Page 13 - 7-sinif-vip-tum-dersler-konu-anlatimli-22
P. 13

CEBIRSEL IFADELERLE TOPLAMAADELERLE TOPLAMA
            CEBIRSEL IF                                                                     3. ÜNİTE    55

             HATIRLAYALIM 
             •   Içinde en az 1 bilinmeyen bulunan ifadelere cebirsel ifade denir.

             •  Cebirsel ifadenin + veya - işaretleri ile ayrılmış her bir parçasına terim denir.
             •   Terimler bir sayıya, bir değişkene veya bir sayı ile değişkenin çarpımına eşit olabilir.
                            Cebirsel ifade mi?  Bilinmeyen     Katsayılar     Sabit terim   Terim sayısı
                  2x + 1         EVET              x              2,1            1               2
                   15a           EVET              a              15            Yok              1
                  28 + 7         HAYIR             -              -              -               -
                  2
                3x  + 5x + 7     EVET              x            3, 5, 7          7               3
            •   Bir cebirsel ifadede değişkenleri ve değişkenlerin üsleri (dereceleri) aynı olan terimlere benzer terimler denir.


            ̛    Örnek: Aşağıda verilen cebirsel ifadelerin terimlerini ve benzer terimlerini yazalım.


                Cebirsel Ifade      Terimler            Benzer Terimler                Açıklama
                                                                               Bilinmeyen x'tir. Üsleri aynıdır.
                                     2
                                                           2
                   2
                 3x  + 7 - 6x 2    3x , 7, -6x 2         3x  ve -6x 2
                                                                                    2
                                                                                   x  ifadesi benzerdir.
                                                                             Bilinmeyen a'dır. Üsler aynıdır. (a)
                5a  - 8b  + a +2b  5a,  -8b, a, 2b     5a ile a, -8b ile 2b
                                                                             Bilinmeyen b'dir. Üsler aynıdır. (b)
                                                                                                      2
                                                                              Bilinmeyen x'tir. Üsleri 2'dir. (x )
                     2
                                       2
                                   2
                                                       2
                                                             2
                 2
             5 - x  + 6x  + 10x - 5x 5, - x , 6x ,+10x, -5x  - x  ile 6x , 10x ile -5x
                                                                              Bilinmeyen x'tir. Üsleri 1'dir. (x)
            •   Cebirsel ifadelerde toplama işlemi yapılırken benzer terimlerin katsayıları toplanıp değişkene kat sayı olarak yazılır.
               Cebirsel ifadede varsa sabit terimler toplanır sabit terim olarak yazılır.
            ̛    Örnek: Aşağıda gösterilen çokgenlerin çevre uzunluklarını bulalım.
                                                2x + 1                               x - 1


                a cm       a cm           2x  +  1         2x  +  1            x  -  1      x  -  1


                                                                                 x  -  1      x  -  1
                     a cm
                                                                                     x  - 1
                                                2x + 1
                 Çevre = a + a + a  Çevre = 2x + 1 + 2x + 1 + 2x + 1 + 2x + 1  Çevre = (x - 1) + (x - 1) + (x - 1) + (x - 1) + (x - 1) + (x - 1)

                           = 3a               = 2x + 2x + 2x + 2x + 1 + 1 + 1 + 1            = 6x - 6
                                              = 8x + 4



            ̛    Örnek: Aşağıda verilen cebirsel ifadeleri en sade biçimde yazalım.

            Ő  25 - xy + 6xy + 5y + 6x = 25 + (-1 + 6)xy + 5y + 6x = 25 - 5xy + 5y + 6x
                        2
                               2
                                                  2
            Ő  20y + 15y - y  - y + 4y  = (20 + 15 - 1)y + (-1 + 4)y  = 34y + 3y 2
                         2
                             2
                 2
                     2
                                                 2
                                                       2
                                       2
            Ő  3x y - x  + 6x y + x  - 3 = (3 + 6)x y + (-1 + 1)x  - 3 = 9x   .  y - 3
                                        EDİTÖR YAYINEVİ
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18