Page 28 - 2024 ALES KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI

PARAGRAF
PARAGRAF BÖLÜM 3

PARAGRAF PARAGRAFIN İÇERİĞİ

Bir parçanın herhangi bir düşünceyi, duyguyu, olayı, kavramı Paragrafta Konu
veya varlığı -cümleler hâlinde- anlam bütünlüğü içinde anla- • Konu; üzerinde söz söylenen, düşünce yürütülen olay ve
tan bölümüdür.
kavramdır. Her metnin bir konusu vardır. Konu olmadan
• Paragrafı oluşturan cümleler, dil ve anlatım yönünden bir metin oluşturulamaz. Yazar, yazıda mutlaka bir konu üze-
bütünlük içinde olmalıdır. rinde durur.
DATA YAYINLARI
• Anlatılanlar belli bir akış içinde olmalıdır, akışı bozan her- ď Örnek
hangi bir cümleye yer verilmemelidir.
› Rüzgâr gücünden yararlanarak çalışan makinelere yel
• Cümleler aynı düşünceyi destekler nitelikte ve anlamca değirmeni deniyor. Yel değirmenleri dikey bir eksen
uyumlu bir şekilde sıralanmış olmalıdır. üzerinde dönen ve 12 kat kumaş kaplı dikdörtgen yel-
kenleri ile iki katlı yapılardı. Rüzgâr estiği zaman per-
ALES ve DGS’de Paragraf Soruları vaneler döner, dönen pervaneler rüzgâr enerjisini
harekete dönüştürürdü. Üst katta değirmen taşları, alt
• ÖSYM’nin diğer sınavlarında olduğu gibi ALES ve DGS katta ise kanatları döndüren çarklar bulunurdu. İnsanlar
sınavlarında da “Sözel Bölüm”ün büyük bir kısmını parag- yakın sayılabilecek bir geçmişe kadar tahılları öğütmek
raf soruları oluşturmaktadır. ve su pompalamak için bu makinelerden yararlandı.

• ALES ve DGS’de hemen hemen tüm paragraf soru tiple- Artık bu amaçlarla kullanılanlar işlevlerini büyük ölçüde
rine rastlamak mümkündür (ana düşünce, konu, yardımcı yitirdi. Ancak modern hâlleri olarak kabul edebileceği-
düşünceler, parça oluşturma, parçayı ikiye bölme, parça- miz rüzgâr türbinleri, rüzgârdan elektrik üretmek için
da akışı bozan cümle, kişi özellikleri, tekli paragraflar, bir yaygın olarak kullanılıyor.
paragrafa dayalı çoklu sorular...).
Bu paragrafta yel değirmenleri hakkında bilgi verilmiştir.
• ALES ve DGS sınavlarında kullanılan paragraflar, içerik Hakkında bilgi verilen, söz söylenen şey konu olduğuna göre
bakımından da çok çeşitlilik göstermektedir. Paragraflar bu paragrafın konusu “yel değirmenleri”dir.
hemen hemen her konu ile ilgili olabilmektedir (Edebiyat,
bilim, sanat, felsefe, psikoloji, tarih, coğrafya, spor, aktüel,
eleştiri vb.).
ŗ NOT
• Paragrafların içeriğinin bu denli çeşitlilik göstermesi, kimi • Paragrafta konu tespiti yapılırken yazarın verdiği ayrıntı-
zaman sınavda adayların dikkatini paragrafların içeriğine lara ve örneklere değil, bütün bunları kapsayacak genel bir
yönlendirmekte ve bu da adayların sorudan kopmalarına anlama ulaşmak çok önemlidir.
neden olmaktadır. Bu nedenle sınavda, paragrafın içeriği • Ayrıca sorunun cevabının paragrafın içinde olduğunu
ne olursa olsun, asıl olanın soruda bizden istenen olduğu- unutmamak ve gereksiz yorumlamalardan kaçınmak
nu unutmamalı ve paragrafı o düşünce ile çözümlemeye önemlidir.
çalışmalıyız.

ŗ NOT
Paragrafın konusunu, paragrafa şu soruları sorarak bula-
• Paragraf sorularında doğru cevaba ulaşabilmek, paragrafı biliriz:
içerik ve yapı bakımından doğru bir şekilde analiz edebil-
mekle mümkündür. • Paragrafta ne anlatılıyor?
• Bu analizi yapabilmek için paragrafın anlatım özellikleri • Paragrafta neyden söz ediliyor?
(düşünceyi geliştirme yolları, anlatım biçimleri, iyi bir anla- • Yazar ne ile ilgili görüş bildiriyor?
tımda bulunması gereken özellikler vb.) ile ilgili konuları da
bilmek önemlidir. • Yazar neden yakınmaktadır?

359