Page 121 - 5. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 121
1. Tema
METİN İÇERİĞİ
METİN İÇERİĞİ ANA DÜŞÜNCE (ANA FIKIR)
• Belli bir konuda bir yazının temeli olan, yazıda asıl
PARÇADA ANLAM (KONU, ANA DÜŞÜNCE, anlatılmak istenen, en çok vurgulanan, okura kazan-
YARDIMCI DÜŞÜNCE, BAŞLIK) dırılmak istenen temel düşünceye ana düşünce (ana
fikir) denir� Her paragraf, bir ana düşünce etrafında
KONU toplanmış cümlelerden oluşur�
• Herhangi bir yazıyı oluşturan bir düşünce, duygu ya ̛ Örnek:
da olayla ilgili cümleler topluluğuna paragraf denir�
Paragrafta hakkında konuşulan, söz söylenen nesne, İnsan sesi, güzelliğine yazın kavuşur� Çünkü yaz,
EDİTÖR YAYINLARI
durum, olay ya da kavrama da konu denir� engin mavisiyle umut demektir� Güzelliktir, güzeli dü-
• Paragrafın konusu genellikle metnin ilk cümlesinde şünmektir� Sanat ilhamları en çok yazın gelir yoklar,
verilir� Ancak bazı paragraflarda konu ilk cümleden umutlandırır bizi� İnsanlar daha güçlü, daha isteklidir�
Çünkü yaz mutluluk kaynağıdır�
değil, metnin tamamından çıkarılabilir�
• Paragrafta konuyu belirlerken sıklıkla tekrar edilen Bu parçanın ana düşüncesi → Yaz mevsimi insanlara
ifadelere dikkat etmek gerekir� yaşama sevinci verir.
̛ Örnek:
Masallar, yalnız eğlendirme amacıyla değil, aynı
Günlük yaşamda insanların size tuhaf gelen bazı zamanda özellikle küçük yaştaki çocukların eğitimine
davranışlarını görebilirsiniz� Kimi duvara dayalı bir katkı sağlamak için de yazılır� Okunan ya da dinlenen
merdiven altından geçmez ve bunu uğursuzluk sayar� her masal; çocuğun kelime hazinesini, hayal gücünü,
Kimi önüne bir kara kedi çıkarsa o günün kötü geçe- anlama becerilerini geliştirir�
ceğini düşünür� Oysa bunların sağlam bir dayanağı
ya da bilimsel bir gerçekliği yoktur� Bu parçanın ana düşüncesi → Masallar çocuk gelişimin-
de önemli bir yere sahiptir.
Bu parçanın konusu → “Toplumdaki yanlış inanışlar”dır.
Türklerde minyatürün Orta Asya’da Uygurlar Dö- { Not:
nemi’nde (745-840) ortaya çıktığı düşünülmektedir� • Parçanın ana düşüncesi, genellikle parçanın başın-
Sekizinci yüzyılın ortalarında Turfan bölgesinde Uy- da ya da sonunda verilir� Ancak parçanın geneline
gur Türklerinin meydana getirdikleri minyatürler, daha de yayılabilir� Ana düşünce aranırken özellikle giriş
sonra Türk minyatür sanatının kaynakları olmuştur� ve sonuç kısımları dikkatlice okunmalıdır�
Bu parçanın konusu → “Türk minyatür sanatının tarihi”- • Parçada kullanılan geçiş ve bağlantı ifadelerine de
dir. dikkat edilmelidir� Bu ifadeler bizi ana düşünceye
götüren ipuçları olabilir�
{ Not: Konu, yazarın paragrafta üzerinde en çok • Ana düşünce yazarın okuyucuya vermek istediği
durduğu kavram ya da kavramlardır� mesaj yani paragrafı yazma amacıdır�
Paragraf Sorularında Konuyu Bulduran Soru onuyu Bulduran Soru
Paragraf Sorularında K Paragraf Sorularında Ana Düşünceyi Bulduran
Paragraf Sorularında Ana Düşünceyi Bulduran
Kalıpları:alıpları: Soru Kalıpları:alıpları:
K
Soru K
• Paragrafın konusu nedir? • Paragrafın ana düşüncesi nedir?
• Yazar bu paragrafta ne anlatıyor? • Vurgulanmak istenen düşünce hangisidir?
• Bu paragrafta neyden söz ediliyor? • Yazar bu yazıyı niçin yazmıştır?
• Bu metinde ne anlatılıyor? • Yazarın asıl anlatmak istediği nedir?
Türkçe / 1. Tema 121
