Page 62 - 10-sinif-biyoloji-beceri-temelli

ALELLERİN GAMETLERE TAŞINMASI

3 Mendel yaptığı çaprazlamalar sonucunda hem buruşuk 5 Alellerin gametlere taşınması sonucu çeşitlilik mey-
hem kısa hem de beyaz çiçekli bezelyelerin oluştuğu dana gelir. Mayoz geçiren üreme ana hücreleri Profaz
gibi düzgün tohumlu, uzun boylu, mor çiçekli bezel- I'de krossing over olayının gerçekleşmesi, anafaz I'de
yelerinde meydana geldiğini gözlemlemiştir. Bu durum homolog kromozomların rastgele kutuplara çekilmesi
bezelyelerde gamet çeşitliliğinin fazla olduğu sonu- çeşitliliğe neden olan durumlardan bazılarıdır.
cuna ulaşmıştır. Gamet çeşitliliği farklı yöntemlerle
İnsanda baskın ve çekinik karakterlerin bazıları tabloda
bulunabilir.
gösterilmiştir.
Bezelyelerde uzun boy geni B, kısa boy geni b, mor
Karakter Baskın Çekinik
çiçek rengi A, beyaz çiçek rengi a; düzgün tohum D,
buruşuk tohum d ile gösterildiğinde oluşacak tablo Saç Tipi (S,s) Kıvırcık Düz
DATA YAYINLARI
şekilde gösterilmiştir. Göz rengi (K,k) Kahverengi Mavi
Dudak yapısı (D,d) Kalın dudaklılık İnce dudaklılık
Oluşturacağı Gamet Oluşturacağı Gamet
Kirpik yapısı (P,p)
Genotip Çeşidi Sayısı Bulma Çeşitleri Kulak memesi (M,m) Uzun kirpik Kısa kirpik
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU 2. Bbdd 2 =4 ADB, ADb, aDB, aDb Homolog kromozomlar üzerinde bulunan bu karakter-
Yapışık
Ayrık
0
2 =1
Bd
1. X
Bd, bd
Y
lerin mayoz sonucu oluşturacağı gametler ve gamet
çeşidi sayısı hangi seçenekte yanlış gösterilmiştir?
2
AD, Ad, aD, ad
3. AaDd
A) Mm KK Pp
B) Ss Kk Dd
2
2 =4
4. AaDDBb
M,m K P,p
Buna göre verilen tablo ve bilgilerle ilgili;
6 çeşit gamet oluşur.
4 çeşit gamet oluşur. S K D
I. 1. satırdaki bezelye karakteri uzun boylu buruşuk
tohumlu olup homolog kromozomlar üzerinde X ile C) ss kk dd pp D) Ss KK MM pp
gösterilen genotipi BBdd'dir.
II. Homozigot karakterler tek çeşit gamet oluştu- s k d p S,s K M p
rurken heterozigot karakter sayısı arttıkça gamet Tek çeşit gamet oluşur. 2 çeşit gamet oluşur.
çeşitliliği de artar.
E) Mm Ss Dd Kk
III. Oluşabilecek gametlerde en az iki en fazla üç
karaktere ait özellikler bulunur.
M,m S,s D,d K,k
IV. 2. satırda oluşabilecek gamet çeşidinin bulunması 16 çeşit gamet oluşur.
2
için Y yerine 2 =4 yazılmalıdır.
6 Bezelye bitkilerinde gözlemlenen farklı karakteri gös-
yukarıdaki ifadelerden hangilerine ulaşılabilir?
teren gametler numaralandırılmış ve oluşacak gametler
A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III tabloda gösterilmiştir.
D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV Gametler Oluşacak Gametler
I. A, a
II. B
III. MN, Mn, mN, mn
4 Üç karekter bakımından farklı alel genler taşıyan aynı IV. KL
genotipteki iki birey çaprazlanıyor. Buna göre verilen gametlerle ilgili aşağıdaki ifadeler-
Çaprazlamalar sonucunda kaç çeşit fenotipte ve den hangisi söylenemez?
genotipte birey oluşur? A) I. gamette A ve a genleri tek karakter üzerindeki bas-

Fenotip Genotip kın ve çekinik özellikler gösterilmiştir.
B) II. gamette tek karakter olup homozigot durumda
A) 8 27
baskın özellik oluşmuştur.
B) 27 8 C) III. gamette M, N, m, n karakterleri bağımsız genler-
dir.
C) 4 8
D) KL bağlı genler olup tek çeşit gamet oluşmuştur.
D) 8 4
E) I. gamette homozigot durumda genlerden oluşan iki
E) 4 16 çeşit gamet oluşmuştur.

60