Page 17 - 6. sınıf data bursluluk sınavı konu anlatımlı

KUVVET VE HAREKET

DATA YAYINLARI

BİLEŞKE KUVVET z Kuvveti belirleyen dört temel özellik vardır. Bunlar:
Uygulama noktası
s
Kuvvetin Etkileri
s Doğrultusu
z Kuvvet; s Yönü
Duran bir cismi harekete geçirebilen, Büyüklüğü (Şiddeti)
s s
Hareket hâlindeki bir cismi durdurabilen,
s z Bu dört özellikten birinin bilinmemesi kuvvetin gös-
terilememesi demektir.
s Cisimlerin şeklini, yönünü ve süratini (hızını)
değiştirebilen etkiye denir. Büyüklük
Doğrultusu Doğrultusu
z Kuvvetin varlığını doğrudan göremeyiz. Ancak C
yaşamımız içerisinde kuvvetin cisimler üzerinde Batı F = 5N Doğu
yaptığı etki ve değişiklikleri gözlemleyerek dolaylı Uygulama Yönü
olarak varlığını görebiliriz. noktası
z Yerde duran oyuncak arabayı öne doğru itmek, Şekilde verilen kuvvetin:
z
sürücülerin arabayı durdurmak için frene basması, Uygulama noktası: C
s
tenis topunun rakete çarptığında yönünü değiştir- s Doğrultusu: Doğu - Batı
mesi, sarmal yayı uçlarından çektiğimizde yayın s Yönü: Doğu
boyunun uzaması kuvvetin cisimler üzerindeki etki- s Büyüklüğü: 5N
lerine örnek gösterilebilir.
Kuvvetin Yönü ve Doğrultusu
z Kuvvet “F” harfi ile gösterilir.
z Yön ve doğrultu kavramları birbiriyle karıştırılmama-
z Uluslararası birim sisteminde (SI) kuvvetin birimi
lıdır. Bunlar birbirinden farklı kavramlardır.
Newton olarak kabul edilmiştir.
z Kuvvetin uygulama noktasına göre bulunduğu
z Kuvvetin birimi kısaca “N” harfi ile gösterilir. hizaya doğrultu denir. Yön ise kuvvetin hangi istika-
mette olduğunu belirtir.
Ŗ NOT
z Harita yönleri kullanılarak kuvvetin yönü ve doğrul-
Günlük hayatta farklı konumlardaki cisimlere etki tusu belirtilir.
eden kuvvetler de farklılık gösterir.
Kuzey
Yüksekten serbest bırakılan bir cismin yere düşme-
sine yer çekimi kuvveti etki eder.
Yerde yuvarlanan bir topun bir süre sonra durmasına Batı Doğu
sürtünme kuvveti neden olur.
Cisimlerin su yüzeyinde durmasını sağlayan suyun
kaldırma kuvvetidir. Güney
Mıknatısın demir, nikel ve kobalttan yapılmış madde- z Yön tek bir tarafı gösterirken doğrultu iki yönü de
leri çekmesini sağlayan manyetik kuvvettir. ifade eder.
Kuvvetin Özellikleri z Kuzey yön, kuzey - güney ise doğrultudur.
z Bir cisim hangi yönde hareket ettirilmek isteniyorsa
z Cisme uygulanan kuvvetin cisim üzerinde nasıl bir cisme o yönde kuvvet uygulanmalıdır.
etki oluşturacağını tahmin edebilmek için kuvvetin z Yerde duran top yukarı doğru atılmak isteniyorsa
özelliklerinin iyi belirlenmesi gerekir. topa yukarı doğru kuvvet uygulanması gerekir.