Page 7 - MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI GYS MEMUR KONU ANLATIMLI - DATA YAYINLARI

PARAGRAF BİLGİSİ 3.
BÖLÜM

2. PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE
I. PARAGRAF
Ana düşünce, parçada asıl vurgulanmak istenen,
Paragraf, bir düşünceyi tam olarak anlatabilmek için bir konuyla ilgili olarak okuyucuya kavratılmaya çalışılan
araya getirilen cümleler topluluğudur. Paragrafın bütün düşüncedir. Bir başka söyleyişle yazarı yazı yazmaya
cümleleri aynı konuyu işler, aynı düşünceyi açıklar ya da iten amaçtır.
destekler. Paragraf tek bir düşünce etrafında oluştuğun-
DATA YAYINLARI
dan kendi içinde yapısal ve anlamsal bir bütünlük gös- Ana düşüncesi kavranmamış bir yazı, gerçekte boşuna
terir. okunmuş bir yazıdır. Çünkü böyle bir durumda okuyucu-
nun asıl anlatılmak istenenle bir düşünsel bağı olmaya-
Bu konudaki sorular paragrafın değişik özellikleriyle ilgi- caktır.
lidir. Genellikle paragrafın ya ana düşüncesi, yardımcı
düşünceleri, konusu, başlığı sorulur ya da paragrafın
oluşturulmasıyla ilgili özellikler üzerinde durulur. Ana Düşünce Nasıl Belirlenir?

Paragraf sorularının çözümünde aşağıdakilere dikkat Ana düşünceyi belirlemek, bir sözcüğün cümlede
etmeliyiz. kazandığı anlamı, yaptığı görevi, cümlelerin ilettiği yar-
gıyı kavramaya bağlıdır. Ana düşünceyi belirlemede
Ɖ Paragrafa yorum karıştırmamak, paragrafı okurken yanılgıya düşmemek için parçayı bütünüyle kavra-
ön yargılarımızı, kabullerimizi bir kenara bırakıp mayı amaçlayarak okumak gerekir. Parça okunduk-
paragrafta sözü edilenler üzerinde durmak. tan sonra, “Bu parçada yazarın asıl anlatmak istediği
Ɖ Paragrafta bize göre çok yanlış bir düşüncenin nedir?” sorusu doğrultusunda parçadan yola çıkılarak
doğruluğu savunulsa bile, onun doğru olduğunu bir cevap verilir. Ana düşünce bir cümle biçiminde
kabullenerek soruya yaklaşmak. ifade edilir. Örneğin düşünceye dayalı yazılarda bütün
yardımcı düşüncelerin mutlaka iletmek istediği ortak
bir ileti vardır. Bunun yanı sıra olaya dayalı yazılarda
Paragraf, bir düşünceyle ilgili cümleler topluluğu, bir bütün olay örgülerinin metnin ana temasını ortaya çıka-
ana düşünceyi açıklayan cümleler kümesi, bir düşünce racak biçimde geliştiğini görürüz. Yardımcı düşünceler
birimi olarak da tanımlanabilir. İyi ve sağlam kurulmuş ve olay örgüleri okuyucuya hangi mesajı veriyorsa o
bir paragraf şu özellikleri taşımalıdır:
mesaj ana düşüncedir ve cümle biçiminde tespit edilir.
Ɖ Paragrafı oluşturan cümleler dil, düşünce ve anla-
tım özelliği yönüyle birbirine bağlı olmalıdır.

Ɖ Paragrafı oluşturan cümleler belli bir düşünceyi Örnek Soru
(ana düşünceyi) dile getirmelidir.
Ɖ Paragrafın her cümlesi bir zincirin halkaları gibi dil Çocuk kitabı yazmak bana göre çok eğlenceli. Yeter ki vermek
istediğiniz bilgileri doğru bir biçimde süzün ve hissettirmeden
ve düşünce yönünden birbirine bağlı olmalı; konu
ve düşünceyle uyumsuz bir cümle yer almamalıdır. kurguya yerleştirin. Benim pedagoji eğitimim var ama gördüm
ki bu bana, sonraki yıllarda yaptığım öğretmenlikten edindikle-
rimi verememiş. On yıldır çocukların içinde yaşamak benim en
1. PARAGRAFTA KONU büyük avantajım. Onların nelerden hoşlandıklarını, neleri sahte
ve yapmacık bulduklarını çok iyi biliyorum.
Her paragrafta yazar bir şeylerden söz ederek okura Düşüncesini bu sözlerle dile getiren bir öğretmen, kitap-
mesaj ulaştırmak ister. Paragrafta üzerinde durulan, larını yazarken aşağıda belirtilenlerin hangisinden yarar-
hakkında söz söylenen düşünce, olay ya da duruma lanmıştır?
“konu” denir. A) Öğrenciliğinde kazandığı önemli bilgilerden
Bir paragrafı çözümlerken yapılacak ilk iş konuyu doğru B) Çocuk dilinin inceliklerinden
olarak saptamaktır. Konusu bilinmeyen paragrafın anla- C) Çocuklara olan sevgisinden
şılması güçtür. D) Mesleğinde kazandığı deneyimlerden
Bir paragrafın konusunu bulabilmek için yazıda, “Ne E) Yazma isteğinin güçlülüğünden
üzerinde duruluyor?” “Ne hakkında söz söyleni-
yor?” sorularına yanıt bulmamız gerekir.