Page 9 - 11. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI KAZANIM ODAKLI VE BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI
P. 9
ÖZETİN ÖZETİ 1. ÜNİTE: GİRİŞ
Kısaltmaların Yazımı Sayıların Yazımı
Q Kurum, kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adları kısaltılır- Q Sayılar rakamla yazılabileceği gibi saat, para tutarı, ista-
ken her kelimenin ilk harfi büyük yazılır ve harfler ara- tistik verileri dışındaki durumlarda yazıyla da yazılabilir.
sına nokta konmaz. » yılın on birinci ayı » 10 kilogram
» TDK (Türk Dil Kurumu), ABD (Amerika Birleşik Devletleri), » yüz yirmi soru » 21.00’de / yirmi birde
KB (Kutadgu Bilig), TD (Türk Dili), K (kuzey)...
Q Dört ve daha fazla basamaklı sayıların içinde geçen “bin,
Q Bazı kısaltmalarda, kısaltmanın akılda kalabilmesi için milyon, trilyon” gibi kısımlar yazıyla yazılabilir.
yeni bir kelime oluşturma amacı güdülür.
» 6 trilyon » 9 bin 800
» BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi),
TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi)... Q Birden fazla sözcükten oluşan sayılar ayrı yazılır.
» Tüm hazırlıklar için yüz yirmi günümüz kaldı.
Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T.
(Türkçe) kısaltmaları dışında büyük harfle yapılan kısalt- Q Tarihi olaylarda, yüzyıllarda, hükümdar adlarında ve mad-
malarda araya ve sona nokta konmaz. deler sıralanırken Romen rakamları kullanılabilir.
» I. Dünya Savaşı, IV. Murad, XX. yüzyıl, I) ... II)
Q Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında
kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk Q Sıra sayıları yazıyla ya da rakamla gösterilebilir.
harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate Rakamla gösterilmesi durumunda rakamdan sonra “-inci”
alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan anlamını yansıtan nokta kullanılır ya da kesme işareti
veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük kullanılarak derece gösteren ek sayıya eklenir.
olur. » ikinci / 2. / 2’nci » on beşinci / 15. / 15’inci
» Alm. (Almanca), Yol Mah. (Yol Mahallesi), Prof. (Profe- Sıra sayıları ekle gösterildiğinde rakamdan sonra sadece
sör), Alb. (Albay), çev. (çeviren), ed. (edebiyat)... kesme işareti kullanılır, nokta kullanılmaz.
Q Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır. » 5’nci (Doğru) » 5.’nci (Yanlış)
» m (metre), cm (santimetre), km (kilometre), g (gram), kg Q Üleştirme sayıları rakamla yazılmaz. Bu sayılar her
2
(kilogram), l (litre), m (metrekare)...
zaman yazıyla yazılır.
Q Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde » üçer, altışar, onar, beşer...
kelimenin okunuşu esas alınır.
» cm’yi, kg’dan, mm’den, kr.un. İkilemelerin Yazımı
Q Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde Q İkilemeler ayrı yazılır. İkilemeyi oluşturan sözcükler ara-
kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır. Ancak sına hiçbir noktalama işareti konmaz.
kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi
okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın oku- » el ele, bata çıka, koşa koşa, eğri büğrü, doğru dürüst,
nuşu esas alınır. aşağı yukarı, yalan yanlış, abur cubur...
» BDT’ye, TTK’den, THY’de, TL’nin; BOTAŞ’ın, UNESCO’ya, İkilemeler bir varlığın veya kavramın ismi olduğunda bitişik
ASELSAN’da, NATO’dan... yazılır.
» kapkaç, şakşak, çıtçıt, cırcır, civciv, patpat
Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltma-
lara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz. Bu tür kısaltmalarda Pekiştirmeli Sözlerin Yazımı
ek noktadan ve üs işaretinden sonra, kelimenin veya üs
işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır. Q Sıfat ya da zarf görevinde kullanılan pekiştirilmiş söz-
3
2
» vb.leri, Alm.dan, İng.yi; m ye (metrekareye), cm e cükler her zaman bitişik yazılır.
4
(santimetreküpe), 6 ten (altı üssü dörtten)... » yemyeşil, kıpkırmızı, sırılsıklam, yapayalnız, çarçabuk...
8 Markaj Yayınları / 11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı
MARKAJ YAYINLARI
