Page 60 - 10-sinif-biyoloji-beceri-temelli
P. 60
MEVSİMLERİN OLUŞUMUİ MENDEL İLKELERİ VE UYGULAMALARI
OLASILIK İLKELER
8
Kalıtım çaprazlamalarında gamet sayısı Olasılık belirli bir olayın meydana gelme ihtimalinin ölçüsü-
değil gamet çeşidi önemlidir. Gametler dür. Bağımsız olayların sonucu da bağımsızdır. Şansa bağlı
üreme hücrelerinin mayoz geçirmesiyle bir olayın bir kez denenmesiyle elde edilen sonucu etkile-
oluşur. Mayoz bölünmede alellerin bir- mez. Bu durum şekildeki bağlantıyla hesaplanır.
birinden ayrılmasıyla gametlerde her Bir olayın olma = İstenilen olası durumların sayısı
bir karakterle ilgili bir tane alel bulunur. olasılığı Tüm olası durumların sayısı
Çaprazlamalar gametlerle yapıldığından
teorik olarak ebeveynlerin oluşturabile- İki ya da daha fazla olayın gerçekleşme durumu birbirini
ceği gamet çeşitlerinin bilinmesi gerekir. etkiliyorsa bu olay bağımlıdır.
A DATA YAYINLARI
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU Yukarıda ki durumu açıklamaya çalışan bir öğrencinin yapacağı uygulama ile ilgili;
1.
Homozigot yeşil tohumlu bir bezelye ile heterozigot
Atılan bir zarın iki gelme ihtimali
sarı tohumlu bir bezelyenin çaprazlaması sonucu yeşil
2. tohumlu bir bezelyenin oluşma ihtimali
Baba
Anne
Madeni paranın tura gelme ihtimali Doğacak çocukların kız olma ihtimali
A A
A A
3. B B
B B
2 sarı, 3 kırmızı, 5 mavi bilyenin bulunduğu kavanozdan 2n kromozomlu bir hücrenin mayoz geçirmesi sonucu
geri atmak şartıyla arka arkaya seçilen iki bilyeninde gametlerin oluşma ihtimali
mavi olma ihtimali
verilen örneklerden hangileri ile olasılık ilkeleri kullanılarak Mendel ilkeleri ispatlanabilir?
A) Yalnız 1 B) 1 ve 2 C) 2 ve 3 D) 1 ve 3 E) 1, 2 ve 3
9 Mendel'in bezelyelerle yaptığı çalışmalar birçok bilim insanına ışık olmuştur.
Bir araştırmacı menekşe bitkisine ait 5 çift kromozom üzerindeki karakterlerin genotiplerini göstermiştir.
c C M m
a x X k K d D N n
e E p P
B b Y y l L f F r R
Menekşe bitkisinin mayoz bölünme geçirmesiyle oluşabilecek yumurta hücreleri şekildeki genotipler bakımından
birbirinin homoloğu olmayan kaç kromozom bulunur (1) ve birbirinin aleli olmayan kaç gen (2) taşır?
1 2
A) 4 7
B) 10 14
C) 5 7
D) 10 28
E) 5 14
58