Page 12 - 11. SINIF COĞRAFYA KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

ÖZETİN ÖZETİ ÜNİTE 2: BEŞERİ SİSTEMLER

ekonomİk faalİyetler ve doĞal kaynaklar

Üretim, Dağıtım ve Tüketimi Etkileyen Faktörler

Ekonomik Faaliyet Unsurları

Üretim Tüketim Dağıtım

Mal ve hizmetlerin kullanılabilir Mal ve hizmetlerin tüketilmesi ve kul- Mal ve hizmetlerin tüketiciye ulaştı-
duruma getirilmesi faaliyetidir. lanılması faaliyetidir. rılması faaliyetidir.

GİRİŞ YAYINLARI
Üretim, Dağıtım ve Tüketimi Etkileyen Doğal Etmenler

Ham Madde Su Kaynakları
Ham maddenin bozulabilir olduğu yerlerde tesisler genel- Bazı ham maddelerin işlenmesi sırasında büyük oranda
likle ham madde kaynağına yakındır ve kolay ulaşılabilecek suya ihtiyaç vardır. Bundan dolayı tesislerin yer seçiminde
bir yerdedir. Örneğin; konserve tesisler çoğu zaman meyve suyun bulunabilirliği göz önünde tutulmalıdır. Termik ve
ve sebze yetiştirilen bölgelerde kurulur. nükleer santraller gibi tesislerde de su büyük önem taşır.

İklim Koşulları Doğal Afetler
İklim, bazı sanayi kollarının yer seçiminde dolaylı etkiye Doğal ortam içerisinde can ve mal kayıplarına neden olan
sahiptir. Ham madde olarak tarımsal ürünlerin kullanıldığı doğa olaylarına doğal afet denir. Doğal afetlerin bir kısmı
tesisler, iklim koşullarının bu maddeleri etkilemesi nede- aniden başlar ve kısa sürer. Can ve mal kayıplarına, top-
niyle dolaylı yoldan etkilenir. rak ve tarımsal üretim kayıplarına neden olur.

Yer Şekilleri Su
Yer şekilleri ulaşımı etkilediği için dolaylı olarak üretim, Göller, akarsular, denizler ve okyanuslar önemli su kay-
dağıtım ve tüketim faaliyetlerini de etkiler. Ham maddenin naklarıdır. Bu kaynaklardan birçok alanda fayda sağlanır.
gerek işleneceği tesise götürülmesi gerekse mamul ürünün Ticaret bunlardan biridir. Önemli su yollarına sahip olan
tüketiciye sunulabilmesi ulaşımla bağlantılıdır. Dağıtımın ülkeler ekonomik açıdan diğer ülkelere karşı üstünlük sağ-
sunulabilmesi pahalı olmasına rağmen fiziksel güçlükler lar. Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması Türki-
aşılarak kara ve demir yolları yapılmıştır. ye’yi avantajlı bir konuma getirmiştir.

Coğrafi Konum Yer Altı Kaynakları
Bir ülkenin veya şehrin uzak ve yakın çevresiyle her türlü Madenler insan hayatı için vazgeçilmez bir öneme sahiptir.
ilişkisini sağlayan ve şehrin gelişmesini etkileyen coğrafi Yer altı kaynakları sanayide ve enerji üretiminde kullanılır.
şartların bütününe denir. Ülkelerin özel konumu ulusla- Ülkelerin refah düzeylerine ulaşmalarında maden kaynak-
rarası ticarette oldukça önemlidir. Özel konum ekonomik ları önemli bir rol oynar. Ülkeler yer altı kaynaklarından
faaliyet türlerinin dağılışında belirli bir etkiye sahiptir. büyük miktarda gelir elde eder.

Toprak Bitki Örtüsü
Ülkelerin zenginlik kaynağıdır. Topraklar; tarım, hayvancı- Bitki örtüsünün gür olduğu ormanlık alanlarda orman
lık, ormancılık ve sanayi alanlarında kullanılır. ürünlerine dayalı fabrikalar kurulabilir.

48 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Coğrafya