Page 51 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 561
teknolojik olanaklardan yaralanmak suretiyle, çok
45 geniş kullanma ve uygulama olanağı olan bir
malzeme niteliğini de kazanmaktadır.
Seramik malzeme üretiminde kullanılan killerin
seramik malzeme haline gelebilmesi için, başlıca dört
ana üretim safhasından geçmesi gerekir. Bunlar;
hamurun hazırlanması, şekillendirilmesi, kurutulması
ve pişirilmesidir. Seramik malzeme kapsamına giren
SERAMİKLER her malzeme bu dört üretim safhasını geçirir. Bu
safhalardan herhangi birindeki hata, diğer
safhalardaki işlemler doğru olsalar bile elde edilecek
seramik, malzemenin niteliğini bozacaktır. Bu
DATA YAYINLARI
nedenle, üretimin bütün safhaları gösterilecek dikkat
ve itina açısından birbiri ile eş değerdedir.
Hamurun hazırlanması safhası, kilin değişik
vasıtalarla ocaktan çıkarılmasını, çürütme
havuzunda dinlendirilmesini, gerekli maddelerle
karıştırılmasını, parçalanıp öğütülmesini ve gereken
miktarda rutubetlendirilmesini kapsar. Şekillendirme
safhasında, killerde görülecek değişik yöntemlerle,
istenilen malzeme biçiminde şekillendirilir.
Kurutma safhası, kil içine katılan ve şekillendirme
için gerekli suyun ısı yardımıyla buharlaştırılması
amacıyla uygulanır. Böylece çiğ malzeme pişirilmeye
uygun bir niteliğe kavuşur. Pişirme safhası ise,
seramik malzemeye esas niteliğini kazandıran
sonuncu üretim safhasıdır. Kil, sert deforme olmayan
ve belirli mekanik, fiziksel ve kimyasal niteliklere
sahip bir malzeme haline gelir.

1. Boşluklu Seramikler
Boşluklu seramikler, kullanılan kilin camlaşma
derecesinden daha düşük bir ısı derecesinde
pişirildiklerinden, boşluklu bir bünye yapısına
sahiptirler. Bu nedenle, ayrıca ateşe dayanıklı
(refrakter) olanları, yüksek ısıya dayanıklılık
yönünden, diğer seramik malzemeden önemli farklar
gösterir.
Boşluklu olduklarından ısı geçirme kabiliyetleri
diğer seramiklere göre daha azdır. Sertlikleri de
azdır. Bir çelik parçasıyla çizilebilirler. Görünüş
yönünden pürüzlü, toprağımsı bir görünüşe sahiptir.
Porozitesini bulmak için, sabit ağırlığa kadar
etüvde kurutulduktan sonda kademeli olarak, suya
daldırılmak ve toplam 72 saat süreyle, suda
Kil ve gereği kadar su karıştırılarak, bekletilerek emdiği su miktarı tayin edilir. Boşluklu
şekillendirildikten sonra kurutulur. Kurutulmuş olan seramikler çok yüksek bir ısı deresinde pişirildikleri
malzeme, yeteri kadar sıcaklıkta fırında pişirilirse, zaman deforme olarak camsı bir hale gelirler. Pişme
sertleşir, şeklini ve direncini korur. Kil ile yapılan ve dereceleri, pişmiş topraklar için 850–950C fayanslar
pişirilen böyle malzemelere “seramik” denir. için yapıldığı hamurun cinsine bağlı olarak 1000-
Seramik malzeme hamurunda, iyi bir karışım 1250C civarındadır. Ateşe dayanıklı malzemede ise
sağlanması ve yeterli bir pişirme ile su karşısında kilin menşeine bağlı olarak, pişirme dereceleri 1400–
stabilite sağlandığı gibi değerler elde 2000C arasında değişir. Mohs sertlik cetveline göre,
edilebilmektedir. Seramik gerektiğinde en basit sertlik ölçmeleri yapılmış bazı boşluklu seramik
üretim yöntemleri ile sınırlı olanakları olan, bir malzemenin sertlikleri aşağıda verilmiştir.
malzeme olarak elde edilebildiği gibi, modern