Page 351 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

3. Ünite: Orta Çağ Medeniyetleri

• Bu dönemde devletin sınırları Amur Irmağı’ndan Altay Dağ- • Türkler, savaşlara atlı kuvvetlerle katılırdı. Türk süvarileri-
ları’na kadar genişledi. nin en önemli özellikleri, çok hızlı hareket etmeleri ve at
üzerinde çok iyi hâkimiyet kurmalarıydı.
• Bilge Kül Kağan’ın ölümü üzerine yerine oğlu Moyen-Çor •
geçti. Kök Türkler ve Uygur askerleri savaşlarda hafif zırh kul-
lanmıştır.
• Uygurların en parlak zamanını yaşadığı bu dönemde kom- • Çin kaynaklarında Türk ordusunda börüler olarak adlandırı-

şu Türk boyları Kırgız, Karluk, Basmil ve Türgişler egemen- lan ve etkin bir güce sahip hafif zırhlı askerlerin bulunması
lik altına alındı. ayrı bir üstünlük olarak belirtilmiştir.
• Bu dönemde devletin sınırları batıda Siri Derya (Seyhun) • Savaşlarda araç ve gereç olarak genelde ok, yay, kılıç,
hançer, sadak, kın, kalkan ve süngü kullanılmıştır.
EDİTÖR YAYINLARI
Nehri boylarına kadar genişledi.
• Moyen Çor, Kök Türk Devleti’nin yıkılmasından sonra dağı- ARAP YARIMADASI

lan Türk birliğini yeniden sağladı.
K
• Moyen Çor’dan sonra hükümdar olan Bögü Kağan Döne- B G D

mi’nde Mani dini kabul edilerek devletin resmi dini hâline
getirildi.
• Mani dini şu değişimleri getirdi:
» Hareketsizliğe, et yememeye, savaş yapmayıp kan dök-

memeye teşvik eden bu din Uygurların zayıflamasına
neden oldu. KRALLIĞI
» Yerleşik yaşama geçen ilk Türk topluluğu oldular.
İslamiyet Öncesi Dünyanın Genel Durumu
» Tarım ve mimari gelişti. Şehircilik ve şehir kültürü ortaya
çıktı. Islamiyet Öncesi Arabistan
» Kurulan şehirler o dönemin canlı ticaret merkezleri oldu. • Peygamberimiz öncesi dönem Arap Yarımadası’nda Cahi-

» Mani dinini halkın öğrenmesi amacıyla çok sayıda kitap liye Devri olarak bilinmektedir.
yazıldı. Bu kitapların basımında matbaanın temeli sayı- • Bu dönemde kabilecilik anlayışı, soy üstünlüğü gütme ve
kan davaları Arap Yarımadası’nda siyasi birliğin oluşmasını
labilecek kalıplar kullanıldı. engellemişti.
• Uygurların güçlenmesi üzerine Çin 821’den itibaren çeşitli • Kabilecilik anlayışı Arap toplumuna o kadar hâkimdi ki

entrikalar uygulayarak Uygur ülkesinde karışıklıklar çıkardı. Araplar İslam gelene kadar merkezi bir devlet kuramadılar.
• Bu karışıklıklar Uygurların zayıflamasına neden oldu. • Araplar haram aylarda genelde (Zilkade, Zilhicce, Muhar-
• 840 yılında Kırgızlar Uygur Devleti’ne son verdi. rem, Recep) savaşmazdı. Ancak savaşıldığı zamanlar da
olmuştur. Bu savaşlara Ficar Savaşları denirdi.
• 840 Kırgız yenilgisinden sonra Uygurlar başka bölgelere • Arap toplumu bedevi ve hadari olmak üzere ikiye ayrılırdı.

göç etmek zorunda kaldılar. • Bedeviler göçebe yaşar; hayvancılık (deve), avcılık ve taka-
• Gittikleri bölgelerde zamanla Sarı (Kansu) Uygurları, Tur- sa dayalı ticaret ile uğraşırlardı.
fan Uygurları yeni devletler kurdular. • Hadariler yerleşik yaşar; tarım ve ticaretle uğraşırlardı.
• Sarı Uygurlar günümüzde Kuzeybatı Çin’de yaşamaya de- • Cahiliye Dönemi’nde Arabistan’da insanlar; hürler, mevali-

vam etmektedirler. ler ve köleler olmak üzere üç sosyal sınıfa ayrılmıştı.
• Turfan Uygurları, günümüzde Çin’e bağlı Doğu Türkistan • Hürler her hakka sahipken, köleler mal gibi alınıp satılır,
Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşamaktadırlar. hatta miras bırakılabilirdi.

Tarih 351