Page 37 - 8-sinif-vip-tum-dersler-konu-anlatimli-22
P. 37

CÜMLE TÜRLERİ (ANLAMLARINA GÖRE CÜMLELER)
            CÜMLE TÜRLERİ (ANLAMLARINA GÖRE CÜMLELER)                                      10. BÖLÜM   249

             Anlamlarına Göre Cümleler
             Anlamlarına Göre Cümleler
             •  Her cümlenin bildirdiği bir iş, oluş, hareket ve durum vardır. Bildirdiği yargıya göre cümlenin anlamı da farklılaşır.
             •   Sorularda en çok karşılaşılan farklı anlam özellikleri dört tanedir: olumlu ve olumsuz cümleler, soru ve ünlem
                cümleleri.

             Ő  Bir anda düşüverdim� (Olumlu cümle)           Ő  Yarın gelmeyecek� (Olumsuz cümle)
             Ő  Seni mi sormuş? (Soru cümlesi)                Ő  Hemen buraya gel! (Ünlem cümlesi)


                  Soru Cümleleri
                  •   Soru ekleri veya sözcükleriyle bir konu hakkında bilgi almak, cevaplar bulmak amacıyla oluşturulan cüm-

                    lelere soru cümleleri denir.
                  Ő  Bunlar benim miymiş? (Soru eki)          Ő  Tren kaçta hareket eder? (Soru sözcüğü)

                  •   Soru eki kullanılan ancak soru anlamı taşımayan cümlelere sözde soru cümleleri denir.

                  Ő  Ben seni unutur muyum hiç?               Ő  Sınavı düşünmekten uyuyabildim mi sanki?


                  Ünlem Cümleleri
                  •   Sevinç, hüzün, şaşırma, korku gibi duyguları ifade eden cümlelere ünlem cümleleri denir.

                  Ő  Seni burada görmek ne güzel!             Ő  Hâlâ unutmadığına inanamıyorum!

                  •   İçerisinde ünlem ifadeleri bulunan cümleler, ünlem cümleleridir.


                  Ő  Hey, beni dinlesenize!                   Ő  Hay Allah, nasıl da unuttum!


                  Olumlu Cümleler
                  •   Yüklemin bildirdiği yargı gerçekleşmiş ya da gerçekleşebilecek nitelikteyse bu cümleler olumlu cümlelerdir.


                  Ő  Çiçekçide yaşlı bir adam  vardı.         Ő  Sonunda huzuru buldum   burada.
                                         Yüklem                            Yüklem
                  •   Olumlu cümlelerde yüklemde bildirilen durumun iyi ya da kötü olması önemli değildir. Burada önemli olan
                    cümledeki iş ya da durumun gerçekleşmesidir.

                  Ő  Suyumuz çok  azaldı.  (Olumlu cümle)     Ő  Altında eziliyorum    çaresizliğimin. (Olumlu cümle)
                               Yüklem                               Yüklem


                  Olumsuz Cümleler
                  •   Yüklemin bildirdiği yargının gerçekleşmediğini ya da gerçekleşmeyeceğini ifade eden cümleler olumsuz
                    cümlelerdir.

                  Ő  Bana karşı çok anlayışsız.               Ő  Ben anlamam   toptan tüfekten.
                                  Yüklem                             Yüklem
                  •   Fiil cümlelerinde olumsuzluk, “-ma / -me, -maz / mez” ekleriyle isim cümlelerinde olumsuzluk, “-sız / -siz” ek-
                    leri ve “yok, değil” sözcükleriyle yapılır.


                  Ő  Bu kız da pek beceriksiz�                Ő  O beni hiç sormaz�
                  Ő  Sınavdan yüz alan yok�                   Ő  Montu bende değil�

                                        EDİTÖR YAYINEVİ
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42