Page 36 - bitki-koruma-urunleri-bayi-ve-toptancilik-yazili-sinavi-cozumlu-soru-bankasi

TARIM ÜRÜNLERİNDE BİT. KOR. ÜR.

KALINTI SEBEPLERİ VE KALINTININ 11.

ÖNLENMESİ ÜNİTE

önemli bir yeri olan zoo ve fito planktonların gelişmelerini
TEST TARIM ÜRÜNLERİNDE BİT. KOR. ÜR. engelleyebilmektedir. Balıklar ve kabuklu deniz hayvanları,
TEST
1 1 KALINTI SEBEPLERİ VE KALINTININ pestisitleri etraflarını çevreleyen sudaki pestisit konsantras-
ÖNLENMESİ
yonundan çok daha yüksek konsantrasyonda bünyelerinde
biriktirirler. Doğru cevap D seçeneğidir.
Çözüm 1: Bitkisel ürünlerde pestisit kalıntı miktarı; uygu-
lamanın yapıldığı bitkinin çeşidi, uygulama dozu ve uygu- Çözüm 3: Pestisitlerin %50’sinin degrade olması için ge-
lama sayısı, pestisitin kimyasal yapısı, özellikleri, formü- rekli süre biyokimyasal yarılanma ömrü olarak ifade edilir.
lasyonu, son ilaçlama ile hasat arası geçen süre, iklim ve Doğru cevap A seçeneğidir.
çevre koşulları ve tüketime kadar geçen süreçte uygula-
nan işlemler gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik gös- Çözüm 4: Söz konusu çalışma neticesinde; Azinphos-met-
termektedir. Doğru cevap C seçeneğidir. hyl’in yarılanma ömrü, 0°C’de 124-267 gün, 20°C’de 89-231
gün, 40°C’de 25-71 gün; parathion-methyl’in yarılanma
Çözüm 2: Pestisitlerin tarımda kullanılması yalnızca bitki- ömrü sırasıyla 48-57, 9-10.5, 1.3-1.5 gün olarak tespit edil-
sel ürünlerde değil, aynı zamanda hayvansal ürünlerde de miştir. Doğru cevap E seçeneğidir.
pestisit kalıntısına neden olmaktadır. Besi hayvanları orga-
nik kirleticileri, kontamine olmuş su ve yemlerden veya pes- Çözüm 5: MRL değerlerinin üzerinde kalıntı tespit edilme-
tisit uygulanmış hayvan üretim alanlarından bünyelerine sinin nedenleri genellikle aşağıda sıralanan maddelerden
alırlar. Bazı pestisitler hayvanların yağ dokularında, kasla- birinden kaynaklanmaktadır:
- Bitki koruma ürünlerinin tavsiye dozundan (önerilen kul-
rında, hatta beyin, böbrek veya karaciğerinde birikebilirler. lanım dozu) fazla kullanımı,
Kümes hayvanları, dış parazit kontrolü ile veya yetişme veya - Son ilaçlama ile hasat arasındaki süreye (bekleme süresi,
depolama esnasında pestisit uygulanmış bitki veya yemle- preharvest interval, PHI) uyulmaması ve
ri yemesiyle de pestisite maruz kalmakta, bu hayvanların - Tavsiye dışı pestisit kullanımı (bu durum ya ruhsatlı ol-
kaslarında, yağ dokusunda ve karaciğerinde pestisit birikimi mayan bir pestisit kullanılması ile ya da bitki koruma ürü-
olabilmektedir. Hatta yumurtada bile pestisit kalıntısı bulu- nünün etiketinde yer almadığı tarımsal üründe kullanıl-
masıdır).
nabilmektedir. Bazı ülkelerde insanların pestisite maruz kal- Doğru cevap E seçeneğidir.
masında kümes hayvanları ve yumurtalar ana kaynak olarak
görülmektedir. Otla beslenen diğer hayvanlarda olduğu gibi Çözüm 6: Ülkemizde Gıda tarım ve Hayvancılık Bakanlığına
inekler de pestisit bulaşmış ot veya yem vasıtasıyla pesti- Bağlı 41, Özel sektör tarafında kurulmuş ve bakanlıkça yet-
site maruz kalabilir ve bu pestisitler sütü de içeren vücu- kilendirilmiş 94 olmak üzere toplam 135 akredite Gıda Kont-
dun değişik bölümlerinde birikebilir. Sütün pestisitle bulaşık rol Laboratuarı bulunmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.
olması oldukça önemlidir, çünkü süt insan sağlığı için ana
besin öğelerinden biridir ve yaşamın ilk yıllarında çok mik- Çözüm 7: Pestisit Kalıntılarının Azaltılma Yolları: Tarımsal
tarda tüketilmektedir. Bu nedenle, küçük yaştaki çocuklar ürünlere veya gıdalara uygulanacak teknolojik işlemler ile
pestisite daha fazla maruz kalabilmekte ve fizyolojik özellik- kalıntının azaltılması mümkün olabilmektedir. Gıdaların
lerinden dolayı sağlık yönünden daha çok risk altında olabil- yıkanması, ısıtılması, pişirilmesi, depolanması, ışığa maruz
mektedir. Tarımsal alanlarda pestisit kullanımı ve bunların bırakılması ve asidik/bazik ortamlarda bekletilmesi gibi iş-
çeşitli yollarla akarsu ve denizlere taşınması, pestisitlerin lemler, pestisitin özelliklerine bağlı olmak kaydıyla kalıntı
denizlerdeki besin zincirine girmesine neden olabilmekte- miktarında önemli ölçüde azalmaya neden olurlar. Yıkama/
dir. Pestisitler su ortamına uygulama sırasında bulaşmakta çalkalama/sudan geçirme, pestisit kalıntılarının gideril-
ya da tarım sahalarından yağmur suları ile taşınmaları sonu- mesinde etkili yöntemlerin başında gelmektedir. Pestisitin
cu suya geçmekte ve uzak mesafelere taşınmaktadır. Bun- fizikokimyasal özellikleri, kullanıldığı tarımsal üründe etki
ların su içerisindeki hareketliliği kısmen suda çözünürlük ve şekli gibi faktörler giderim oranını etkilemektedir. Tarım-
formülasyonlarına bağlıdır. Pestisit kalıntılarının suda eser sal üründe bulunan pestisitlerin sistemik veya kontak etkili
miktarda bulunması bile sucul canlıların beslenmesinde olmaları (diğer bir deyişle pestisit ürünün dış yüzeyinde/