Page 26 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-2

HIZLI BAKIŞ 2. TEMA: HİKÂYE UNSURLARI

HİKÂYE UNSURLARI

Q Yaşanmış ya da yaşanması muhtemel bir olayın, belli bir plan çerçevesinde anlatıldığı yazılara hikâye denir. Hikâyede bah-
sedilen olay, kişiler, yer ve zamana da hikâye unsurları denir.

Q Hikâye unsurlarında dört temel unsurdan söz edebiliriz:

Hikâye Unsurları

Olay Kişiler (Varlık Kadrosu) Yer (Mekân) Zaman
Ortaya çıkan durum Hikâye edici metinlerde bütün Hikâye edici metinlerde Hikâye edici metinlerde olayın
veya ilgi çekebilecek her olayın etrafında oluştuğu olayın geçtiği çevreye içinde geçtiği süreye zaman denir.
türlü işe olay denir. Her varlıklar hikâyenin kişileridir. yer (mekân) denir. Hikâyelerde olay belirli bir zaman
hikâyede bir olay vardır. Olay her zaman insanlar üze- Mekân, metinlerde ola- dilimine sığdırılır. Bu zaman dilimi
Kişi ya da kişilerin rine kurulmayabilir. Olaylar yın daha akılda kalıcı birkaç saat gibi kısa bir süre ola-
yaşadıkları, başından diğer varlıkların etrafında olmasını sağlar. bileceği gibi birkaç yılı aşan uzun
geçenlerdir. oluşabilir. bir süre de olabilir.

Örnek

»
Ferda evinde tatlı bir telaş içindeydi. Bir anda saatine baktı, telaşlandı. İkindi vaktiydi, akşama az kalmıştı. Buna
rağmen yapılacak çok iş vardı. Daha tatlı yapacak, kapının önünü sulayacak, bahçeden biraz çiçek toplayacaktı. İki
kilo elmayı rendeledi. Fırın tepsisini yağlayıp bolca şeker serpti. Rendelenmiş elmaları malzemelerle karıştırdı. Tepsideki
şekerin üstüne yaydı. Kızarmasını beklediği eti fırından çıkardı, elmayı fırına attı. Misafirlerinin gelmesini bekledi.

Olay: Ferda’nın evine misafir gelmesi ve onun hazırlık yapması

Kişi (ler): Ferda Yer: Ferda’nın evi Zaman: İkindi vakti

Örnek

»
Yılbaşı gecesi kar yağmaya başlamıştı. Koyu geceye düşen beyaz topların sayısı öyle çoktu ki Müzeyyen, sabah
herkes uyanıncaya kadar epey kar biriktireceğine emin oldu. Kardeşi çok severdi karla oynamayı. Odasına gitti, kapıyı
açıp içeri girdi. Ona kar yağdığını söyleyince yatağından zıplayarak camın önüne gitti, perdeleri çekti, bir sevinç çığlığı
attı. Hemen dışarı çıkmak istediğini söyledi ama Müzeyyen ancak sabah çıkabileceklerini söyledi. Murat ablasını kara-
rından döndürmenin ne kadar zor olduğunu bildiğinden ısrar edemedi. O da oturup yarın kardan neler yapacağını teker
teker ablasına anlattı.

İki kardeşin karın yağmasından dolayı duyduğu sevinç.

Kişiler: Murat ve Müzeyyen Yer (Mekân): Murat’ın odası Zaman: Yılbaşı gecesi

Q Hikâye unsurları yalnızca hikâye türündeki eserlerde değil, hikâye edici tüm metinlerde (masal, fabl, destan, efsane, roman
vb.) bulunur.

26 5. Sınıf Türkçe