Page 33 - 8-sinif-vip-tum-dersler-konu-anlatimli-22

CÜMLENİN ÖGELERİ (TEMEL ÖGELER)İN ÖGELERİ (TEMEL ÖGELER)
CÜMLEN 5. BÖLÜM 199
CÜMLENİN ÖGELERİ
• Bir fikri, bir düşünceyi, bir duyguyu, bir durumu veya bir olayı kesin bir yargı şeklinde bildiren sözcük veya sözcük
dizisine cümle (tümce) denir. Sözcük ve sözcük gruplarının cümlede üstlendikleri görevlere de öge denir.

Cümlenin Ögeleri Bulunurken Nelere Dikkat Edilmelidir?en Nelere Dikkat Edilmelidir?
Cümlenin Ögeleri Bulunurk
• İlk olarak cümlede bulunan çekimli eylem veya ek fiil almış isim soylu sözcük bulunmalıdır.
• Ögeler bulunurken sözcük grupları tespit edilmeli ve sözcük grupları bir bütün olarak tek öge kabul edilmelidir.
• Ünlem ve hitap bildiren ifadeler ile ara söz ve ara cümleler öge olarak kabul edilmeyip cümle dışı unsur olarak
değerlendirilmelidir.
• Cümlenin ögeleri, temel ögeler ve yardımcı ögeler olmak üzere ikiye ayrılır.

Cümlenin Ögeleri
Temel Ögeler Yardımcı Ögeler

Yüklem Özne Nesne Yer Tamlayıcısı Zarf Tamlayıcısı
Gerçek Özne Belirtili Nesne
Sözde Özne Belirtisiz Nesne
Temel Ögeleremel Ögeler
T
Yüklem
• Cümlede iş, oluş ve durumu şahsa bağlı olarak bildiren kelime veya kelime gruplarına yüklem denir.

Yüklemin Özellikleri

› Çekimli bir eylem › Yüklemi bulmak › Diğer ögeler › Kurallı › Kuralsız (devrik)
ya da ek fiil için cümleye bulunurken cümlelerde cümlelerde yüklem
almış isim soylu herhangi bir soru yükleme soru yüklem cümlenin cümlenin herhangi
ifadelerden oluşur. sorulmaz. sorulur. sonunda bulunur. bir yerinde olabilir.

̛ Örnek:
Ő Arabanın anahtarını unutmuş� Ő Askerliğini Muğla’da yapmış� Ő Bahçeye birkaç güvercin kondu�
yüklem yüklem yüklem
• Tek başına bir sözcük yüklem olabildiği gibi sözcük grupları, tamlamalar da yüklem olabilir. Ayrıca fiiller dışında
isim, zamir türünde olan sözcükler de yüklem olabilir.

̛ Örnek:
Ő Zeynep Hanım'ın giydiği gelinlik ışıl ışıldı� Ő Bugün dönülmez akşamın ufkundayız�
yüklem yüklem
(ikileme) (tamlama)

Ő Terli hâlde su içince hasta oldu� Ő Amacına ulaşabilmek için canını dişine taktı�
yüklem yüklem
(birleşik fiil) (deyim)

Ő Ekmeğine katık yaptığı iki zeytin ve biraz peynirdi� Ő Dün akşam size gelen bendim�
yüklem yüklem
(bağlaç grubu) (zamir)

{ Not: Yüklemsiz cümle olmaz, diğer ögeler yüklemin tamamlayıcısıdır.

EDİTÖR YAYINEVİ