Page 176 - 8. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

ÜNİTE 6: ENERJİ DÖNÜŞÜMLERİ VE ÇEVRE BİLİMİ ÖZETİN ÖZETİ

Solunumun Canlılar İçin Önemi

Q Hücresel enerji oluşumu oksijenli solunum, oksijensiz solunum ve fermantasyonla sağlanır.
1. Oksijenli Solunum
Q Glikozun oksijen ile parçalanarak enerji elde edilmesine denir.
Oksijenli Solunum
Q Gelişmiş canlı hücrelerinde mitokondride, ilkel yapılı canlılarda Glikoz + Oksijen  Karbondioksit + Su + ATP (Enerji)
sitoplazmada gerçekleşir. Canlıların çoğu oksijenli solunum
yapar. Memeli canlılar, sürüngenler, kuşlar, kurbağalar, balıklar,
eklembacaklılar, yılanlar, solucanlar, bakteri ve mantarlar oksijenli
solunum yapan canlı örnekleridir. Adenin Riboz P P P

Q Solunumla açığa çıkan enerji ATP (Adenozin trifosfat) molekülünde
depolanır. Bir ATP molekülünde üç tane fosfat grubu vardır, enerji bu Adenozin
fosfatlar arası bağlarda depolanır. Fosfat grupları arasındaki bağlar
kopar ve açığa çıkan enerji kullanılır. AMP (Adenozin mono fosfat)
Q Açığa çıkan enerji; ADP (Adenozin di fosfat)

5 Beslenme, hareket etme, büyüme, konuşma gibi yaşamsal faali- ATP (Adenozin tri fosfat)
yetlerde kullanılır.
5 Bitkilerde ışığa yönelme, büyüme, besinleri farklı yerlere Fermantasyon
gönderme gibi olaylarda kullanılır.
Laktik asit + ATP
5 Oksijenli solunum için besin ve oksijen gereklidir. Oksijenli Glikoz Enzim (Yorgunluk asidi) (Enerji)
solunumda enerji ile birlikte su ve karbondioksit oluşur.

5 Karbondioksit oluşumunu görebilmek için kireç suyu kullanılır. Glikoz Etil + CO + ATP
Karbondioksit kireç suyunu bulandırır. Enzim alkol 2 (Enerji)
2. Oksijensiz Solunum
Q Glikozun oksijen kullanmadan parçalanmasıyla enerji elde edilmesidir.
3. Fermantasyon

Q Oksijensiz solunumda olduğu gibi besinlerin oksijen kullanılmadan enzimler yardımı ile parçalanıp enerji elde edilmesidir.
Q Elde edilen enerji miktarı oksijenli ve oksijensiz solunuma göre oldukça azdır. Hücrenin sitoplazmasında gerçekleşir.
Q Laktik asit ve etil alkol olmak üzere iki çeşittir. Birçok bakteri, bazı tek hücreli canlılar, maya mantarları ve oksijen yeterli
olmadığında çizgili kas hücreleri oksijensiz solunum yaparlar.
Q Oksijensiz solunumun enerji üretiminin yanı sıra hamurun mayalanmasında maya mantarlarının oksijensiz solunum yapma-
sında etkilidir.
Fotosentez Oksijenli Solunum Oksijenli Solunum Oksijensiz Solunum
Sadece ışık varlığında Gece gündüz gerçekleşir. Karmaşık yapılı canlıların Basit yapılı canlıların enerji
gerçekleşir. enerji üretim şeklidir. üretim şeklidir
Karbondioksit ve su kullanılır. Besin ve oksijen kullanılır. Oksijenli ortamda gerçek- Oksijensiz ortamda ger-
Karbondioksit, su, enerji leşir. çekleşir
Besin ve oksijen üretilir.
üretilir. Mitokondri, sitoplazmada Sitoplazmada görülür.
Işık enerjisi, kimyasal Kimyasal enerji, iş enerji- görülür
enerjiye dönüştürülür. sine dönüştürülür. Su, karbondioksit ve enerji Atık madde, karbondioksit
Mitokondri, sitoplazmada açığa çıkar. ve enerji açığa çıkar.
Kloroplastta görülür.
görülür. Açığa çıkan enerji oksijen- Açığa çıkan enerji oksijenli
Bitkiler, algler ve siyanobak- Canlıların çoğunda görülür. siz solunuma göre fazladır. solunuma göre azdır.
terilerde görülür. Besinler tam parçalanır. Besinler tam parçalanmaz.

8. Sınıf Fen Bilimleri 175