Page 27 - 2024 ALES KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI
P. 27
CÜMLEDE ANLAM
CÜMLEDE ANLAM BÖLÜM 2
CÜMLE YORUMU
É Örnek Soru
Cümle yorumlama sorularında; verilen cümlenin anlatmak Okuyucuya, üslup ve sözcük oyunlarıyla güçlük çıkarıp
istediği, cümleden çıkarılabilecek ya da çıkarılamayacak yazarlığımı kanıtlamaya çalışmak yerine, olabildiğince
yargılar, cümlenin eş ya da yakın anlamlısı, cümlenin karşıt rahat okunabilecek bir anlatım ve üslupla, okuyucuyla
anlamlısı, cümlenin tamamlanması, cümle oluşturma, cüm- aramda duygusal ve düşünsel bağlar oluşturmaya çalı-
leleri birleştirme tarzında sorular sorulmaktadır. şırım.
DATA YAYINLARI
ANLAM İLİŞKİLERİNE GÖRE CÜMLELER Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-
gisidir?
Cümlede Anlatılmak İsteneni Bulma (Çıkarılabilecek A) Nasıl anlattığınız kadar neyi anlattığınız da önemlidir.
/ Çıkarılamayacak Yargı) B) Yazıda okurun ilgisini canlı tutmak gerekir.
• Verilen cümlede anlatılmak istenen ve cümleden çıkarıla- C) Güncel konular her zaman daha çok ilgi çeker.
bilecek yargılar doğru tespit edilmelidir. Önemli olan veri- D) Kalıcı ürünler vermek için çok çalışmak gerekir.
len cümlede anlatılmak isteneni doğru bir biçimde belirle- E) Okurla sıkı bir iletişim kurmada anlatım biçiminin
yebilmek ve cümleyi doğru bir şekilde yorumlayabilmektir. önemli bir yeri vardır.
Cümlenin anlatısının dışına çıkmamak önemlidir.
\ Çözüm
ď Örnekler Anlatıcı, okurla olan iletişimi etkili kılmak için kendini
› Her yapıt, içinden çıktığı toplumun siyasi, kültürel, eko- kanıtlama adına bazı oyunlara girmenin anlamsız oldu-
nomik vb. yaşadığı olaylardan izler taşır. ğuna değinmiş ve asıl önemli olanın anlatım biçimi oldu-
ğuna vurgu yapmıştır. Yani verilen cümlede asıl anlatıl-
Bu cümlede anlatılmak istenen şey “Her yapıt, meydana gel- mak istenen E seçeneğindeki yargıdır.
diği toplumun zihniyetini yansıtır.” yargısıdır.
› Bir araştırma şirketi artık, ülkenin %95’inin virüsün kap- Cümleden Kesin Olarak Çıkarılabilecek Yargı
sama alanında olduğunu açıklamıştır.
• Cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı, aslında
Çıkarılabilecek yargılar: ALES ve DGS sorularında sıkça kullanılan bir soru ka-
1 - Bahsedilen virüsün, geniş bir kapsama alanında etkili lıbıdır.
olduğu • Bu soru kalıbını diğer cümle yorumlama sorularından ayı-
2 - Ülkenin büyük bir bölümünün virüsün etkisi altında olduğu ran en önemli yönü, kesinlikle yoruma açık olmamasıdır.
Cümlede anlatılanın dışına çıkılamaz.
3 - Şirketin yaptığı araştırmanın sonucunu açıkladığı
ď Örnekler
Çıkarılamayacak yargılar: ÖSYM’nin kullandığı bazı cümleleri örnek verelim:
1 - Ülkede başka virüslerin de etkili olduğu (ÖSYM aşağıdaki ilk cümleleri vererek bu cümlelerden çıkarıla-
2 - Ülkedeki % 5’lik alanda başka virüslerin görüldüğü bilecek kesin yargılar olarak da altlarındaki ifadeleri vermiştir.)
3 - Şirketin sadece bu virüs ile ilgili araştırmalar yaptığı › Bugün okyanusa atılan çöp miktarı, okyanustan çıkarı-
lan balık miktarının üç katına ulaşmıştır.
Kesin Olarak Çıkarılabilecek Yargı: Okyanuslardaki kirlen-
ŗ NOT
menin tehlikeli boyutlara vardığı
• Bu konunun yer aldığı soru kalıplarında “kesin olarak
çıkarılabilir” yargısı kullanılıp kullanılmadığına dikkat edil- › “Dün”, bozdurulmuş bir çek, “yarın” ise bir bonodur. Yal-
melidir. Bu ifadenin olduğu sorularda ihtimalli durumların nızca “bugün”, eldeki nakit paradır.
olduğu seçenekler elenmeli, cümleden kesin olarak çıka- Kesin Olarak Çıkarılabilecek Yargı: Yalnızca yaşanan anda
rılacak yargı bulunmalıdır. bir şeyler yapma olanağı bulunduğu
337
