Page 56 - 8. Sınıf Türkçe Defterim
P. 56

4. BÖLÜM: CÜMLEDE ANLAM                                                      ÖZETİN ÖZETİ


                                      Anlatım Özelliklerine Göre Cümle Örnekleri


                   » Sezai  Karakoç,  16  Kasım  2021  yılında  vefat  etti-    » Sezai  Karakoç,  “İnkâr  tutsaklık,  inanç  özgürlük-
                  ğinde 88 yaşındaydı.                              tür.” der.

                           Nesnel Anlatımlı Cümle                          Doğrudan Anlatımlı Cümle


                   » Sezai Karakoç, şiire efsanevi bir dil kazandırmanın     » Sezai Karakoç; inkârın tutsaklık, inancın da özgür-
                  yanında şiire yeni bir soluk da getirmiştir.      lük olduğunu dile getirmiştir.

                           Öznel Anlatımlı Cümle                            Dolaylı Anlatımlı Cümle


                                                 CÜMLE TAMAMLAMA


            Q   Cümlede boş bırakılan kısımların cümlenin anlam bütünlüğünün düşünülerek tamamlanmasıdır.
               » Hızlıca yaklaşan ...................., bize birazdan yağmurun başlayacağını haber veriyordu.

                  arabalar  kediler bulutlar yolculuklar

            Yukarıdaki cümleyi tamamlayacak en uygun sözcük, “bulutlar” ifadesidir. Cümlenin devamında bahsedilen yağmurun yağması
            olayının habercisi konumunda olan varlık topluluğu bulutlardır.

               » Hayata başkalarının penceresinden bakan insanlar kendi pencerelerini kaparlar. Böylece ....................

            Yukarıdaki ifade “kendi yaşamlarını sorgulayamaz, olaylara yön veremezler” ifadeleriyle veya bu doğrultuda söylenmiş başka
            ifadelerle tamamlanabilir. Ancak kişilerin bahsedilen durumdan olumlu etkilendiklerini ifade eden herhangi bir ifadeyle tamam-
            lanamaz.



                                                 CÜMLE OLUŞTURMA


            Q   Karışık bir şekilde verilen sözcüklerden kurallı ve anlamlı cümleler oluşturmaktır. Cümle oluşturma sorularında öncelikle
              yüklem bulunmalı ve istenilen cümle yapısı kurallı ise yüklem sona yerleştirilmelidir. Daha sonra da sözcükler, söz grupları
              ve tamlamalar anlam akışına göre sıralanarak anlamlı bir cümle oluşturulmalıdır.

               »  kaynağı  cehalettir  korkunun    Anlamlı ve kurallı hâli: Korkunun kaynağı   cehalettir.
                                                                       isim tamlaması  yüklem


            İki Cümleden Tek Cümle Oluşturma
            Q   İki cümle birleştirilerek tek cümle hâline getirilebilir. Ya da tersi bir durum olarak bir cümle ikiye bölünerek iki cümle elde
              edilebilir.
            Q   Bu tarz sorularda cümlenin ana düşüncesinin dışına çıkılmadan asıl anlatılmak isteneni ifade edecek şekilde cümleler birleş-
              tirilebilir. Bazen sadece fiiller birleştirilerek cümleler birleştirilirken bazen de cümlede kullanılan sözcüklere yakın sözcükler
              kullanılarak ya da sözcüklerin yerleri değiştirilerek cümleler birleştirilir.
               » Tüm kıyafetlerini bavuluna koydu.       » Hiç kimseye bir şey söylemeden evi terk etti.


                        Tüm kıyafetlerini bavuluna koyarak hiç kimseye bir şey söylemeden evi terk etti.




                                                                                              8. Sınıf Türkçe  55
   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60   61