Page 51 - 10. SINIF TÜRK DİLLİ VE EDEBİYATI FAVORİ KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

3. Ünite: iir
KAZANIM TEST 5 Halk iiri (Dini Tasavvufi Halk iiri)

1. Dini temellere bağlı tekke edebiyatı nazım şekillerinden 4. Aşağıda ver�lenlerden hang�s� d�n�-tasavvuf� halk
ilahilerin Alevi-Bektaşi âşıklarınca yazılanlarına denir. ş��r�yle �l�şk�lend�r�lemez?
Konusu genellikle tasavvuftaki vahdet-i vücud, Ale- A) Didaktiklik
vi-Bektaşi ilkeleri, tarikat kurallarıyla ilgilidir. Sade bir
Türkçeyle yazılan bu nazım biçimi şekil olarak koşmaya B) Hece ölçüsü
benzer. Dörtlükler halinde hece ölçüsünün 7, 8, 11’li C) Dörtlük nazım birimi
kalıpları ile yazılır; az da olsa aruzla yazılanlara da rast- D) Yüksek zümreye hitap etme
lanmaktadır. Dörtlük sayısı 3-7 arasında değişir. E) Tasavvuf
Bu parçada sözü ed�len nazım şekl� aşağıdak�lerden
hang�s�d�r?

A) Cumhur B) Nefes C) Koşma
D) Devriye E) Hikmet

5.
I. Maşuk → Sevgili, Allah
II. Âşık → Mürid, derviş
2. Aşağıda ver�len tanımlarla ayraç �çer�s�nde ver�len
kavramlardan hang�s� uyuşmamaktadır? III. Saki → Müridlere yol gösteren mürşit
IV. Kadeh → İlahi ilmin özü, kendisi
A) Allah’tan gelip tekrar Allah’a dönüşü yansıtan şiirler
(devriye) V. Meyhane → İlahi ilmin verildiği yer, tekke
B) İnançlardan alaycı bir şekilde söz eden şiirler (şat- Yukarıda ver�len eşleşt�rmelerden hang�s� yanlıştır?
hiye) A) I B) II C) III D) IV E) V
C) Tarikat adabından bahseden şiirler (nutuk)
D) Bektaşi şairlerin tasavvuf konulu söyledikleri ezgili
şiirler (nefes)
E) İlahi aşkı konu alan ezgili şiirler (koşuk)

6. Aşağıdak�lerden hang�s� halk edeb�yatı nazım şek�l-
ler�nden “ilahi”n�n yazılış amacını ve yazılma şekl�n�
en kapsamlı şek�lde açıklamaktadır?
3. Halk edebiyatı, halk arasında yetişen saz ve tekke şair-
lerinin meydana getirdiği edebiyattır. Halk edebiyatının A) Dinî duyguları en üst seviyeye çıkararak insanların
başlangıcı İslamiyet öncesine kadar uzanır. Sözlü ede- dine ve tasavvufî ögelere daha çok bağlanmasını
biyatımızın uzantısı niteliğindedir. Halkın yarattığı sözlü sağlamak
eserlerden oluşur. Dili, biçimi, konuları ve duyarlıkları B) Dinî konularda kendine özgü bir ezgi ile Allah’ı övmek
bakımından halk kültürüne sıkı sıkıya bağlıdır. Dili süs- ve Allah’a yalvarmak amacıyla şiir söyleyerek dini li-
ten uzaktır. rizmi yansıtmak
C) Aruz ve hece ölçüsünü dinî motifler etrafında birleş-
Bu parçada halk ş��r�yle �lg�l�;
tirerek duygulara hitap eden etkileyici bir ezgiyle ta-
I. Kaynağına savvufî şiirler yazmak
II. Dil ve içerik özelliklerine D) Dinî konuları halk edebiyatı konuları ile bütünleştire-
III. Yazılı ilk ürünlerine rek estetik bir anlayışla ve kendine özgü bir ezgi ile
şiirselleştirmek
özell�kler�nden hang�ler�ne değ�n�lm�şt�r?
E) Tasavvufa meyletmiş şairlerin dinî duygularını ezgi-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II sel olarak şiirle halka anlatarak halkın sevgisini ka-
D) II ve III E) I, II ve III zanmak

MARKAJ YAYINLARI
50 Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat