Page 18 - 2023 SAYIŞTAY BAŞKANLIĞI GYS KONU ANLTIMI - DATA YAYINLARI
P. 18

4.                         YAZIM KURALLARI


            BÖLÜM




              EKLERİN VE BAĞLAÇLARIN               Bağlaç olan “ki”
                         YAZIMI
                                                   Sözcük gruplarını ya da cümleleri anlam ilgi-
           -KEN EKİNİN YAZIMI                      siyle birbirine bağlayan “ki” bağlacı her zaman
                                                   ayrı yazılır. Cümleden çıkarıldığında cümlenin
           Büyük  ünlü  uyumuna  uymayan  bu  ekin  aslı              anlamı bozulmaz. Yüklemden ve çekimli fiiller-
           “iken”dir.  Getirildiği  sözcüğün  son  sesi  ne   den sonra gelen “ki”ler daima bağlaçtır.
                DATA YAYINLARI
           olursa olsun ince yazılır:
                                                   t  Türk dili dillerin en zenginlerindendir, yeter ki
           t  okur-ken, yazar-ken, gelir-ken, söyler-ken...
                                                     bu dil şuurla işlensin.
           İstenildiği takdirde “iken” olarak ayrı da yazı-  t  Hava o kadar güzel ki kendimi sokağa attım.
           labilir:
           t  okur iken, yazar iken, gelir iken, söyler iken...  NOT

               NOT                                 Dilimizde bazı sözcüklerde kullanılan “ki”ler
                                                   sözcükle kalıplaşmış olduğundan sözcük-
           İken ünlüyle biten kelimelere ek olarak geti-  ten ayrı yazılmaz. (sanki, oysaki, belki, me-
           rildiğinde başındaki “i” ünlüsü düşer ve ara-  ğerki, hâlbuki, çünkü, mademki)
           ya “y” ünsüzü girer:                    t  Kim bilir belki yarın belki yarından da yakın.
           t  okulday-ken (okulda iken)
                                                   t  Oysaki adam hiç katil birine benzemiyordu.
           t  yolday -ken (yolda iken)
                                                   Kişi ve işaret zamirlerinden sonra gelen “ki”
                                                   de bağlaç olup ayrı yazılır:
           “Kİ”NİN YAZIMI                          t  Bizler ki o Fatih’in evlatlarıyız.

           Türkçede kullanılan üç farklı “ki” vardır.  t  Vaziyet o ki bu iş olmayacak.
           Sıfat yapan “-ki”:                      “ki” bağlacı şüphe ve pekiştirme göreviyle
                                                   de kullanılabilir:
           Eklendiği  sözcüğe  bitişik  yazılır.  Eklendiği    Çağırsam, benimle gelir mi ki?
           sözcüğe aitlik anlamı katar. Cümleden çıkarıl-  t
           dığında anlam bozulur. Ek halindedir.       NOT
           t  Alt satırdaki cümleler oldukça güzel.  “ki”den sonra “-ler” ekini getirdiğimizde an-
           t  Evdeki çiçekleri sulamalısın.
                                                   lamlı bir sözcük oluşuyorsa “ki” bitişik ya-
           İlgi zamiri olan “-ki”:                 zılır ve ektir. Eğer “ki”den sonra “-ler” ekini
                                                   getirdiğimizde anlamlı bir sözcük oluşmu-
           Ek  halindedir.  Sözcüğe  bitişik  yazılır.  Daima   yorsa “ki” bağlaçtır ve ayrı yazılır.
           bir  ismin  yerini  tutar  ve  cümleden  çıkarılırsa   t  Bu bahçedeki (bahçedekiler) ağaçlar ne za-
           anlam bozulur.                            man meyve verecek. (ek)
           t  Benim kalemim bozuk, seninki sağlam. (se-  t  Neşeli  olun  ki  (olunkiler)  genç  kalasınız.
             nin kalemin)                            (bağlaç)
           t  Sınıftakiler beni beklesinler. (öğrenciler)
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23