Page 16 - 6. sınıf data bursluluk sınavı konu anlatımlı
P. 16
GÜNEŞ SİSTEMİ VE TUTULMALAR
z DATA YAYINLARI
GÜNEŞ SİSTEMİ Işık Yılı
z Merkezinde Güneş olan etrafında belli yörüngelerde z İki gök cismi arasındaki uzaklığı kilometre olarak
gezegen ve uyduların bulunduğu sistemdir. ifade etmek zor olduğundan “ışık yılı” kullanılır.
z Dünyamızda bu sistemde yer alır. z Işığın bir yılda aldığı yola ışık yılı denilmektedir.
12
z Güneş sisteminde yer alan yapılar; z Bir ışık yılı yaklaşık 9,46 x 10 km’dir.
s Güneş z Işık yılı uzunluk birimidir. Zaman birimi değildir.
s 8 gezegen Gezegen
s Gezegenlerin uyduları z Güneş etrafında belli yörüngelerde hareket eden
s Kuyruklu yıldızlar belli büyüklükteki gök cisimleridir. Isı ve ışık yay-
mazlar, Güneş’ten aldıkları ışığı yansıtırlar.
s Meteorlardır.
z Hareketlidirler. Belirli bir yıldızın yörüngesinde dola-
z Gezegenlerin Güneş’e olan uzaklıkları astronomi nırlar.
birimi ile gösterilir. Kısaca “AB” ile gösterilir.
z Gezegenler soğuktur ve yıldızlara göre çok küçüktür.
z 1 AB Dünya ile Güneş arasındaki uzaklığa eşit olup z Gezegenlerin Güneş’e yakınlıklarına göre sıralanışı:
yaklaşık 140,6 milyon km olarak kabul edilir.
s Merkür → Venüs → Dünya → Mars → Jüpiter →
z Uzayda birçok gök ada bulunmaktadır. Satürn → Uranüs → Neptün şeklindedir.
z Gök adalar, yıldızlardan, bulutsu ve yıldızlar arası
gök cisimlerden oluşur.
z Gök adalar şekillerine göre;
s Oval (Eliptik)
s Sarmal
s Çubuklu sarmal Merkür: Güneş sisteminin en küçük gezegenidir.
s Düzensiz şekilli olmak üzere dörde ayrılır. z Güneş’e en yakın gezegendir.
z Güneş sistemi Samanyolu gök adası içinde, Avcı z Uydusu, halkası ve atmosferi yoktur.
kolunda yer alır. z Yüzeyi taşlı ve kraterlidir.
z Samanyolu Gök adası sarmal yapıdadır. z Kendi etrafında çok yavaş hareket
eder. Bundan dolayı sıcaklık değişimi çok fazladır.
Uydu
Venüs: Güneş’e en yakın ikinci gezegendir.
z Gezegenlerin etrafında dönen ve periyodik olarak
z Büyüklüğü bakımından altıncı
benzer davranışlar sergileyen gök cisimleridir. gezegendir.
Ay, Dünya’nın uydusudur. Dünya etrafındaki turunu z Dünya ile yaklaşık olarak aynı
27,3 günde tamamlar. büyüklüktedir. “Dünya’nın ikizi”
z Ay ile Dünya arasında oluşan kütle çekim kuvveti ile olarak kabul edilir.
gelgit olayları yaşanır. z Uydusu ve halkası yoktur.
z Kütle çekim kuvvetinin büyüklüğü Ay ile Dünya ara- z Halk arasında “Sabah Yıldızı”, “Akşam Yıldızı” veya
sındaki mesafeyle ilgilidir. “Çoban Yıldızı” olarak da bilinir.
z Venüs, sera etkisi yaptığı için çok sıcaktır.
z Oluşan kütle çekim kuvveti ile Dünya’nın Ay’a bakan
yüzünde sular yükselirken Dünya’nın diğer tarafında z Güneş etrafında dolanan diğer gezegenlerin aksine,
sular alçalır. Buna gelgit olayı (medcezir) denir. kendi ekseni etrafında saat yönünde döner.