Page 202 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

202
• Yükleme sorulan “Ne zaman?, Nasıl?, Neden?, Niçin?, Neyle?, Ne kadar?, Niye?, Kimle?, Kimin için?” soruları zarf
tamlayıcısını buldurur.
̛ Örnek:

Ő Ayağını sakatladığı için gidemedi� (Niçin gidemedi?) Ő Yükselerek arşa değer belki başım. (Nasıl değer?)
zarf tamlayıcısı zarf t.

Ő Öğretmenimle iyi anlaşıyorum. (Kimle anlaşıyorum?) Ő Meyveleri tabağa fazlaca koydu. (Ne kadar koydu?)
zarf tamlayıcısı zarf t.

{ Not: “Aşağı, yukarı, içeri, dışarı, ileri, geri vb.” yer-yön bildiren sözcükler, ek aldıkları zaman zarf tamlayıcısı
olmaz. Bu ifadeler hâl eklerini aldıklarında yer tamlayıcısı olur.
EDİTÖR YAYINLARI
̛ Örnek:
Ő Arkadaşı seslenince dışarı çıktı. (Nere çıktı?) Ő Yolda yürürken Ozan geri kaldı. (Nere kaldı?)
zarf t. zarf t.
Ő Arkadaşı seslenince dışarıya çıktı. (Nereye çıktı?) Ő Yolda yürürken Ozan geride kaldı. (Nerede kaldı?)
yer t. yer t.

• Cümle Dışı Unsur: Cümlede öge olarak herhangi bir görevi olmayan, yükleme sorulan sorulara yanıt vermeyen
unsurlardır. Ünlemler, ünlem grupları, hitaplar, bağlaçlar, ara sözler cümle dışı unsurlar olarak değerlendirilebilir.

̛ Örnek: cümle dışı unsur
Ő Çünkü onları yarın arayacaktım� Ő Eyvah , Kemal'in babası geliyor�
(bağlaç) nesne zarf t. yüklem (ünlem) özne yüklem

Ő Kitaplar , bizi hayata hazırlayan nesneler , yarınlara çıkan merdivenlerdir�
özne cümle dışı unsur (ara söz) yüklem

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. “Usta, elindeki çivileri duvara çakıyordu.” cümlesinin Verilen cümlede yer tamlayıcısı yoktur. Cümlede geçen
ögeleri hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir? “ayakta” ifadesi “Nasıl?” sorusuna cevap verdiğinden zarf
tamlayıcısıdır. “Ayakta” ifadesi “Nerede?” sorusuna cevap
A) Nesne, zarf tamlayıcısı, özne, yüklem
veriyormuş gibi dursa da durum belirttiğinden “Nasıl?” so-
B) Özne, nesne, yer tamlayıcısı, yüklem
rusunun cevabı olur.
C) Özne, zarf tamlayıcısı, yer tamlayıcısı, yüklem
D) Nesne, zarf tamlayıcısı, yer tamlayıcısı, yüklem 3. Aşağıdakilerin hangisinde ögelere ayırmada bir
yanlışlık yapılmıştır?
Çözüm: Verilen cümlenin ögeleri şöyledir:
Usta elindeki çivileri duvara çakıyordu � A) Atatürk / baloyu / Ankara Palas’ta / düzenledi.
,

özne belirtili nesne yer t. yüklem B) Bazen / içime tarifsiz bir mutluluk / dolar.
C) Köylü / milletin efendisidir.
2. “Biz ve sonradan gelen birkaç öğrenci ayakta onları D) Ozan / bağlamasını / dertli dertli / çalıyordu.
bekliyorduk.” cümlesinde bulunmayan öge aşağı-
dakilerden hangisidir? Çözüm: B seçeneğinde verilen cümlenin ögeleri yanlış
A) Özne B) Zarf Tamlayıcısı yerden ayrılmıştır.
Bazen içime tarifsiz bir mutluluk dolar
C) Yer tamlayıcısı D) Nesne , �
zarf t. yer t. özne yüklem
Çözüm: Biz ve ... öğrenci ayakta onları bekliyorduk� Bazen / içime / tarifsiz bir mutluluk / dolar.
özne zarf t. nesne yüklem İki öge birleştirilmiş. Yanlış bir kullanımdır.