Page 104 - 8. SINIF VIP T.C. İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

¦ §
104 ATATÜRKÇÜLÜK VE ÇAĞDAŞLAŞAN TÜRKİYE
104
egemenliğin bir kişiye, bir aileye, bir zümreye ANKARA’NIN BAŞKENT OLUŞU
değil, millete ait olduğunu, üçüncü maddede (13 EKİM 1923)
“Türkiye Devleti, Büyük Millet Meclisi tarafın-
dan yönetilir ve hükümeti de Büyük Millet Mec- * 27 Aralık 1919’da Temsil Heyeti’nin Ankara’ya

lisi Hükümeti adını almıştır.” ifadesi saltanatın gelmesi ile bu şehir Milli Mücadele’nin merkezi
hukuki dayanağının ortadan kalktığını göster- olmuştu.
mektedir. 23 Nisan 1920’de TBMM’nin Ankara’da açıl-
*
* İtilaf Devletleri, Lozan’da toplanacak ba- masıyla yeni Türk devletinin temelleri atıldı.
Kurtuluş Savaşı buradan yönetildi. Böylece
rış konferansına İstanbul ve Ankara hükü-
EDİTÖR YAYINLARI
metlerini birlikte davet etti. Amaçları, iki Ankara, fiilen başkent durumuna geldi.
taraf arasındaki görüş ayrılığından yarar- * Lozan Barış Antlaşması’ndan sonra İtilaf
lanmaktı. 1921 Anayasası’na göre İstanbul Devletlerinin İstanbul’dan çekilmesi ile yeni
Hükümeti’nin Türk milletini temsil etme yet- devletin başkentinin neresi olacağı tartışıl-
kisi yoktu. Mustafa Kemal, ortaya çıkan bu maya başlanmıştı.
durum karşısında saltanatın kaldırılmasının
zamanının geldiğini düşündü. Ancak Mustafa * İstanbul’un başkent yapılmasını isteyenler
Kemal saltanat yanlılarının tepkisini çek- mevcuttu. Ancak meclisin Ankara’da açıl-
memek, Milli Mücadele’yi birlik ve beraberlik ması, buraya fiilen hükümet merkezi olma
içinde yürütmek için saltanatın kaldırılmasını niteliği kazandırmıştı.
savaştan sonraya bırakmıştır. Ayrıca Ankara, Türkiye’nin merkezinde,
*
* 1 Kasım 1922 tarihinde kabul edilen kanun ile askeri ve coğrafi özellikleriyle başkent olabi-
saltanat kaldırıldı. lecek konumdaydı.

* Saltanatın kaldırılmasıyla; * İsmet İnönü, bir kanun teklifi hazırla-
yarak TBMM başkanlığına sundu. “Türkiye
» Osmanlı Devleti resmen sona erdi.
Devleti’nin başkenti Ankara’dır” şeklindeki bir
» Cumhuriyetin ilanının önündeki engel kaldı- maddelik kanun teklifi kabul edildi. Böylece
rıldı.
Ankara 13 Ekim 1923’te yeni Türk devletinin
» Başkanlık sorunu yaşandı. başkenti oldu.
» Laikliğe geçişin ilk adımı atıldı.
» Milli egemenlik büyük ölçüde gerçekleştirildi.
CUMHURİYETİN İLANI (29 EKİM 1923)
» İkili yönetim anlayışı sona erdi.
* I. BMM, yeni bir devlet kurmuştu ancak bu

YORUMORUM devletin rejimi yoktu.
Y
y Osmanlı Devleti; Mondros Ateşkes Antlaş- * Devletin yönetim şekli net belirtilmediği için
ması ile fiilen, Mudanya Ateşkes Antlaş- devlet başkanı konusu da belirsizdi.
ması ile hukuken, saltanatın kaldırılması ile Saltanatın kaldırılması ile devlet başkanlığı
resmen sona ermiştir. *
meselesi daha da önem kazanmıştır.