Page 12 - 2023 Sağlık Bakanlığı GYS Memur VHKİ Konu Anlatımlı
P. 12

7.
                          SÖZCÜK TÜRLERİ
                                                                       BÖLÜM




                    ADLAR (İSİMLER)                c.  Topluluk Adları: Çoğul eki almadan birçok

           Canlı ve cansız, görünen ve görünmeyen var-  varlığı karşılayan adlardır.
           lıkları,  kavramları  simgeleyen  sözcüklere  ad    „  Toplum, halk, millet, ordu, bölük, sürü...
           (isim)  denir.  Adları  çeşitli  gruplar  halinde  in-
           celeyebiliriz:                          Varlıkların Oluşumuna Göre Adlar
           Varlıklara Verilişlerine Göre Adlar
           Dil adları DATA YAYINLARI
                                                   a.  Somut Adlar: Duyu organlarıyla algılanabi-
           a.  Cins Adlar: Aynı türden olan, benzeri bulu-  len varlıkları karşılayan adlardır.
             nan varlıkları karşılayan adlardır.
                                                   „  Gazete, mavi, soğuk, ses, hava, rüzgâr...
           „  elma, kalem, çocuk, masa, ağaç…
           b.  Özel Adlar: Tek olan, benzeri bulunmayan  b.  Soyut Adlar: Duyu organlarıyla algılanama-
             varlıkları karşılayan adlardır. Özel ad kap-  yan, akıl ve duygu yoluyla idrak edilen var-
             samına  giren  sözcükler  aşağıdaki  tabloda  lıkları ya da kavramları karşılayan adlardır.
             sınıflandırılmıştır.                  „  Sevgi, nefret, rüya, umut, melek, kin...


           Yer adları    İstanbul, Kütahya, Van…
                                                                  ADLAR
           Kişi adları   Ahmet, Selin, Hasan…

           Ülke adları   Danimarka, İran, Suriye…                   Ad        Ad Durum
                                                    Adlarda Yapı
           Kitap, dergi,   Yaban, Simyacı, Türk Dili…           Tamlamaları    Ekleri
           gazete adları

           Kurum, kuruluş  Maliye  Bakanlığı,  İstanbul
           adları        Valiliği, Atatürk İlkokulu…  ADLARDA YAPI
                         Türkçe, Farsça, İngilizce…
                                                   1.  Basit  Adlar:  Herhangi  bir  yapım  eki  al-
           Din, mezhep   İslamiyet, Mecusilik, Hristi-  mamış adlardır. Bir adın çekim eki alması,
           adları        yanlık…                     onun basit olmasını engellemez. Çekim ek-
                                                     leri diğer sözcüklerin de yapısını etkilemez.
           Hayvanlara    Boncuk, Tekir, Pamuk...
           verilen adlar                           „  Ayak, tavuk, ağaç, elma, çocuk, yollar, duvar-
                                                     dan, insanda, kedilere…
           Varlıkların Sayısına Göre Adlar
           a.  Tekil Adlar: Sayıca tek bir varlığı karşıla-  2.  Türemiş Adlar: Bir yapım eki yardımıyla bir
             yan adlardır.                           ad veya eylem kökünden türetilen yeni adla-
           „  Kalem, yol, ev, dede, roman....        ra türemiş ad denir.
           b.  Çoğul Adlar: Sayıca birden çok varlığı kar-  „  Işıklı, gözlük, kokusuz, başlık, kocaman, yol-
             şılayan adlardır. Adlara “-ler/lar” eki getiri-  cu... (addan türeyen adlar)
             lerek yapılır:                        „  Yazıcı,  durak,  istek,  yürüyüş,  bakım,  alıntı,
           „  Kalemler, yollar, evler, dedeler, romanlar...  kazı… (eylemden türeyen adlar)
                                               -85 -
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17