Page 58 - 10-sinif-biyoloji-beceri-temelli

OLASILIK İLKELERİ MENDEL İLKELERİ VE UYGULAMALARI

3 İnsanlarda gözlemlenebilen saç şekli, göz rengi, 5 Mendelin bezelye bitkileri ile yaptığı bazı çaprazlamalar
kulak memesinin yapışık veya ayrık olması, parmak- ve sonucunda oluşan bezelyelerin özellikleri verilmiştir.
ların uzun ya da kısa olması gibi kalıtsal özelliklerin 1. Çaprazlama
her biri ebeveynlerden aktarılan alel çifti ile kont-
rol edilir. Alel çifti yazılırken baskın olan alel büyük ● Tohumları sarı renkli bir bezelye yeşil tohumlu bir
bezelye ile çaprazlanıyor. Meydana gelen bezelyelerin
harf ile çekinik olan alel ise aynı harfin küçük haliyle %100'ü sadece sarı tohumlu oluyor.
gösterilir. Kalıtsal özellikler bakımından aleller şu
şekilde gösterilir. 2. Çaprazlama
AA= Homozigot baskın ● Sarı tohumlu bir bezelye ile aynı fenotipteki başka bir
bezelyeyle çaprazlanıyor. Oluşan bezelyelerin %75'i
Aa= Heterozigot baskın
DATA YAYINLARI
sarı tohumlu %25'i yeşil tohumlu olduğu gözleniyor.
aa= Homozigot çekinik
Buna göre;
İnsanda siyah saç aleli sarı saç aleline, kahverengi
göz aleli, mavi göz aleline baskındır. I. Sarı tohumlu bezelyenin geni yeşil tohumlu bezelye
genine baskındır.
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU III. İkinci çaprazlamada kullanılan sarı tohumlu bezel-
Aşağıda fenotipleri verilen bir anne ve baba göste-
II. İlk çaprazlamada kullanılan sarı tohumlu bezelye
rilmiştir.
homozigottur.
yelerin genotipi heterozigottur.
yukarıdaki ifadelerden hagileri doğrudur?
A) Yalnız I
C) II ve III
B) I ve II
E) I, II ve III
D) I ve III

6 Diploit kromozomlu bir canlının taşıdığı karakter şekilde
Yukarıda gösterilen ebeveynlerin doğacak çocuk-
larının karakter özellikleri ile ilgili; gösterilmiştir.
1 2
Göz Rengi Aleli Saç Rengi Aleli
A a E e
I. AA BB

II. Aa Bb
B b
C c F f
III. aa bb D d
3 4
yukarıdaki genotiplerden hangilerini taşımaz?
(Göz rengi A ve a, saç rengi B ve b harfleriyle göste- P p
rilmiştir. Mutasyon gerçekleşmemiştir.) R r T t

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) I ve III E) Yalnız III
S s M m
N n
Mayoz bölünme sonucu bu canlının oluşturacağı hüc-
relerle ilgili;
4 Normal şartlarda insanlarda bulunan hücrelerden han-
gileri birbirine zıt olan alel genleri birlikte bulundur- I. 1. kromozom çiftine ait alelleri birlikte taşıyamaz.
maz? II. C, F ve M genlerini mutlaka taşır.

A) Yumurta hücresi B) Karaciğer hücresi III. 12 karakter bakımından 24 farklı genotipe sahiptir.
C) Sperm ana hücresi D) Bağırsak hücresi yukarıdaki ifadelerden hangileri yanlıştır?
E) Akciğer hücresi A) Yalnız II B) Yalnız I C) II ve III
D) I ve II E) I, II ve IIII
56