Page 50 - 10. SINIF TÜRK DİLLİ VE EDEBİYATI FAVORİ KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

3. Ünite: iir
Geçi Dönemi (11 - 12. yüzyl) Türk Edebiyat KAZANIM TEST 4

7. Aşağıdak�lerden hang�s� Geç�ş Dönem� Türk edeb�- 10. “Mutluluk veren bilgi” anlamına gelen eser, Yusuf Has
yatının özell�kler�nden b�r� değ�ld�r? Hacip tarafından kaleme alınmıştır. Karahanlılar zama-
nında yazılan eserde ideal bir devlet yönetiminin nasıl
A) Genellikle dinî, ahlakî ve eğitici nitelikte eserler veril-
miş olması olması gerektiği üzerinde durulmuştur. Eserde Arapça
B) Söz sanatlarına yer verilmemesi ve Farsçanın etkisi çok azdır. Bilinen üç nüshası vardır
ve bunlar bugün Fergana, Viyana ve Mısır’da muhafaza
C) Türk diline Arapça ve Farsça sözcüklerin ve tamla- edilmektedir.
maların girmeye başlamış olması
Bu parçada tanıtılan eser aşağıdak�lerden hang�s�-
D) Milli nazım biçimlerinin yanında yeni nazım biçimleri- d�r?
nin de kullanılması
E) Hem aruz hem de hece ölçüsünün birlikte kullanıl- A) Muhakemetü’l Lügateyn
ması B) Divan-ı Hikmet
C) Kutadgu Bilig
D) Divanü Lügati’t Türk
E) Atabetü’l Hakayık
8. Önce Kün-Toğdı hükümdardan bahsettim; ey iyi insan,
bunu izah edeyim!
Sonra Ay-Tolı’dan söz açtım; mübarek saadet güneşi
onunla parlar.
Bu Kün-Toğdı dediğim doğrudan doğruya kanundur: 11. Kutadgu Bilig’de geçen “Bilig Çinde erse siz arkang tidi”
Ay-Toldı ise saadettir. dizesi Hz. Muhammed’in “İlim Çin’de bile olsa gidip bulu-
nuz.” hadisinden alınmıştır.
Bundan sonra Öğdülmiş’i anlattım; o aklın adıdır ve
insanı yükseltir. Bu açıklamada, bahsed�len d�ze �le Kutadgu B�l�g’de
Ondan sonraki Odgurmış’tır; onu ben akıbet olarak hang� söz sanatına yer ver�ld�ğ�n� göster�r?
aldım. A) Teşbih B) Tenasüp C) Mecazımürsel

Bu sözler aşağıdak� sanatkârlardan hang�s� tarafın- D) Mübalağa E) İktibas
dan söylenm�şt�r?

A) Yusuf Has Hacip B) Ali Şir Nevai
C) Edip Ahmet Yükneki D) Kaşgarlı Mahmut
E) Hoca Ahmet Yesevi 12. Biliglig kereklig sözüg sözleyür
Kereksiz sözini kömüp kizleyür
Biligsiz ne aysa ayur ukmadın
Anın öz tili öz başını yiyür
9. Küdezgil tilingni kel az kıl sözüng
Küdezile bu til küdezlür özüng (B�lg�l� lüzumlu sözü söyler / Lüzumsuz sözü gömerek
Resul erni otka yüzin atguçı g�zler / B�lg�s�z ne söylese anlamadan söyler / Onun kend�
d�l� kend� başını yer)
Til ol tidi yıg til yul ottın yüzüng
Bu d�zelerle �lg�l�;
(D�l�n� sıkı tut, gel, sözünü kısa kes; / D�l korunursa ken- I. Kafiye şeması “aaab”dir.
d�n korunmuş olursun; / Resul: “İnsanı yüzü koyun ateşe
atan d�ld�r.” ded�; / D�l�n� sıkı tut, yüzünü ateşten kurtar.) II. 11’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.
III. Mani nazım biçimiyle yazılmıştır.
Aşağıdak� dey�mlerden hang�s� bu dörtlükte �şlenen
temayı �fade etmekted�r? IV. Nazım birimi dörtlüktür.

A) Dil dökmek B) Dilden düşürmemek çıkarımlarından hang�ler�ne ulaşılab�l�r?
C) Diline virt etmek D) Dilini tutmak A) I ve II B) I ve III C) I ve IV
E) Diliyle tutulmak D) II ve IV E) III ve IV

Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat
MARKAJ YAYINLARI 49