Page 52 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 575
• Adi Baca: Birden fazla birime hizmet vermek için
46 • Şönt (Ortak) Baca: Zeminden çatı üstüne çıkan
cihazların
tasarlanmış
katta
her
dorudan
bağlandığı bacalardır.

bir ana baca ve bu ana bacaya bağlanan her
birime
eve)
ait
branşmanlardan
(daireye
meydana gelen bacalardır. Şönt baca braşman
BACALAR boyu 1.20 cm’den küçük olmamalıdır. Yan yana
iki branşman aynı ana bacaya bağlanamazlar.
Son kat baca boyu en az 4 m olmalıdır.

DATA YAYINLARI
• Müstakil (Bağımsız) Baca: Tek bir birime hizmet
vermek için inşa edilmiş binanın bir katından
çatının üstüne kadar çıkan ve diğer katlarla
bağlantısı olmayan bacadır.

1. Ateş Bacaları
Soba, şömine, kalorifer ya da fabrika ocaklarında
yanan yakıtın gaz ve dumanını dışarı atmak için
uygulanırlar. Bacaların yapımında genellikle tuğla,
pişirilmiş kil, künk ya da beton künk veya özel beton
blokla kullanılır. Ateş bacalarının yapımında
TS11386’nın kurallarına uyulmalıdır.
Baca; genel olarak, yanma sonucu ortaya çıkan,
insan salığı açısından tehlikeli olabilecek gazları en 1.1. Bacaların Düzenlenmesi ve Yapım
güvenilir yoldan atmosfere ulaştıran kanal sistemine Kuralları
verilen isimdir. Bacalar binalardaki çeşitli hizmetleri • Bacalar özellikle iç duvarlarda düzenlenmelidir.
karşılamak üzere yapılan bağımsız kanallardır. Baca • Baca yüksekliği arttıkça çekiş artar.
yüksek ısıya ve yangına, yanma sonucu ortaya • Baca gazları yoğunluğu ile dış havanın
çıkacak gazların kimyasal etkisine, korozyona ve su yoğunluğu arasındaki fark arttıkça çekiş de artar.
buharına kaşı dayanıklı olmalıdır. • Bacalar sıcak tutulmalı baca içerisine soğuk
Atık gazların açık havaya atılması için binanın sızması önlenmelidir. Bu durum kazan fan
içine, binaya bitişik veya açık havada serbest olarak termostatı devreye girdiğinde (yani fan durduğu
inşa edilmiş ve inşaat tekniği kurallarına uygun esnada daha fazla yanmaya ihtiyaç olmamasına
şartları sağlayan sistemdir. Aynı zamanda yarattığı rağmen) çekişi kuvvetli olan bacalarda bacanın
çekme sayesinde, yanma için gerekli havayı ocağa kazan üzerindeki fan bağlantı noktasından hava
ve kazana ulaştırır. Yanma veriminin yüksek, ısıtma çekmesiyle de oluşabilir.
maliyetinin düşük olması ve çevre sağlığının • Bacalarda eğime dikkat edilmelidir.
korunması bakımından, bacaların yapılışı ve • Bacanın iyi çekmesi; baca içindeki hava
bağlantıları önemlidir. yoğunluğunun dış hava yoğunluğundan daha az
Binalarda duvarlara beraber veya müstakil olarak olmasıyla mümkündür. Bu da baca içinin dış
kâgir malzemelerle inşa edilirler. Bina yapılarının havaya göre daha sıcak olması demektir. Sıcak
beklenen fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için hava yukarıya doğru yükselirken arkasındaki gaz
insanları ve varlıklarını dış etkenlerden koruması ve ve dumanı da birlikte sürükleyecek ve dışarı
muhafaza edebilmesi gerekir. Ayrıca binanın sağlıklı atılmasını sağlayacaktır. Ayrıca dış duvara
ve kolaylıkla kullanılmasını sağlamak üzere gerekli konulan bacanın çatı üzerindeki yüksekliği de çatı
su, ısı ve enerjiye ihtiyaç olacaktır. Bu gibi eğimi nedeniyle fazla olacağından, hem çirkin bir
ihtiyaçların karşılanmasında kanallardan görünüm verecek ve hem de rüzgâr etkilerine
yararlanılmak üzere bacalar yapılır. Bacalar hizmet karşı zayıf olacaktır. Bu durumda ve özellikle
amaçlarına göre dörde ayrılırlar. yüksekliği 150 cm’den fazla olan bacayı demir
TS 12386 ve ts12615’e göre, bina bacaları genel veya çelik tellerle çatıya bağlamak gerekir.
olarak adi, şönt ve müstakil olmak üzere üçe • Genellikle şömine bacalarının mimari nedenle dış
ayrılırlar. duvara konulması gerektiğinde bacanın dış
yüzeyinin en az bir tuğla kalınlıkta ve ayrıca ısıya
karşı yalıtımlı yapılması gerekir.