalışmaları gerçekleştirecek yönetici ve kalifiye işçilerin varlığıdır�
• Yol, köprü, tünel, liman ve hava alanı gibi yatırımlar için büyük miktarda paraya ihtiyaç vardır�
• Yönetici ve işçilerin tecrübeli, alanlarında uzman olmaları gerekmektedir�

154 Data Yayınları / KPSS Coğrafya