Page 44 - 10. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 1 9. ÜNTE: GEZ YAZISI

5 7 Reşat Nur� Güntek�n, XX. yy. roman, h�kâye, oyun

I. Gez� yazısının başarılı olması �y� b�r gözlemc� olmak- yazarlarındandır. İstanbul Ün�vers�tes� Edeb�yat Fakülte-
tan geçer. s�n� b�t�rm�şt�r. Bursa’da başladığı öğretmenl�k hayatına
çeş�tl� okullarda devam etm�şt�r. Yazı hayatına B�r�nc�
II. Gez� yazısı; mekânı merkeze alarak b�r yazarın, çeş�tl� Dünya Savaşı sonlarında başlamış, Anadolu’yu ve Ana-
sebeplerle yurt �ç�nde veya yurt dışında g�tt�ğ� yerler- dolu �nsanını ele almıştır. Yen� L�san ve M�llî Edeb�yat
dek� gözlem, tesp�t, deney�m ve yorumlarını b�rçok hareket�n�n en başarılı kalemler�ndend�r. Konuşma d�l� �le
anlatım b�ç�m�nden faydalanarak canlı ve etk�ley�c� yazı d�l�n� büyük b�r ustalıkla, sade, yaşayan b�r Türkçede
b�r d�lle aktardığı yazı türüdür. b�rleşt�rmey� amaçlamıştır. Romanlarında h�ssî ve sos-
III. Gez�ye çıkmadan önce gez�lecek yerler hakkında yal konuları �şleyen yazar, küçük h�kâyeler�nde bunların
çeş�tl� kaynaklardan b�lg� ed�nmek, görülenler� bu b�l- yanında m�zahı da kullanmıştır. Çalıkuşu, Acımak, Yaprak
g�lerle karşılaştırmak da gözlem�n başarısını arttırır. Dökümü, Yeş�l Gece, Sönmüş Yıldızlar, Anadolu Notları
Numaralandırılmış cümleler�n “g�r�ş-gel�şme-sonuç” eserler�ndend�r.
şekl�nde sıralanmış hal� aşağıdak�ler�n hang�s�nde Aşağıdak�lerden hang�s� bu parçaya konab�lecek en
doğru ver�lm�şt�r? kapsamlı başlık olab�l�r?
A) I - III - II B) II - I - III A) Reşat Nur� Güntek�n
C) II - III - I D) III - I - II B) Reşat Nur� Güntek�n’�n Hayatı
E) III - II - I C) Reşat Nur� Güntek�n’�n Edebî K�ş�l�ğ�
D) Reşat Nur� Güntek�n’�n Bağlı Olduğu Akım
E) Reşat Nur� Güntek�n’�n Eserler�

6 Gez� yazısı, gerçek b�r yaşam ve yaşantıdan alınan
yazınsal b�r türdür. Gez� yazıları, b�r yazarın yurt �ç�nde
ve yurt dışında yaptığı gez�lerde gördükler� yerler�n �lg�nç 8 Sunum yapmadan önce konu seç�lmel�, seç�len konu �le
yönler�n� özenl� b�r anlatımla yansıttığı düzyazı b�ç�m�d�r. �lg�l� araştırma yapılmalı, sunumda kullanılacak teknoloj�k
G�d�len yerler�n tab�� güzell�kler� �le tar�h, coğrafya, ede- araçlar (b�lg�sayar, m�krofon, projeks�yon, slayt mak�nes�
b�yat, kültür, sanat, b�l�m ve teknoloj�, gelenek ve göre- vb.) hazırlanmalı ve prova yapılmalıdır. Sunum sırasında
nekler, m�marî, s�yaset g�b� pek çok alanda tesp�t ve k�ş� kend�s�n� tanıtmalı ve konuyu bel�rtmel�; ses tonuna,
değerlend�rmeler�n yapılması gez� türünü edebî b�r tür jest ve m�m�klere, vurgulara önem vermel�; sesler�n ve
olmakla b�rl�kte başvurulacak kaynaklardan yapar. B�r kel�meler�n doğru telaff uzuna d�kkat etmel�; c�dd�, ağır-
gez� yazısının okunması okuyanlarda gez�p görme �steğ� başlı olmalı ve tem�z g�y�nmel�; d�nley�c�ler �le başta bakış-
uyandırmasına, onları eğlend�rerek bulundukları ortamın lar olmak üzere vücut d�l� �le �let�ş�m kurmalı; slaytlar �le
sıkıcılığından kurtarmasına bağlıdır. Gez� yazarları gez- yapılan açıklamalar eş zamanlı olmalıdır. Sunum sonra-
d�ğ� yerler� ayrıntılarıyla göreb�lmel�, �zlen�mler�n� gördük- sında �se sunum yapan k�ş� d�nley�c�ler�n sorularına tar-
ler�ne katmalı ve b�l�msel olmayan anlatımla aktarmalıdır. tışmaya g�rmeden açık ve net cevap vermel�d�r.
Bu met�nden aşağıdak� soruların hang�s�n�n ceva- Parçaya göre aşağıdak�lerden hang�s� sunum yapa-
bına ulaşılamaz? cak k�ş�n�n özell�kler� arasında sayılamaz?

A) Gez� yazılarında gez�len yerler�n doğal güzell�kler� dı- A) Sunum yapacağı konuyla �lg�l� farklı kaynakları tara-
şında hang� özell�kler� konu alınır? malıdır.
B) B�r gez� yazısının okunab�lmes� nasıl sağlanır? B) Sunuma başlamadan önce kend�s� ve sunacağı konu
C) Hang� özell�ktek� yazılar gez� yazısı olarak değerlen- hakkında kısa b�r b�lg� vermel�d�r.
d�r�r? C) Sunuma olan hak�m�yet�n� kaybetmemek �ç�n fazla
D) Gez� yazarı, eser�n� yazarken nelere d�kkat etmel�d�r? hareket etmemel�d�r.
E) Gez� yazılarının daha çok hang� yöreler �ç�n yazılması D) Kıyafet�, sunum yapacağı ortama uygun olmalıdır.
uygundur? E) D�nley�c�ye karşı saygılı davranmalıdır.

44 Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat
MARKAJ YAYINLARI