Page 29 - 2024 ALES KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI

SÖZEL MANTIK
SÖZEL MANTIK BÖLÜM 4

SÖZEL MANTIK

Mantık, doğru düşünme sanatı olarak tanımlanır. Sınavlarda kullanılan sözel mantık kavramı ise okuduğunu anlama, akıl
yürütme, analiz yapabilme ve çıkarımlarda bulunabilmektir. Bu konuya dair hazırlanan sorular, mantıksal akıl yürütmeye
yardımcı olurken zekâyı da geliştirir. Ayrıca problem çözme becerisi kazandırma, olay ve durumlar arasında ilişki kurmayı
sağlama, muhakeme yeteneği kazanma ve paragraf sorularını daha hızlı çözme gibi katkıları da vardır.

Neden Sözel Mantık Denilmektedir? MANTIK SORULARINDA KULLANILAN TEMEL
DATA YAYINLARI
• Bağlantılı sorular şeklinde ALES ve DGS sınavlarında KAVRAMLAR
sekizer soru şeklinde karşımıza çıkan bu sorulara sözel Önerme: Doğruluğu ya da yanlışlığı ispatlanabilen bilgileri
mantık soruları denilmesinin sebebi, bu soruların doğru ifade eden cümle veya cümlelerdir.
düşünmeye yönelik hazırlanmış olmaları ve akıl yürütme Çıkarım: Verilen önermelerin doğru ya da yanlış olma
becerisini ölçmeleridir. Sınavda dörder sorudan oluşan iki durumlarının değerlendirilerek yeni bilgiler elde etmektir.
ayrı mantık sorusu sorulmaktadır. Bu sorular “Sözel Bö-
lüm”ün son kısmında yer almaktadır. Akıl yürütme: Önermelere dikkat ederek verilen bilgileri
yorumlamak, çıkarımda bulunmaktır.
Sözel Mantık Sorularının Analizi Muhakeme: Akıl yürütme yoluyla var olan sorun(lar)a çözüm
• Genelden özele yöntemiyle hazırlanan sözel mantık so- bulmak için çıkarımlarda bulunmaktır.
ruları; metin (açıklama) kısmı, önermeler kısmı ve soru
kısmı olmak üzere üç bölümden oluşur. Öncül: Sorularda verilen önermelerden her biridir. Sorunun
çözümüne dair ipuçlarının yer aldığı kısımdır.
Metin Kısmı: Sorunun giriş kısmıdır ve kurgusal bir gerçek-
liği dile getirir. Kişiler, mekânlar, sıralama ölçütleri, sorunun SÖZEL MANTIK SORULARI ÇÖZÜLÜRKEN DİKKAT
çözümüne dair yöntemin belirlenmesine yönelik bilgiler bu EDİLMESİ GEREKENLER
kısımda yer alır. Bu kısım okunurken köşeye alınacak küçük
notlar, soruların çözümünde zamandan tasarruf etmeyi sağ- • Sözel mantık soruları kurgusal bilgiler içerir. Sorular çö-
layacaktır. zülürken kurgusal olan bilgiler olabildiğince somut hâle
getirilmelidir. Bilgiler zihinde canlandırılmalı ve zihinde
Önermeler Kısmı: Sorunun çözümünü sağlayacak bilgile- canlandırılan bilgiler kâğıda dökülmelidir.
rin yer aldığı ve asıl ipuçlarını barındıran kısımdır. Metin kıs-
mında verilen kurguya dair sınırların belirlendiği bölümdür. • Bilgiler sınıflandırılarak birbiriyle ilişkilendirilmelidir.
Bu bölümde kesin yargıların yanında ihtimalli durumlar da • Öncüllerdeki kesin bilgiler değerlendirildikten sonra ipuç-
yer alır. İhtimalli durumların yer aldığı öncüllere dikkat edil- ları içeren öncüller yorumlanarak çıkarımlarda bulunulma-
melidir. Sorunun çözümü için yapılacak bir şema veya tab- lıdır.
loya, ilk olarak bu kısımda yer alan kesin yargılar yazılmalıdır. • Öncüllerde karmaşık bir hâl alan bilgiler bir tablo veya şe-
Soru Kısmı: Verilen kurgusal duruma dair istenilenin yer mayla görselleştirilerek somutlaştırılmalı ve daha kullanış-
aldığı bölümdür. Bilgiyi kullanabilme, analiz ve sentez yapa- lı hâle getirilmelidir.
bilme ön plandadır. Bu kısımda yer alan “kesinlikle, kesin • Öncüllerde veya soru kısmında yer alan “sadece, yalnız-
olarak” ifadelerine dikkat edilmelidir. ca, aynı zamanda, kesinlikle” gibi ifadelere ve “bağlaçlara,

Sorularda Kullanılan Bazı Unsurlar olumsuz soru köklerine” dikkat edilmelidir.
• Kurgusal gerçeklikte gereksiz bilgiler olabileceğinden bu
Kişiler: Selim, Deniz, öğrenci, doktor, yarışmacı... bilgilerin ayıklanarak sadece anahtar ifadelerin dikkate
Yerler: Ankara, manav, müze, sınıf, havaalanı... alınması, sorunun çözümünde zaman tasarrufu sağlaya-
Yönler: Doğu-batı, aşağı-yukarı, sağ-sol, ön-arka... caktır.
Zaman: Yıllar, aylar, haftalar, günler, saatler... • Çözüm için oluşturulan şema veya tablodan sonra her
Nesneler: Enstrümanlar, kitaplar, meyveler, araçlar... soru birbirinden bağımsız değerlendirilmeli ve seçenekler
İlişkiler: Evlilik, arkadaşlık, kardeşlik, akrabalık, iş... elenerek doğru cevaba ulaşılmalıdır.

407