Page 44 - MİMAR ve MÜHENDİSİN İNŞAAT EL KİTABI BORDO KİTAP - DATA YAYINLARI

CEE: BORDO KİTAP 497
Çatılar meyilli yüzeylerin şekil ve sayısına göre isim
38 alır. Çatı yüzeylerini sınırlandıran hatlar ve İsimler
Aşağıdaki Şekil 1’de gösterilmiştir.
Çatılar tanzim ediliş şekillerine, çatı makas
sistemine, yapıldığı malzemenin cinsine ve örtü ve
malzemesine göre isim alırlar. Geleneksel çatı
sisteminin ana malzemesi olan ahşabın, ülkemiz
ormanlarının hızla tüketilerek doğanın katledilmesi ve
ÇATILAR böylece de ahşabın maliyetinin yükselmesi nedeni ile
bu sistemin kullanımı azalmıştır.
DATA YAYINLARI

1. Damlalık 6. Tepe
Bir binanın en üst kısmını teşkil eden, dış etkilere 2. Eğik Mahya veya Sırt 7. Baca
karşı koruyan ve binaya bazı estetik değerler katan 3. Mahya ve Düz Mahya 8. Saçak
9. Meyilli Yüzey

4. Düşük Mahya
yapı elemanıdır. Bir binanın çatısı tanzim edilirken, 5. Dere
yağmur ve kar sularının birikmeden çabuk akmasını Şekil 1. Çatı Tefriş Elemanları
temin etmesi, yapıya ayrıca bir estetik vermesi,
kolaylıkla inşa edilebilmesi, sağlam ve dayanıklı Çatıların, civarındaki cadde ve sokakların
olması gibi hususlar göz önünde bulundurulmalıdır. karakterine göre yapılacak binanın durum ve
Çatı konusunda yapılan diğer tanımlar ise şöyledir: ihtiyacına uygun olmalıdır. Çatı yüzeylerinin meyili
• Binayı yukarıdan gelen yağmur, kar ve rüzgâr %45’i geçemez. Hiçbir durumda mahya yüksekliği
etkilerine karşı koruyan bina elemanına çatı 5.00 m’yi geçemez. Çatı yüzeylerinin meyili saçak
denir. ucundan hesaplanır ve çatı yüzeyleri açık cephelerin
• Bir yapıyı üstten etkileyen yağmur, kar, rüzgâr saçak uçlarına dik akıntılı olarak düzenlenir. 5.00
sıcak ve soğuk gibi dış etkenlerden korumak m.’yi geçmemek şartı ile hesaplanacak mahya
üzere binanın en üstüne inşa edilen yapı yüksekliklerini aşmamak ve en çok meyil içinde
elemanına çatı denir. kalmak şartıyla çatı şekli serbesttir.
Üzerine gelen suları durmadan akıtabilmesi için Çatılarda gizli dere uygulamalarında; en fazla çatı
çatı yüzeyi meyilli olarak yapılır. Bu meyil çatının eğimi son kat döşeme seviyesinden başlatılarak
yapıldığı yerin iklimine, kullanılacak çatı örtü hesaplandığında ulaşılacak mahya seviyesi
malzemesinin cinsine ve binanın görünüşüne göre aşılmamak şartıyla çatı 50 cm iç parapet üzerinden
değişir. Çatı yapımında en çok ahşap başlatılabilir. Bodrum hariç 2 katı geçmeyen ayrık
kullanılmaktadır. Ancak büyük açıklıklı işyeri, garaj, nizam binalarda çatı arası piyesi ve çatıdaki değişik
fabrika vb. yapılarda, dayanımlarının yüksek olması çözümlerin kabulünde Belediyesi yetkilidir.
nedeniyle betonarme veya çelik çatılar tercih edilir. Çatı aralarına bağımsız bölüm yapılamaz. Bu
Çatıların kar ve rüzgâr yüklerini emniyetle taşıya kısımlarda ancak su deposu, asansör kulesi,
bilmeleri, yağmur ve kar sularını bina içerisine doğalgaz yönetmeliğine uygun olarak kazan dairesi
almadan, en çabuk düzenli bir biçimde yağmur oluk ile son kattaki bağımsız bölümlerle irtibatlı piyesler
ve borularına aktararak binadan uzaklaştırılmaları yapılabilir. Bu piyesler; çatı eğimi içerisinde kalmak
gerekir. Ayrıca çatılara uygun eğim, şekil ve boyut koşuluyla, ait olduğu bağımsız bölümün son kattaki
verilerek, estetik görünümleri de sağlanmalıdır. sınırlarının kapladığı alanı geçmemek, minimum