Page 35 - 10. SINIF TÜRK DİLLİ VE EDEBİYATI FAVORİ KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

2. Ünite: Hikâye
KAZANIM TEST 3 Türk Edebiyatnda Hikâye

7. Aşağıdak�lerden hang�s� İran edeb�yatı kaynaklı halk 10. Aruz Koca, bebeği almış. Kaftanının eteğine sarmış.
h�kâyeler� arasında yer alır? Bayındır Han’a dönerek, “Han’ım, bu Tepegöz’ü bana
ver. Arslan yavrusu Basat’ım ile kardeş olsun. Birlikte
A) Ferhat ile Şirin B) Âşık Garip büyüsünler.” demiş. Bayındır Han, Aruz Koca’yı kırma-
C) Leyla ile Mecnun D) Kerem ile Aslı mış: “Al bakalım Aruz Koca. Biri arslan, biri kaplan iki
E) Dede Korkut Hikâyeleri oğlun vardı. Bir de ateş parçası oğlun oldu. Artık sana
kim güç yetirebilir?” diyerek latife etmiş. Beyler, Bayındır
Han’ın sözlerine gülümsemişler. Yiyip içip dinlendikten
sonra yaylaya çıkmışlar.
Bu parça aşağıdak� eserlerden hang�s�nden alınmış-
8. (I) Halk hikâyelerinde olaylar sade bir dille anlatılır. (II)
Bu hikâyelerin anlatıcısı halk ozanlarıdır, ozanlar arada tır?
saz çalıp türkü söyleyerek hikâyeleri anlatırlar. (III) Anla- A) Divanü Lügâti’t-Türk
tım nazım ve nesre dayalıdır. (IV) Anlatıcı hikâyenin ana B) Makalat
hatlarından sapmamak kaydıyla beğenmediği kısımları C) Battalname
çıkarır ya da hikâyeye çeşitli eklemeler yapabilir. (V)
Hikâyeler mutlu bir sonla biter, iyiler ödüllendirilir ve D) Dede Korkut Hikâyeleri
kötüler cezalandırılır. E) Oğuz Kağan Destanı
Bu parçada numaralanmış cümleler�n hang�s�nde
halk h�kâyes�yle �lg�l� b�lg� yanlışı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

11. Peri kızı, bir çocuk dünyaya getirir fakat bu çocuk bir
9. Ahmet Mithat Efendi’nin hikâyeleri teknik yönden kusurlu canavardır, bir samanlıkta büyür ve gelişir. Büyüdükçe
bulunmuş ve yazar sık sık eleştirilmiştir. Ancak o, halka büyür ve dev kadar olur. Bu yaratığın kafasında sadece
okuma alışkanlığı kazandırmayı amaçladığı için bu eleş- bir göz vardır ve bu yüzden tepegöz denilmiştir. Bir türlü
tirileri çok da ciddiye almamıştır. Eserlerinde yer alan yeterince besleyemezler. Tepegöz, ne verseler yer ama
bazı kusurlar nedeniyle Batılı tarzda yazılmış olan ilk doymaz. Dağlara çıkar, harami olur. Her gün onlarca
hikâye örneği kendi eserleri değil, Samipaşazade Seza- insanı yer. Bunun üzerine Dede Korkut’u çağırırlar ve
i’nin “Küçük Şeyler” adlı eseri kabul görmektedir. Tepegöz’e haraç vererek anlaşmak isterler. Tepegöz, her
Buna göre Ahmet M�that Efend�’n�n eleşt�r�lmes�n�n gün beş yüz koyunla bu koyunları pişirecek aşçıya razı
neden� aşağıdak�lerden hang�s�d�r? olur. Basat’ın kardeşi Kıyan Selçuk da Tepegöz yüzün-
den ölmüştür. En sonunda Basat gitmiş, kardeşi ve tüm
A) Yerli hikâyenin ilk örneklerini vermiş olsa da hikâye- Oğuzlar için Tepegöz ile savaşmıştır. Akıllı hamleler ile
lerinde meddah anlatılarının etkisinin oldukça yoğun önce gözünü çıkarmış sonra da onu öldürerek Oğuzları
olması
bu beladan kurtarmıştır.
B) Modern hikâyeciliğin adımlarının atıldığı Tanzimat
Dönemi’nde Batı edebiyatını örnek alarak geleneksel Bu parçadan hareketle Dede Korkut H�kâyeler� �le
hikâyecilikten farklı, yeni bir hikâye anlayışını yaygın- �lg�l� olarak;
laştırmaya başlaması I. Olağanüstülüklere rastlanmaktadır.
C) Hikâyelerin anlatımında nazım ve nesri bir arada kul- II. Yiğitlik ve kahramanlık ele alınan önemli temalardan-
lanması dır.
D) Hikâyelerde daha çok yaşadığı dönemin sosyal prob- III. İslami unsurlara yer verilmiştir.
lemlerini ele alması ve sanat toplum içindir anlayışına
hizmet etmesi yargılarından hang�ler�ne ulaşılab�l�r?
E) Hikâyelerini gazetelerde bölümler hâlinde yayımlaya- A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
rak okuyucuya ulaştırması D) II ve III E) I, II ve III

MARKAJ YAYINLARI
34 Markaj Yaynlar / 10. Snf Türk Dili ve Edebiyat